W Ustroniu, w dniach 7-9 października br. odbyła się III Międzynarodowa Konferencja pt. „Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych”. Spotkanie zgromadziło ponad 100 osób, w tym ekspertów z Polski, Niemiec, Czech, Holandii oraz Kanady.
 
Organizatorem był Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU) oraz Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego. Patronat honorowy nad konferencją objął: Waldemar Pawlak, wicepremier i minister gospodarki, prof. Maciej Nowicki, minister środowiska, Zygmunt Łukaszczyk, wojewoda śląski oraz Bogusław Śmigielski, marszałek województwa śląskiego.
Konferencja rozpoczęła się gorącą dyskusją nt. polityki państwa wobec terenów zdegradowanych działalnością przemysłową. Wzięli w niej udział: Jerzy Swatoń, dyrektor departamentu ochrony ziemi z NFOŚiGW, Joanna Piekutowska, dyrektor departamentu inspekcji i orzecznictwa z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Jan Dulewski, z Wyższego Urzędu Górniczego, Jerzy Ziora i Grażyna Zduńczuk-Studnicka ze Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego, Gabriela Lenartowicz, prezes WFOŚiGW w Katowicach oraz Anna Wrześniak, wojewódzki inspektor ochrony środowiska. Wszyscy dyskutujący doszli do wniosku, iż podstawą polityki państwa wobec terenów zdegradowanych powinny być spójne i przejrzyste przepisy prawne oraz sprawny system finansowania przedsięwzięć z tego zakresu. Niestety, w Polsce mamy jeszcze wiele terenów zniszczonych działalnością przemysłową, które wymagają rewitalizacji. Tutaj jednak napotykamy na ogromną barierę, którą jest złożoność polskich przepisów prawnych. Problemem jest ponadto brak szczegółowej inwentaryzacji obszarów zdegradowanych. Ponadto kłopotliwe przy prowadzeniu działań rewitalizacyjnych są nieuregulowane stosunki własnościowe. Jako przykład dobrych uwarunkowań prawnych i finansowych podano rozwiązania, które są stosowane w Republice Czeskiej, dzięki którym udało się uzyskać wysokie dotacje na działania rewitalizacyjne ze środków unijnych.
W trakcie konferencji przeprowadzono sześć sesji tematycznych. W sumie wygłoszono 34 referaty. Omówiono m.in. społeczne i ekonomiczne aspekty rewitalizacji terenów zdegradowanych i poprzemysłowych. W tej sesji tematycznej duże zainteresowanie wzbudziło wystąpienie dr Eleonory Wcisło z IETU nt. oceny ryzyka zdrowotnego w procesie remediacji terenów zniszczonych chemicznie. Ciekawy temat zaprezentowała również architekt Magdalena Daczyńska z Politechniki Śląskiej, która omówiła parki przemysłowe, jako narzędzie rewitalizacji terenów miejskich i przemysłowych.
Podczas sesji dotyczącej substancji niebezpiecznych występujących na terenach zdegradowanych zostały m.in. zaprezentowane tematy dotyczące zastosowania biotestów, jako wskaźników zanieczyszczeń gleb czy też testu phytotoxkitw ocenie gleb skażonych metalami ciężkimi.
W części konferencji dotyczącej technologii oczyszczania terenów zdegradowanych omówiono m.in. zagadnienie mobilności arsenu, zastosowania węgla brunatnego i traw do chemofitostabilizacji gleb silnie zanieczyszczonych metalami ciężkimi, jak również zaprezentowano różne sposoby remediacji.
Referenci prezentowali również zagadnienia dotyczące procesu rewitalizacji terenów miejskich i przemysłowych w planowaniu przestrzennym i strategii rozwoju regionalnego. Dwie ostatnie sesje tematyczne zostały poświęcone samooczyszczaniu środowiska gruntowo-wodnego oraz sukcesji naturalnej na terenach poprzemysłowych.
Wiele z prezentowanych podczas międzynarodowej konferencji wyników badań naukowych jest możliwe do zastosowania w przedsięwzięciach przywracania terenów poprzemysłowych do obiegu gospodarczego.

 

Agata Szymańska