Beata Raszka

W strukturze miasta zwykle wyodrębnia się dwie części - abiotyczną (czynnik techniczny) i biotyczną (element przyrodniczy) – które przeplatają się, tworząc układ strukturalno-funkcjonalny. Jego podstawą są różnego typu powierzchnie zieleni, przeznaczone na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, zdrowotne i dydaktyczno-wychowawcze. Definicja łączy trzy elementy: przyrodniczy (struktury roślinne), planistyczno-przestrzenny (wpisanie w układ miasta) i organizacyjno-funkcjonalny (przypisanie zadań).

Zieleń miast w układzie planistyczno-przestrzennym

Wraz z rozwojem miast pierwotny, naturalny układ zieleni był przekształcany zależnie od potrzeb; czasem ulegał zanikowi [Rys. 1. Schemat układów terenów zieleni w mieście: A - pierścieniowy, B - promienisty (klinowy), C - mieszany, D - plamowy, E - pasmowy]. Śladem dawnych założeń zieleni na obszarze miast są nazwy ulic (np. Ogrodowa, Łąkowa, Kwiatowa). Analiza planów miast pozwala na śledzenie historycznych zmian systemów zieleni miejskiej (rys. 1).
Dla miast przeżywających dynamiczny rozwój przestrzenny w XX wieku charakterystyczny jest układ pierścieniowy zieleni. Jego podstawą jest średniowieczny układ urbanistyczny, a więc miasto koliście otoczone murami obronnymi. Rozwijając się miasto wykraczało poza mury, które po zl...