Gospodarka odpadami to temat ponad podziałami politycznymi. Ważne jest, byśmy ustalili czytelne i transparentne prawo, które będzie sprzyjało przedsiębiorstwom, ale też samorządom, a przede wszystkim środowisku naturalnemu ? mówiła na otwarciu spotkania poseł Ewa Wolak.

Otwarty panel dyskusyjny ?Gospodarka odpadami w nowym systemie prawnym? odbył się pierwszego dnia Międzynarodowego Kongresu Ochrony Środowiska ENVICON ? 7 października 2013 r. w Poznaniu.

Udział w tej sesji specjalnej wzięli członkowie sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, dyrektorzy departamentów środowiska urzędów marszałkowskich, przedstawiciele Rady RIPOK. Zaproszonymi dyskutantami panelu byli: posłowie na Sejm RP Ewa Wolak i Edward Czesak, Piotr Szewczyk ? Przewodniczący Rady RIPOK; Krzysztof Kawczyński ? Przewodniczący Komitetu Ochrony Środowiska w Krajowej Izbie Gospodarczej; prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak ? Uniwersytet Zielonogórski; dr inż. Piotr Manczarski ? Politechnika Warszawska; Dariusz Matlak ? Prezes Polskiej Izby Gospodarki Odpadami. Panel poprowadził Tadeusz Arkit, poseł na Sejm RP, przewodniczący sejmowej Podkomisji stałej ds. monitorowania gospodarki odpadami.

W gronie słuchaczy nie zabrakło ekspertów, w tym również przedstawicieli świata nauki oraz przedsiębiorców, którzy zaprezentowali praktyczne uchybienia aktualnego systemu prawnego w gospodarce odpadami.

Tematyka panelu obejmowała wnioski i propozycje kolejnych działań legislacyjnych towarzyszących wdrożeniu nowego systemu gospodarki odpadami, a także funkcjonowanie wojewódzkich planów gospodarki odpadami oraz RIPOK-ów jako jednych z najważniejszych elementów systemu. Uczestnicy sesji szukali też odpowiedzi na pytanie o zapewnienie właściwej konkurencyjności w nowym systemie przy konieczności administracyjnego ustalania regionów gospodarki odpadami. Ostatnim punktem obrad były zagrożenia dla jakości usług jako wynik ustalania przez samorządy zaniżonych stawek.

Już na wstępie prowadzący zwrócił uwagę na kluczowe tematy spotkania i podkreślił konieczność kompleksowego ujęcia wszelkich działań z zakresu gospodarki odpadami:

? Tematy, które powinny być omówione podczas nowelizacji, to doprecyzowanie definicji właściciela na linii spółdzielnia i gmina, ujednolicenie informacji dotyczących danych osobowych, którymi może dysponować gmina, oraz ustalenie przez gminy granicy odbioru odpadów, powyżej której trzeba dopłacić. To ostatnie jest niezgodne z duchem ustawy, więc trzeba wszystko doprecyzować. W deklaracjach nie powinno być pytania, czy ktoś będzie segregował odpady, czy nie ? musi segregować. Jest to obowiązek wynikający z ustawy o odpadach. Tam, gdzie nie ma segregacji, powinna pojawić się sankcja karna. Nie powinno być tak, że istnieje niewielka różnica pomiędzy tym, czy segregujemy śmieci, czy nie. To demotywuje mieszkańców do rozdzielania odpadów. Kolejne kwestie to RIPOK-i i zniesienie wcześniejszej informacji o planowanej kontroli, a także przekazanie informacji o ilości odpadów oddanych do recyklingu lub utylizacji, aby gminy mogły wyliczyć wymagane poziomy. Konieczne jest też zmniejszenie częstotliwości składania sprawozdań przez przedsiębiorstwa ? z okresu kwartalnego na półroczny ? mówił poseł Arkit.

Wiele uwagi poświęcono też kwestiom przetargów ? na ten temat wypowiedział się m.in. Piotr Szewczyk z Przewodniczący Rady RIPOK, który podkreślił konieczność rozdzielenia przetargów:

? Gmina nie powinna mieć możliwości ogłaszania przetargów na odbieranie i zagospodarowanie odpadów. Wtedy sytuacja będzie jasna i nic nie stanie na przeszkodzie, by obydwoma działaniami zajmowała się ta sama firma. Jeżeli gmina dysponuje własną instalacją, to automatycznie będzie mogła ją użytkować. Jeśli jej natomiast nie posiada ? ogłosi przetarg.

Palącą kwestią okazało się również kryterium cenowe, które w większości przypadków odpowiada za wybór zwycięzcy przetargu. Aby zmienić ten stan rzeczy, proponowano różne rozwiązania, np. wprowadzenie obligatoryjnego, pozacenowego kryterium, które pomogłoby w realizowaniu zadań postawionych przed gminami.

Postulowano również doprecyzowanie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w taki sposób, aby określić, w jakim zakresie mają być stosowane przepisy w niej zawarte, a w jakim zapisy z ustawy Prawo zamówień publicznych.

Innym problemem, który został poruszony w trakcie debaty, było niewystarczające zainteresowanie samorządów niektórymi kwestiami związanymi z gospodarką odpadów, m.in. dostosowania mocy przerobowych RIPOK-ów do bieżących potrzeb. ? Podczas dzisiejszej dyskusji nasunęła mi się refleksja, że częściej rozmawiamy w gronie polityków, przedsiębiorców i ekspertów, a za mało mamy głosów z samorządu ? mówiła poseł Ewa Wolak. ? Ustawa nakłada na gminy obowiązki i jestem przekonana, że cała odpowiedzialność spoczywa na samorządzie ? to od niego zależy jakość usług. Czy samorządowcy zdają sobie sprawę z tego przedsięwzięcia i widzą jego cele? Nie zawsze. Myślę, że sukces osiągnęły te samorządy, które postawiły na środowisko naturalne, edukację ekologiczną i wdrażanie ustawy.

Panel dyskusyjny odbył się przy aktywnym udziale zarówno polityków, ekspertów i samorządowców, jak i przedsiębiorców. Dzięki zróżnicowanej liście dyskutantów udało się poruszyć nie tylko główne zagadnienia debaty, ale również inne palące kwestie, których przedstawienie pokazało, jak różne mogą być punkty widzenia oraz potrzeby przedstawicieli każdej z zaproszonych grup.

(nk)

Rada RIPOK

Celem Rady RIPOK jest  wypracowanie wspólnej ścieżki postępowania przy rozwiązywaniu wątpliwości związanych z wdrożeniem ?rewolucji odpadowej? oraz poszukiwanie nowych, optymalnych rozwiązań, pozwalających zapewnić efektywne funkcjonowanie nowego modelu gospodarki odpadami. Ma to być otwarte forum wymiany doświadczeń, proponujące konkretne zmiany w prawie, które pozwolą na doskonalenie systemu, wzajemne wsparcie w sytuacjach problemowych, a nawet opiniowanie aktów prawnych. Radę tworzą podmioty zarządzające lub realizujących budowę regionalnych instalacji oraz zaproszeni eksperci. Więcej szczegółów znaleźć można na stronie internetowej: www.radaripok.pl.