Samorządy lokalne odgrywają wiodącą rolę w osiąganiu celów unijnej i krajowej polityki klimatyczno-energetycznej. Wiele spośród nich, świadomych i dążących do zrównoważonego rozwoju swojego miasta czy gminy, podejmuje się opracowania i wdrożenia kompleksowych planów oraz strategii energetycznych. Powodzenie tych działań w ogromnym stopniu zależy od aktywnego zaangażowania w nie mieszkańców i lokalnych interesariuszy. Jednym ze sposobów na zapewnienie tego zaangażowania jest organizowanie tzw. lokalnych forów energetycznych.

Przygotowania pierwszych takich forów podjęło się sześć polskich gmin – w tym Bielawa, Dzierżoniów, Ełk, Niepołomice, Raciechowice i Władysławowo – które, jako sygnatariusze Porozumienia Burmistrzów, zobowiązały się do ograniczenia na swoim terenie emisji CO2 o co najmniej 20% do 2020 r. Gminy te zorganizowały spotkania, na które zaprosiły przedstawicieli różnych grup interesariuszy i podczas których rozmawiano na temat lokalnej sytuacji energetycznej i praktycznych aspektów realizacji „Planów działań na rzecz zrównoważonej energii”opracowanych przez gminy. Jednodniowe lokalne fora energetyczne miały miejsce w okresie od kwietnia do października 2012 r. i były organizowane w ramach projektu ENERGY FOR MAYORS, finansowanego z programu IEE i koordynowanego w Polsce przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités”.
Każde z lokalnych forów rozpoczęło się od przedstawienia dotychczasowych działań gminy w zakresie poprawy lokalnej sytuacji energetycznej i ochrony klimatu oraz przedstawienia głównych założeń i elementów „Planu działań na rzecz zrównoważonej energii”. Następnie uczestnicy forum zostali zaproszeni do udziału w dyskusji na temat silnych i słabych stron miasta, jeżeli chodzi o realizację programu zrównoważonego rozwoju energetycznego, a także zewnętrznych szans i zagrożeń, które mogą wpłynąć na ten proces. Uczestnicy przedyskutowali także poszczególne działania przewidziane w planie i procedurę ich monitorowania oraz dowiedzieli się, jakiego wsparcia z ich strony oczekują władze lokalne. Zgłosili także szereg pomysłów i wątpliwości, które pomogą w aktualizacji planu i jego lepszym dostosowaniu do lokalnych potrzeb.
Do udziału w lokalnych forach energetycznych zostali zaproszeni m.in. przedstawiciele różnych jednostek organizacyjnych gminy, zakładów i firm energetycznych, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, szkół i przedszkoli, lokalnych przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych oraz różnych instytucji skupiających miejscową społeczność.
Zadania stojące przed samorządami lokalnymi w kontekście zarządzania energią i ochrony klimatu nie są łatwe do zrealizowania, jednakże przy aktywnym zaangażowaniu społeczności mogą przynieść imponujące rezultaty, zarówno w zakresie redukcji zużycia energii i emisji CO2, jak i poprawy jakości życia w mieście.
Patrycja Płonka, PNEC