Groźne opóźnienia
Niezrealizowanie lub nieterminowe wykonanie przez gminy zadań ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) może spowodować nałożenie wysokich kar pieniężnych na Polskę. Z takim problemem boryka się 157 średnich aglomeracji, które nie zdążą z budową oczyszczalni do końca tego roku. Największe opóźnienia występują w Małopolsce (23 aglomeracje), Mazowszu (22), Dolnym Śląsku (17) i Wielkopolsce (17). Marszałkowie województw mają obowiązek przekazania do Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej – jednostki koordynującej realizację KPOŚK – szczegółowych danych dotyczących etapu wykonania założonych celów inwestycyjnych. Na ich podstawie zostanie opracowany projekt aktualizacji programu, wskazujący nowe terminy realizacji przedsięwzięć. Już w kwietniu br. Narodowa Izba Kontroli ostrzegała o prawdopodobieństwie niedotrzymania unijnych zobowiązań w zakresie redukcji zanieczyszczeń w ściekach komunalnych. Przeprowadzona przez NIK kontrola wskazywała m.in. na: nierzetelne raporty z realizacji KPOŚK (przedkładane corocznie wojewodom przez organy gmin) oraz słabe zaangażowanie administracji publicznej (w tym resortu środowiska i KZGW) w realizację zadań wynikających z KPOŚK.
 
Nowocześnie w Jarocinie
Ponad 10 mln zł (netto) kosztowała budowa stacji uzdatniania wody w Jarocinie (woj. wielkopolskie). Dzięki nowatorskim rozwiązaniom technologicznym i ciekawej bryle architektonicznej obiekt oddany do użytku 17 czerwca br. jest jednym z najnowocześniejszych tego typu w kraju. Stacja wyposażona została w agregaty, które zapewniają ciągłość dostaw wody, oraz specjalne zabezpieczenia antyskażeniowe. W przypadku zanieczyszczenia bakteriologicznego urządzenia automatycznie odcinają dostawę wody. Uzdatnianie odbywa się w procesie dwustopniowym przy udziale ośmiu filtrów. Ponadto stacja została w pełni zautomatyzowana. Zastosowane systemy sterowania i monitoringu umożliwiają kontrolę pracy pozostałych stacji na terenie gminy. – Najnowocześniejszym i zarazem oszczędnym rozwiązaniem zastosowanym w nowo wybudowanej SUW jest możliwość płukania filtrów wodą surową pobieraną z komory reakcji, a nie wodą uzdatnioną, jak to bywało w starej stacji. Prowadzi to w konsekwencji do zminimalizowania strat wody – wyjaśniła Elżbieta Kostka, kierownik działu techniczno-inwestycyjnego PWiK w Jarocinie. Dzięki pracy stacji podniosła się jakość wody dostarczanej do ponad 80% mieszkańców gm. Jarocin. Środki finansowe na realizację inwestycji pochodziły z Banku Ochrony Środowiska w ramach preferencyjnego kredytu Programu Municipal Finance Facility wspieranego przez Komisję Europejską, przeznaczonego na zadania związane z ochroną środowiska.
 
Uroczyste otwarcie SUW w Jarocinie
W. Włoch
 
Tunel pod dnem Wisły
Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie podpisało kolejną umowę w ramach projektu pn. „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie – Faza IV”. Dotyczy ona budowy syfonu, stanowiącego ostatni element układu przesyłowego ścieków z lewobrzeżnej Warszawy do oczyszczalni „Czajka”. Pierwszy etap tej inwestycji, o wartości 52,8 mln euro, obejmujący budowę niemal 6 km kolektorów po prawej stronie Wisły, jest obecnie realizowany przez Hydrobudowę 9, PGR i KGW. Nowy kontrakt zakłada m.in. budowę kolektorów ogólnospławnych o łącznej długości ok. 300 m wykonanych w technologii bezwykopowej podziemnej komory zasuw oraz prawie 1,4-kilometrowego tunelu pod Wisłą, z czego ponad 10 m przebiegać będzie pod dnem rzeki. Obudowa tunelowa wykonana zostanie z tubingów żelbetowych o średnicy wewnętrznej 4,5 m za pomocą nowoczesnej, zmechanizowanej tarczy TBM. – Dzięki wykorzystaniu mikrotunelingu, mimo konieczności czasowych wyłączeń z ruchu poszczególnych pasów jezdni, ruch samochodowy odbywa się płynnie. Budowa w tej technologii jest dużo szybsza niż w tradycyjnym wykopie otwartym. Prace mogą być prowadzone bez przerwy – 24 godziny na dobę – wyjaśnił Bartosz Milczarczyk, rzecznik MPWiK w Warszawie. Ponadto na lewym brzegu rzeki powstanie budynek krat oraz pompownia „Farysa”. Wykonanie zadania wartego 176,6 mln zł (brutto) powierzono konsorcjum, którego liderem jest Przedsiębiorstwo Robót Górniczych Metro. W jego skład wchodzą firmy: Hydrobudowa Polska, Hydrobudowa 9 oraz Infra. Prace budowlane będą trwały do końca 2011 r. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności.

Wnętrze tunelu przesyłowego ścieków
W. Bliźniak, MPWiK w Warszawie
 
Bezpieczne kąpieliska
Być może miniony sezon wakacyjny był już ostatnim, podczas którego przed kąpielą w rzece czy jeziorze zastanawialiśmy się nad konsekwencjami tej przyjemności. Najpóźniej do końca 2011 r. nowe przepisy ułatwią nam wybór najlepszego kąpieliska. Ministerstwo Środowiska zakończyło konsultacje nowego rozporządzenia w sprawie profilu wody w kąpielisku, które wyda wspólnie z Ministerstwem Zdrowia. Jest ono jednym z trzech aktów wykonawczych opracowanych w celu transpozycji dyrektywy Unii Europejskiej z 2006 r. dotyczącej zarządzania jakością wody w kąpieliskach (2006/7/WE). „Profile” wód stanowić będą zestawienie cech fizycznych, geograficznych i hydrologicznych danego zbiornika wodnego, jak również ocenę przyczyn zanieczyszczeń, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na zdrowie kąpiących się w nim ludzi. Dokładny opis jakości wody będzie uwzględniał zawartość zanieczyszczeń pochodzących z oczyszczalni ścieków, wód deszczowych z systemu kanalizacji i spływów powierzchniowych z pól uprawnych. Na podstawie zbadanych parametrów jakość wód w kąpielisku zostanie zaklasyfikowana jako dobra, dostateczna lub niedostateczna. Dla tych, które otrzymają ocenę „niedostateczną”, kontrole będą powtarzane co dwa lata. Nowe przepisy pomogą turystom w podejmowaniu świadomych decyzji o korzystaniu z kąpielisk i wyborze miejsc do spędzania urlopów. Samorządom natomiast zapewnią doskonałą promocję czystych wód i plaż.
 
Wrocław na półmetku
Trwająca od czerwca 2009 r. rozbudowa i modernizacja Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków na Janówku osiągnęła półmetek. Jest to największa inwestycja Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w ramach projektu pn. „Poprawa gospodarki wodno-ściekowej we Wrocławiu – Etap II”. Na Janówku gotowe są już wszystkie nowe obiekty służące do oczyszczania ścieków (bloki biologiczne, osadniki wstępne). Obecnie trwa betonowanie czterech komór fermentacyjnych. Na oczyszczalni kończy się powoli etap prac budowlanych, a zaczyna montaż urządzeń i pierwsze próby rozruchowe. – Nowo wybudowane obiekty zostaną docelowo podłączone do eksploatowanej obecnie oczyszczalni, a co za tym idzie, czeka nas trudny okres przełączeń i równoległego wpracowania wszystkich urządzeń oczyszczalni – wyjaśnił Krzysztof Kołodziejczyk, kierownik WOŚ Janówek. Po rozbudowie oczyszczalnia będzie przyjmowała ścieki z całej aglomeracji wrocławskiej i kilku sąsiednich gmin. Jej przepustowość wzrośnie dwukrotnie – z 70 tys. m3/d do 140 tys. m3/d. Dzięki równoczesnej budowie rurociągów tłocznych i modernizacji przepompowni na terenie Starego Portu (ul. Kleczkowska) powstanie system oczyszczania ścieków kierowanych zarówno z północnej, jak i południowej części miasta. Ponadto w ramach inwestycji wybudowana zostanie suszarnia osadów ściekowych. Przedsięwzięcie za ponad 336 mln zł (brutto) dofinansowane jest przez Unię Europejską w ramach Funduszu Spójności.

Modernizacja WOŚ na Janówku
T. Siciński, MPWiK Wrocław
 
Rybnik skanalizowany
Ponad 146 mln euro kosztowała budowa systemu kanalizacji sanitarnej w Rybniku. Zadanie realizowane w latach 2001-2010 objęło 17 dzielnic Rybnika (Boguszowice Stare, Chwałowice, Gotartowice, Kamień, Kuźnia Rybnicka, Ligota-Ligocka Kuźnia, Meksyk, Niedobrzyce, Niewiadom, Ochojec, Orzepowice, Piaski-Paruszowiec, Popielów, Radziejów, Zamysłów, Zebrzydowice) oraz dwie sasiadujące gminy: Gaszowice i Jejkowice. W ramach inwestycji powstało 546 km kanalizacji sanitarnej w systemie grawitacyjno-tłocznym oraz 68 przepompowni ścieków. Docelowo do systemu odbioru i oczyszczania ścieków trafiać będzie 96% ścieków z Rybnika, Gaszowic i Jejkowic generowanych przez 148 tysięcy mieszkańców. Środki finansowe na realizację inwestycji w 49% pochodziły z Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności. Pozostałą część pokrył budżet miasta oraz pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oraz z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Rybnik uczestniczy także w pilotażowym programie autorstwa European Water Partnership oraz Głównego Instytutu Górnictwa, realizowanym przy wsparciu Unii Europejskiej. Jego celem jest przygotowanie oraz wdrożenie badań w zakresie określenia zasad, kryteriów i standardów, jakim powinny odpowiadać europejskie miasta pod względem zarządzania gospodarką wodną.
 
Ruszyła linia ściekowa
Zakończył się kolejny etap projektu pn. „Rozbudowa i modernizacja Oczyszczalni Ścieków „Sitkówka” dla miasta Kielce”. Uruchomiony został nowo wybudowany ciąg technologiczny oczyszczania ścieków. Jego główne elementy to: rektor biologiczny mierzący 133 m długości oraz dwa kołowe osadniki wtórne. Oprócz nich funkcjonują pozostałe urządzenia nowej linii ściekowej, takie jak koryta, komora rozdziału czy instalacje napowietrzające. W najbliższych miesiącach oddane będą do eksploatacji kolejne obiekty modernizowanej oczyszczalni. Kończą się montaże urządzeń i instalacji w Stacji Termicznej Utylizacji Odpadów Ściekowych, będącej jednym z nielicznych tego typu obiektów w Polsce. Niebawem udostępniony zostanie budynek administracyjny, z którego będzie zarządzać się pracą całego systemu oraz prowadzić monitoring. Oczyszczalnia działająca nieprzerwanie od 1974 r. obejmuje swoim zasięgiem miasto Kielce, gm. Sitkówka-Nowiny oraz część gm. Masłów. Łączny koszt projektu szacuje się na ponad 70 mln euro (brutto). Środki finansowe na realizację inwestycji w 56% pochodziły z Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności. Pozostałą część (44%) pokryła spółka Wodociągi Kieleckie wsparta pożyczką z NFOŚiGW (22%) i WFOŚiGW w Kielcach (8,8%).
 
Symboliczne otwarcie ciągu technologicznego w oczyszczalni ścieków „Sitkówka”
A. Piekarski
Opracowanie:
Martyna Matuszczak