Parczew to niewielka wieś leżąca w województwie wielkopolskim, w gminie Sieroszewice, licząca zaledwie 550 mieszkańców. Wśród nich znajduje się duża grupa młodych ekologów, uczących się w tamtejszej Szkole Podstawowej, którzy do działań na rzecz ochrony środowiska włączają mieszkańców zarówno swojej miejscowości, jak i dwóch sąsiednich – Westrzału i Bibianek.

W roku szkolnym 2008/2009 zrealizowali oni autorski projekt „Ekologiczna wiosna” o wielozadaniowym i długofalowym charakterze. Jego założeniem było, aby – oprócz podniesienia poziomu wiedzy na temat gospodarowania odpadami i kształtowania nawyku segregacji – uświadomić wartość miejsca, w którym żyją, podkreślić, że mieszkańcy są częścią przyrody.
 
W kapeluszu z PET-ów
Jednym z czołowych zadań młodych ekologów realizowanych w ramach projektu były zagadnienia związane z gospodarką odpadami. Pierwszego dnia wiosny, obchodzonego pod hasłem „Wiosna kalendarzowa – wiosna ekologiczna”, zorganizowano pokaz „Eko-mody” i „Eko-sztuki”, czyli ekologicznych nakryć głowy i biżuterii z materiałów odpadowych. Przez miesiąc można było podziwiać wystawę prac dzieci, a w Dniu Ziemi zostały one „rozebrane” na części pierwsze i umieszczone w odpowiednich pojemnikach na odpady.
Dzieci zajęły się także małym, jakby się wydawało, problemem, jakim są nakrętki od plastikowych butelek. Aby zmienić przekonanie, że można je wyrzucać, gdzie popadnie, i wyrobić nawyk odkręcania ich z butelek, zorganizowano ich zbiórkę. Zebrane blisko 10,7 tys. szt. Nakrętek przekazano na cele charytatywne, a w ostatnim dniu zbiórki ułożono z nich kolorowy obrazek i napis: „Zostawcie nam czysty świat!”.
Uczniowie zajęli się również problemem innych odpadów z tworzyw sztucznych. Zorganizowano więc „Dzień bez plastiku”. W tym dniu młodzi ekolodzy przynieśli do szkoły nie tylko drugie śniadania w otrzymanych dzień wcześniej torbach papierowych, ale także jednorazowe torby, z których wykonano wokół szkoły symboliczny „śmieciołańcuch”, następnie wyrzucony do żółtego pojemnika na plastikowe odpady. Po tej akcji uczniowie otrzymali uszyte przez rodziców torby wielokrotnego użytku z naturalnego materiału.
Ponadto uczniowie na co dzień w różnoraki sposób wykorzystują niepotrzebne odpady. Ciekawym pomysłem było zastosowanie plastikowych butelek i gumowych opon na zajęciach sportowych do tzw. ćwiczeń z „ekoprzyborem”.
 
Ekologia w praktyce
Także parczewscy nauczyciele włączyli się w te działania. Chcąc pokazać uczniom, jak groźny wpływ na środowisko mają odpady, szczególnie te zawierające detergenty i przeterminowane lekarstwa, przez pewien czas podlewali wodą, płynem do mycia naczyń i roztworem z przeterminowanych leków rośliny – rzeżuchę, fasolę i cebulę. Dzięki temu dzieci same przekonały się, że rośliny „zasilane” detergentami i lekami nie wyrosły wcale, a te podlewane wodą wypuściły liście.
Drugie doświadczenie związane było z problemem plastików. Uczniowie zakopali w ziemi na 12 tyg. plastikowy worek i watę bawełnianą. Po ich odkopaniu mogli przekonać się, że plastikowa torba nie zmieniła formy, a odpad naturalny uległ biodegradacji.
W okresie wiosennym zostały utworzone zespoły „eko-tropicieli”, czyli grupy chętnych uczniów, którzy z aparatem fotograficznym szukali zarówno pięknych, jak i wstydliwych (dzikich wysypisk śmieci) miejsc w gminie. Informacje o wytropionych wysypiskach przekazano pracownikom Urzędu Gminy.
Natomiast w roku szkolnym 2009/2010 uczniowie utworzyli eko-zespół, który pod okiem nauczyciela przyrody realizował plan ekodziałań. Myślą przewodnią ich pracy stało się hasło „A wszystko to, bo Ciebie kocham… Ziemio”.
Wyznaczono cztery obszary proekologicznych działań. Pierwszy dotyczył gospodarki odpadami, drugi – energii, trzeci – wody, a czwarty – zdrowego trybu życia.
W ramach pierwszego głównie kontynuowano działania z poprzedniego roku, ale także realizowano wiele nowych pomysłów. Na przykład zgodnie z przesłaniem „Śmieciu – nie zawsze musisz od razu trafiać do kosza” dzieci sprzedawały prace wykonane z odpadów (resztek tapet, okładek bloków, bibuły), a zyski przeznaczyły na cele charytatywne.
W ramach działań w pozostałych obszarach wyznaczono np. specjalnych dyżurnych, którzy w klasach i na szkolnych korytarzach sprawdzali, czy zgaszono światła lub zakręcono krany. Ponadto dzieci odwiedziły miejsca, gdzie znajdują się siłownie wiatrowe oraz poznały historię i sposób ich działania. Uczniowie zorganizowali też ekologiczny happening pod hasłem „Stop spalaniu śmieci w domach!”, edukowali najmłodszych w przedszkolach i promowali jazdę na rowerze jako sposób na ograniczenie emisji gazów do atmosfery.
Te i wiele innych inicjatyw podejmowanych przez uczniów i nauczycieli ze Szkoły Podstawowej w Parczewie pokazują, że dla środowiska można wiele zdziałać, jeśli tylko ma się do tego chęci. Działania te zostały dostrzeżone przez członków Kapituły Konkursu „Przeglądu Komunalnego” o Puchar Recyklingu – szkoła otrzymała wyróżnienie w kategorii „Edukacja Ekologiczna”.
Aleksandra Kowalczyk