Obecny system ustalania ceny w branży wod-kan oparty jest na rozporządzeniu z 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf (…). Wskazuje się tu swoiste rozdwojenie jaźni – zatwierdzający jest zazwyczaj jednocześnie właścicielem przedsiębiorstwa wod-kan. Coraz częściej słyszy się jednak propozycje innego niż dotychczas regulowania tych cen i wprowadzenia instytucji zewnętrznego regulatora.
Taki zewnętrzny regulator – centralny lub regionalny – weryfikowałby i ustalał ceny. Jego rola miałaby prowadzić do złamania pozycji naturalnego monopolu, w jakiej znajdują się przedsiębiorstwa tej branży. Trudno wyobrazić sobie obsługę tysięcy przedsiębiorstw indywidualnie – byłoby to podobne do sytuacji obecnej, jedynie decydenta gminnego zastąpiłby przedstawiciel (przedstawiciele) regulatora. Nową jakość mogłoby wprowadzić stworzenie cen regionalnych, które zmuszałyby przedsiębiorstwa generujące zbyt „wybujałe” koszty do podjęcia wysiłku w celu ich zmniejszenia. Takie wysiłki musiałyby obejmować działania na płaszczyźnie kadrowej (zmniejszenie – optymalizacja zatrudnienia), ekonomicznej (redukcja wydatków na różnych płaszczyznach: wynagrodzeń, materiałów i energii) oraz technicznej (optymalizacja doboru urządzeń i rozwiązań technicznych). Jednocześnie przedsiębiorstwa wcześniej pracujące w sposób optymalny dostawałyby dodatkowy bonus za swoje (często bardzo duże) wysiłki mające na c...