Mocny debiut
F orum odbyło się 2 października w Warszawie, a jego współorganizatorem była Grupa MTP.
? Niezmiernie nam miło, że pierwsza edycja Forum spotkała się z tak dużym zainteresowaniem. Optymistycznie zakładaliśmy 100 uczestników, a zarejestrowało się przeszło dwa razy więcej. To dla nas znak, że tego typu spotkania są konieczne i z pewnością będziemy je dla Państwa realizować. Myślę że mogę już zdradzić, że kolejna tego typu inicjatywa już 14 lutego 2020 r. podczas Gardenii w Poznaniu ? powiedziała podczas otwarcia Judyta Więcławska, redaktor prowadząca miesięcznik ?Zieleń Miejska?. Wydarzenie skierowano do wszystkich osób odpowiedzialnych za kształtowanie i utrzymywanie terenów zieleni: urzędników, zarządców, projektantów, wykonawców, nadzorców, a także do środowiska naukowego i przedstawicieli firm skupionych w branży ogrodniczej. Do współtworzenia programu zostali zaproszeni przedstawiciele cenionych w środowisku stowarzyszeń, praktycy i osoby, które mają realny wpływ na podnoszenie jakości zieleni miejskiej w Polsce.
Ochrona drzew w mieście
Pierwsze wystąpienie należało do Tomasza Maksyma, dendrologa, pracownika Zarządu Zieleni m.st. Warszawy, a także członka Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, który omówił przebieg prac nad Polityką Ochrony Drzew (POD) w stolicy, które ZZW rozpoczął na początku 2018 r. Owa POD jest tworzona, aby najpełniej i najlepiej zarządzać mieniem trudno odnawialnym, jakim są drzewa. Jej generalnym założeniem jest ochrona istniejących drzew miejskich poprzez wprowadzenie rozwiązań służących prawidłowemu zarządzaniu drzewostanem miejskim i ryzykiem powodowanym obecnością drzew w przestrzeni publicznej. Na POD składa się kilkanaście dokumentów zawartych w standardach i dobrych praktykach:
- Instrukcja dokonywania przeglądów i analizy dendrologicznej drzew w m.st. Warszawie.
- Standardy cięć koron drzew.
- Program działań.
- Standard ochrony zieleni podczas robót budowlanych.
- Standard wykonywania nasadzeń wraz z ich pielęgnacją w pierwszych latach po posadzeniu.
- Standard ochrony zieleni podczas jej pielęgnacji wraz z warunkami wykonywania tych prac.
- Standard ochrony zieleni w pracach projektowych oraz podczas udostępniania terenów zieleni innym podmiotom.
- Standard tworzenia i zarządzania zielenią niską.
Zazielenianie dachów
W ramach Forum była także mowa na temat pomysłu zarządu Warszawy, aby opracować poradnik dla wspólnot mieszkaniowych czy spółdzielni w zakresie niezbędnych zagadnień związanych z budową dachów zielonych na istniejących budynkach. Zalety tworzenia tego typu instalacji omówił Paweł Kożuchowski. Z pewnością to dobry kierunek działań w obliczu zmian klimatu czy zanieczyszczenia środowiska. Podobne ruchy są już w Polsce realizowane. Przykładowo w ostatnim czasie w Krakowie opracowano projekt wytycznych do tworzenia dachów z wykorzystaniem intensywnej zieleni na budynkach. Gotowe są założenia do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i planów miejscowych, które umożliwią powstawanie budynków z wysokimi krzewami i drzewami.
Błękitno-zielona infrastruktura
Gwałtowne i ulewne deszcze, wydłużające się okresy suszy i pojawiająca się konieczność racjonalnego gospodarowania wodą opadową, to tylko niektóre z determinant wprowadzania do przestrzeni miejskiej błękitno-zielonej infrastruktury (BZI). W tematykę tego szerokiego zagadnienia uczestników Forum wprowadziła inż. Weronika Sęczek. W swej prezentacji wskazała m.in. na liczne błędy w rozumieniu pojęcia BZI, które sklasyfikowała następująco:
- utożsamianie jej wyłącznie z ochroną pozostałości naturalnej szaty roślinnej,
- postrzeganie wyłącznie jako ?elementów istniejących?,
- ograniczanie jej roli wyłącznie do ochrony bioróżnorodności,
- pomijanie korelacji z gospodarką wodną czy przestrzenną,
- pomijanie aspektu wielofunkcyjności i wieloskalowości,
- przeciwstawianie (B)ZI jako ?zieleni urządzonej? względem ?przyrody?,
- traktowanie jako wyłącznie ?zielonej? lub ?naturalnej? infrastruktury, pomijając rolę nieraz współtworzącej ją ?szarej infrastruktury?.
Miasta borykają się z zanieczyszczeniem powietrza, upałami, nadmiarem lub niedoborem wody. Rozwój obszarów zieleni oraz błękitno-zielonej infrastruktury pomaga rozwiązywać te problemy oraz podnosić jakość życia w mieście. Jest on warunkowany przez lokalne instrumenty, takie jak strategie, plany działań czy różnorodne programy zachęt finansowych o których opowiedziała Ilona Gosk z Fundacji Sendzimira. Wśród przywołanych przykładów znalazły się: Berlin Strategy?Integratedurbandevelopementconcept, Berlin 2030, #Warszawa 2030, zwiększenie w Barcelonie udziału zieleni miejskiej o 1 m2 na mieszkańca do 2030 r., wprowadzanie ulg w opłatach za tereny nieprzepuszczalne w Dreźnie czy też propozycja Hamburga na dotacje do zielonych dachów.
Łąki kwietne i przegląd nowości
W ostatnim czasie sporo uwagi poświęca się wprowadzaniu do przestrzeni miast łąk kwietnych. Stąd też dr inż. Maciej Żołnierczuk, specjalista ds. ochrony krajobrazu, w trakcie Forum położył na szale wszelkie ich wady i zalety. Podjął się próby odpowiedzenia na pytanie, czy w terenie zurbanizowanym warto inwestować w łąki kwietne, czy też powinny być one zarezerwowane tylko dla obszarów ruralistycznych (więcej na ten temat w artykule jego autorstwa ?Zieleń Miejska? nr 10/2019).
Rynek szkółkarski, podobnie jak każdy inny, podlega wpływom mód i trendów. Nowości roślinne polecane do miast, w dalszej części spotkania, pod lupę wziął Grzegorz Falkowski ze Związku Szkółkarzy Polskich. W ramach wykładu zaprezentowano zarówno wchodzące na rynek, jak i już zdobywające popularność, najnowsze odmiany roślin ozdobnych ukazane przez pryzmat możliwości ich stosowania na terenach zieleni publicznej i osiedlowej (więcej na ten temat można przeczytać w nr 9/2019).
Standardy dla branży
Niektóre miasta w Polsce opracowują i wdrażają standardy kształtowania zieleni (w różnym zakresie), są wśród nich np.: Kraków, Warszawa, Poznań, Wrocław, Kielce, Bydgoszcz, Gdańsk, Zielona Góra. W trakcie opracowywania są także m.in. standardy diagnostyki drzew (Fundacja EkoRozwoju), standardy ochrony drzew w pasach drogowych (Fundacja EkoRozwoju) czy standardy realizacji dachów zielonych (Polskie Stowarzyszenie ?Dachy Zielone?). Najnowsze standardy kształtowania zieleni zostały przygotowane przez Stowarzyszenie Architektury Krajobrazu dla miasta Łodzi, o których opowiedział dr arch. kraj. Piotr Reda. Prelegent wskazał przy tym, że wciąż brakuje ogólnopolskich standardów branżowych, których inicjatywę stworzenia poparły już pozarządowe organizacje branżowe: OSTO, SITO, SPAK, ZSzP, FAP, FER, PSDZ, PSNWK.
W ramach 1. Forum Zarządcy Zieleni była także mowa na temat oprogramowania dla projektantów zieleni miejskiej, paliwach alternatywnych przeciwko zmianom klimatu oraz wydajności maszyn koszących i kosztów, które generują.
Organizację wydarzenia wsparł partner strategiczny, firma Warter Fuels SA, producent i dystrybutor paliw alkilatowych, lotniczych i rajdowych. Naszymi partnerami były także: firma GCL, która po raz kolejny postanowiła nam zaufać oraz firma All Plants, której rośliny efektownie przyozdobiły salę konferencyjną.
Green Area Show
Forum Zarządcy Zieleni nie mogłoby zaistnieć, gdyby nie premierowe targi Green Area Show. To właśnie w ich ramach Tor Służewiec w Warszawie na dwa dni zamienił się w przestrzeń do dynamicznej prezentacji maszyn komunalnych i narzędzi. Odwiedzający mieli okazję nie tylko wysłuchać informacji o parametrach urządzeń, ale przede wszystkim mogli zobaczyć, jak one sprawują się w użyciu, a nawet przetestować je samodzielnie. Wystawcy podkreślali, że właśnie taka forma prezentacji jest najatrakcyjniejsza.
Oprócz konferencji oraz ekspozycji maszyn komunalnych, na terenie przed głównym wejściem do hali odbywały się pokazy Federacji Arborystów Polskich. Specjaliści pokazywali, jak wygląda ich praca ?na drzewach? oraz udzielali porad dendrologicznych i prawnych.
Judyta Więcławska