Żagań położony jest w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego, w dolinie środkowego Bobru – lewobrzeżnego dopływu Odry, na pograniczu Niziny Śląskiej i Gór Kocich. Dobrze rozwinięta sieć komunikacyjna, połączenia autobusowe i kolejowe z wieloma miejscowościami w Polsce a także w Niemczech zwiększają jego atrakcyjność lokalizacyjną i inwestycyjną.

Miasto posiada, bardzo bogatą, przeszło 800-letnią historię. Główną atrakcją turystyczną są liczne zabytki świadczące o wysokiej kulturze i bogactwie jego dawnych mieszkańców. Swą atrakcyjność zawdzięcza położeniu w pięknym i bogatym krajobrazowo terenie, gdzie czystość wód, powietrza, otaczające go lasy i najcieplejszy klimat w Polsce tworzą idealne miejsce na spędzenie urlopu. Miłośnicy przyrody na licznych terenach leśnych wokół Żagania, mogą spotkać wiele gatunków unikatowych i chronionych zwierząt, takich jak: żurawie, cietrzewie, głuszce. Do najcenniejszych okazów flory należą natomiast miłorzęby dwuklapowe, tulipanowce, platany tuje, cisy. Tym istotniejsze są działania, które miasto podejmuje w sferze ochrony środowiska.

Gospodarka odpadami
Zorganizowanym odbiorem odpadów objętych jest 100% ludności miasta i gminy. W celu zminimalizowania negatywnego wpływu odpadów na środowisko miasto prowadzi selektywną zbiórkę odpadów, wykorzystując zespoły pojemników na szkło (pojemnik niebieski), makulaturę (pojemnik zielony) i plastik (pojemnik żółty). Gmina posiada składowisko odpadów komunalnych w Chrobrowie, z którego korzystają: gmina miejska Żagań i gmina wiejska Żagań. W celu rozwiązania przyszłych problemów gospodarki odpadami gminy powiatu żagańskiego i żarskiego utworzyły „Łużycki Związek Gmin”. Powstały system nazywany będzie Zakładem Utylizacji Odpadów Komunalnych „ZUOK Marszów”. Zapewni on punkty selektywnego gromadzenia odpadów i wspólny transport do miejsca ich przeróbki, ogólną poprawę stanu środowiska, zmniejszenie ilości dziko występujących składowisk oraz zwiększenie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez dobrze prowadzoną kampanię edukacyjną.

Ochrona powietrza
W mieście występują duże zasoby terenów zielonych, przybierające formę większych terenów parkowych, masywów leśnych i ciągów ulicznych, co ma podstawowe znaczenie dla tworzenia mikroklimatu oraz innych czynników ekologicznych miasta – dlatego też podlega szczególnej ochronie. Na stan czystości powietrza na terenie miasta znaczący wpływ ma emisja zanieczyszczeń z systemów zaopatrzenia w ciepło sektora bytowego i przemysłu oraz z ruchu pojazdów mechanicznych. W mniejszym stopniu transfer z obszarów sąsiadujących.
W latach 90. w Żaganiu, dzięki systematycznej likwidacji i modernizacji kotłowni eksploatowanych w szkołach podstawowych i przedszkolach, całkowicie zlikwidowano zadymienie centrum miasta, zredukowano emisji pyłów o ok. 90% a tlenku węgla o ok. 92%, prawie całkowita zredukowano dwutlenek siarki. Program pilotowany był przez WFOŚiGW w Zielonej Górze.

Ochrona wody
Żagań obsługiwany jest obecnie przez Żagańskie Wodociągi i Kanalizacje. Długość sieci wodociągowej wynosi 81,06 km. Charakteryzuje się ona dobrym stanem technicznym zaopatrując w wodę 100% mieszkańców miasta. Problemem, z którym Żagań borykał się w latach 90., była niewystarczająca ilość wody na potrzeby mieszkańców oraz zakładów. W odpowiedzi na to w 1995 r. podjęto działania w celu rozbudowy ujęcia wody. Inwestorem zadania była gmina Żagań o statusie miejskim, a źródłem finansowania środki własne, dotacja wojewody oraz środki GFOŚiGW. Zrealizowanie tej inwestycji umożliwiło dostarczenie wymaganej ilości wody w godzinach maksymalnego poboru, lepsze wykorzystanie jej zasobów, a przede wszystkim polepszenie jakości wody.
Bardzo ważną inicjatywą w Żaganiu w zakresie polityki ochrony środowiska była budowa mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków w Żaganiu, obsługiwanej przez Spółkę Wodno-Ściekową „Bóbr” w Żaganiu. Inwestycja ta zabezpiecza wody powierzchniowe przed nieoczyszczonymi ściekami miejskimi, znacznie wpływa na zmniejszenie stężenia ładunków zanieczyszczeń oraz pozwala na uniknięcie degradacji środowiska wodnego spowodowanej bezmyślnym działaniem użytkowników. System obsługuje 27 736 mieszkańców.
Kolejnym etapem inwestycji była rozbudowa sieci kanalizacyjnej, zabezpieczająca dostarczenie odpowiedniej ilości ścieków do oczyszczalni. Realizacja programu przyczynia się do poprawy stanu środowiska, poprzez wyeliminowanie osadników przydomowych (często nieszczelnych) oraz zrzutu nieoczyszczonych ścieków bezpośrednio do rzeki Bóbr.

Edukacja ekologiczna
Edukacja ekologiczna prowadzona jest głównie we współpracy ze szkołami, przedszkolami, Nadleśnictwem i Żagańskim Pałacem Kultury oraz z innymi podmiotami podejmującymi w gminie przedsięwzięcia edukacyjne i promocyjno-informacyjne dotyczące ochrony środowiska. Najważniejsze działania na terenie miasta wyznaczane są poprzez ogólnoświatowe dni ekologiczne, takie jak: „Sprzątanie Świata”, „Dzień Ziemi”, „Światowy Dzień Ochrony Środowiska”.
Głównymi inicjatorami są nauczyciele naszych szkół, organizujący Sejmiki oraz Konkursy Ekologiczne przy udziale przedstawicieli Urzędu Miasta Żagań oraz przedstawicieli Nadleśnictwa. Ich działania obejmują m.in. zbiórkę zużytych baterii, przygotowanie ulotek, gazetek, scenariuszy, plakatów, akcję porządkowania terenów miasta i gminy oraz cykliczne prowadzenie pogadanek na tematy związane z ochroną środowiska. Organizowane są również nasadzenia drzew i krzewów, walka ze szkodnikiem kasztanowców, których leczenie miasto prowadzi od 2004 r. metodą mikroiniekcji. Szkoły opiekują się również zwierzętami, m.in. poprzez budowę i wieszanie karmników, skrzynek lęgowych oraz dokarmianie ptaków.

Ewa Panek
Urząd Miasta w Żaganiu