W potocznej charakterystyce odpadów oraz odcieków ze składowisk funkcjonuje przekonanie, iż mamy w nich do czynienia z całą tablicą Mendelejewa. Stwierdzenie to, w wymiarze analizy jakościowej, może być spełnione. Dysponując precyzyjnym sprzętem analitycznym, można potwierdzić obecność w odpadach i odciekach zarówno wielu złożonych cząsteczek, jak i pojedynczych pierwiastków. Odrębnym zagadnieniem, często pomijanym, jest jednak stężenie poszczególnych substancji.
Sama obecność pierwiastka nie determinuje jeszcze jego wpływu, szkodliwego lub pozytywnego, na elementy środowiska. Wnioskowanie na ten temat powinno być poprzedzone analizą ilościową pierwiastków i substancji, będących przedmiotem naszego zainteresowania – dopiero wtedy można podjąć próbę oceny ich potencjalnej szkodliwości. Forma występowania danej substancji, metalu ciężkiego, a więc stopień utlenienia, forma zjonizowana lub niezjonizowana, wytrącona w postaci tlenku, wodorotlenku, siarczku, rozpuszczona, związana wiązaniami o różnej sile oddziaływania… – wszystko to wpływa na dostępność danego metalu ciężkiego w środowisku, a szczególnie jego mobilność i biodostępność dla organizmów żywych. Z tego względu często dokonuje się analizy wymywalności oraz analiz specjacyjnych, pozwalających na ocenę potencjalnego zachowania pierwiastka w środowisku.
Metale ciężkie występują również w odpad...