Niektóre gminy w Polsce wciąż czekają na RIPOK-i, tymczasowo korzystając z instalacji zastępczych. Inne natomiast doinwestowują modernizowanie systemu gospodarki odpadami w regionie. Zmiany z pewnością idą w dobrym kierunku. Dzięki temu coraz więcej odpadów komunalnych trafia do zakładów przetwarzania, a nie na składowiska.

Już pod koniec maja ubiegłego roku zakończono I etap budowy systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla miasta Łomża oraz okolicznych 15 gmin. Zakres rzeczowy projektu obejmował budowę całego zakładu zagospodarowania odpadów. Do użytku oddano m.in. kwatery składowania, kompostowania i sortowania odpadów. Poza tym w woj. podlaskim udało się zakończyć I etap budowy Zakładu Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czerwonym Borze w gm. Zambrów. Pozostał jeszcze etap II ? rekultywacja składowiska odpadów. W tym rejonie nie można zapominać o zakończeniu projektu ?Biebrzański System Gospodarki Odpadami ? etap II?. Głównym celem zakrojonej na szeroką skalę inwestycji było ujednolicenie oraz standaryzacja gospodarki na terenie 19 gmin poprzez wprowadzenie zintegrowanego, regionalnego systemu przetwarzania odpadów, obejmującego zbiórkę odpadów, ich transport, odzysk oraz unieszkodliwianie. W Koszarówce powstały m.in. hala sortowni, kompostownia bioodpadów, kwatera składowa balastu, a także magazyny na odpady niebezpieczne oraz surowce wtórne. W miejscowościach Augustów, Dąbrowa Białostocka, Świerzbienia i Mońki utworzono natomiast trzy stacje przeładunkowe. W ramach projektu przeprowadzono także rekultywację trzech składowisk odpadów oraz doposażono Zakład Recyklingu w Dolistowie Starym. Należy dodać, że ?Biebrzański System Gospodarki? wszedł w kolejną fazę modernizacji. Rozpisano już kontrakt na budowę instalacji stabilizacji tlenowej w systemie zamkniętym, punktu demontażu odpadów wielkogabarytowych, a także jednostki kruszenia i odzysku odpadów budowlanych. Realizację wszystkich założeń przewidziano wstępnie do czerwca bieżącego roku. Wartość projektu wynosi ok. 52 mln 100 tys. zł.

Jednym z najnowszych sfinalizowanych projektów jest Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew, w ramach którego powstał tczewski RIPOK. Instalacja zaczęła działać od 22 stycznia br. Miejscowy Zakład Utylizacji Odpadów wzbogacił się m.in. o specjalną kwaterę na odpady, halę do sortowania śmieci oraz nowoczesne linie technologiczne. Złoża składowiska zostały natomiast odgazowane w celu przejęcia powstającego metanu i przepompowania go do agregatu prądotwórczego. Obecnie zakład zajmuje obszar 25 ha i oprócz Tczewa obsługuje jeszcze 22 pomorskie gminy. W sumie do RIPOK-u trafiać ma 96 tys. Mg odpadów rocznie od ponad 284 tys. mieszkańców. Cały projekt kosztował blisko 146 mln 520 tys. zł.

Ostatnia prosta

Wstępnie na marzec-kwiecień 2014 r. prognozowane jest ukończenie inwestycji Zakładu Gospodarki Komunalnymi w Rzędowie w woj. świętokrzyskim. Dla 23 gmin zamieszkałych przez ok. 153 tys. osób przewidziano stworzenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Obecnie trwa budowa zakładu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie byłej kopalni siarki. ZGOK będzie wyposażony w technologię segregacji, kompostowania odpadów organicznych i belowania surowców wtórnych, co pozwoli przyjmować odpady zmieszane, zielone, surowcowe oraz wielkogabarytowe. Część budżetu przeznaczono również na kampanię edukacyjną dla mieszkańców gmin objętych projektem. RIPOK przygotowany będzie do przyjęcia rocznie od 25 do 30 tys. Mg odpadów komunalnych. Poza pracami budowlanymi projekt obejmuje niezbędne wyposażenie w maszyny i urządzenia, w szczególności linii sortowniczych. Realizacja całego projektu ma kosztować ponad 52 mln 115 tys. zł.

Na koniec czerwca 2014 r. planowane jest zakończenie budowy Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla regionu Biała Podlaska. Projekt jest wspólnym przedsięwzięciem gminy miejskiej Biała Podlaska i spółki komunalnej BWiK ?WOD-KAN?, której gmina zleciła jego przygotowanie i realizację. Deklaracje zawarcia porozumień międzygminnych zgłosiło 18 gmin i cztery miasta z północnej części woj. lubelskiego, gdzie zamieszkuje w sumie ok. 202 tys. mieszkańców. Inwestycja obejmie instalację fermentacji beztlenowej frakcji biodegradowalnej, instalację stabilizacji tlenowej materiału pofermentacyjnego wraz z instalacją oczyszczania powietrza podprocesowego, instalację dojrzewania osadów pofermentacyjnych, kompostownię odpadów zielonych, instalację recyklingu odpadów budowlanych i elektrociepłownię z zagospodarowaniem biogazu. Planowany koszt realizacji projektu to ok. 94 mln 684 tys. zł.

Na przełomie kwietnia i maja mają nastąpić pierwsze rozruchy w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów w Olszowie niedaleko Kępna. Do instalacji o wydajności 39 600 Mg/rok mają trafiać odpady z 13 gmin województwa wielkopolskiego i dolnośląskiego. Pracę zakład ma rozpocząć pod koniec sierpnia tego roku.

W lipcu natomiast planowane jest ukończenie rozbudowy Zakładu Segregacji Odpadów Stałych w Paszczynie w gm. Dębica. Zakres rzeczowy całej inwestycji obejmuje m.in. utworzenie strefy buforowania odpadów suchych, sortowni odpadów zmieszanych, magazynu odpadów problemowych i niebezpiecznych, magazynu do czasowego przetrzymywania surowców wtórnych, trafostacji, a także wiaty do magazynowania kompostu. Zmodernizowana ma być również istniejąca infrastruktura techniczna. W zakres inwestycji wchodzi również wykonanie: dróg, placów, parkingów, chodników, ogrodzeń, kanalizacji deszczowej i sanitarnej, wodociągów wraz z przyłączami oraz sieci energetycznych. Obecnie prace są na końcowym etapie ? następuje doposażenie zakładu w potrzebny sprzęt. Dzięki rozbudowie i modernizacji RIPOK będzie mógł pracować na dwie zmiany. Całkowity koszt projektu wynosi ponad 22 mln zł.

Na początek maja 2014 r. tyska spółka Master przewidziała pierwsze rozruchy w Międzygminnym Zakładzie Kompleksowego Zagospodarowania Odpadów Komunalnych w Tychach. RIPOK o wydajności 70 tys. Mg/rok ma obsługiwać ponad 200 tys. mieszkańców z ośmiu miast i gmin w woj. śląskim. Oficjalny termin zakończenia inwestycji to 25 listopada 2014 r. Obecnie trwa montaż linii sortowniczych. Szacowana wartość projektu to ok. 134 mln 555 tys. zł.

Na terenie Miejskiego Zakładu Składowania Odpadów w Sosnowcu również prowadzone są ostatnie prace przed oddaniem inwestycji, której wartość wyceniono na 101 mln zł. W ramach projektu kompleksowego systemu gospodarki odpadami udało się terminowo wykonać wszystkie założenia ubiegłorocznego harmonogramu. W grudniu minionego roku oddano w stanie surowym sortownię, kompostownię, budynek administracyjny, socjalny, boksy na surowce wtórne, a także wiaty garażowe. Ułożono również uzbrojenia podziemne, wybudowano też drogi dojazdowe i place. Obecnie ? poza pracami wykończeniowymi ? montowane są jeszcze linie technologiczne sortowni.

Ambitne plany

Tempa nabierają również prace związane z budową RIPOK-u w Tarnowie. Miejski zakład ma powstać w pobliżu lokalnego składowiska odpadów. Wstępny koszt instalacji to kilkanaście mln zł. Do placówki w Tarnowie trafiać ma niemal połowa odpadów komunalnych wytwarzanych w obrębie całego obsługiwanego regionu ? rocznie ok. 50 tys. Mg. Dzięki prywatnej inwestycji miasto zyska nie tylko innowacyjną, ale też bezpłatną instalację.

Postępują także prace związane z kompleksową rozbudową Miejskiego Składowiska Odpadów w Opolu jako elementu regionalnego ZZO. Ukończono już m.in. budowę magazynu czasowego przechowywania materiałów niebezpiecznych, gotowe są też tunele do kompostowania. Realizacja projektu ma zwiększyć ilość odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianiu innymi metodami niż składowanie. Inwestycja, oprócz Opola, obejmuje jeszcze 14 innych gmin. Liczba mieszkańców objętych systemem zagospodarowania odpadów ma wzrosnąć do 272 tys. W działaniach nie zapomniano również o kampaniach edukacyjnych dotyczących ochrony przyrody i krajobrazu. Poza tym plany przewidują oddanie do eksploatacji drugiej kwatery składowiska oraz instalacji do przetwarzania odpadów wielkogabarytowych. RIPOK ma zacząć działać już od listopada.

Nowej regionalnej instalacji doczekają się także mieszkańcy Gniezna i 13 okolicznych gmin powiatów gnieźnieńskiego i wrzesińskiego. Już pod koniec marca ma ruszyć budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lulkowie. Ukończenie inwestycji planowane jest w maju 2015 r. Do końca przyszłego roku powstać ma również Zakład Zagospodarowania Odpadów w Marszowie, pomiędzy Żaganiem a Żarami w woj. lubuskim. Zakres rzeczowy projektu obejmuje też rekultywację czterech składowisk na obszarze obu powiatów.

Zrealizowane i planowane inwestycje pozwalają na optymizm odnośnie systemu gospodarowania odpadami w Polsce. Najnowsze projekty i przedsięwzięcia sprawiają, że przy splocie wielu sprzyjających czynników zniknąć może problem nielegalnych wysypisk, a skuteczne przetwarzanie odpadów przestanie być celem trudnym do osiągnięcia.