Krakowską grupę „Makultura” tworzą studenci piątego roku Wydziału Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych. W ramach projektu semestralnego przedstawili rozwiązania w zakresie zarządzania papierem oraz jego powtórnego wykorzystania.

Działalność grupy, którą tworzą Piotr Hojda, Jadwiga Husarska-Chmielarz, Paulina Kordos, Franciszka Kornecka, Paweł Marcinkowski, Jadwiga Rataj oraz Przemysław Szuba, skupiona jest na pokazaniu, że odpady, a szczególnie papier, to idealny surowiec, z którego można wykonać oryginalne i funkcjonalne przedmioty codziennego użytku.
 
„Makultura”
W ten sposób projekty „Makultury” przyczyniają się do rozpowszechniania i promowania proekologicznych zachowań związanych z selektywną zbiórką odpadów oraz ich ponownym wykorzystaniem. Część z nich to konkretne realizacje elementów selektywnej zbiórki (kosze, pojemniki), w innych papier jest podstawowym surowcem artystycznej kreacji (siedziska, ekspozytory wystawowe). Wszystkie były jednak tworzone przede wszystkim na potrzeby studentów wydziału. Praca nad możliwościami wykorzystania odpadu, jakim jest papier, oraz jej efekty zostały już wykorzystane na krakowskiej Akademii.
 
Pojemniki
Jednym z projektów jest zestaw pojemników do segregacji odpadów o nazwie „Rura”, wykonany z mocnych, tekturowych rur z nakładkami z tworzywa sztucznego. Służą one zarówno do zamocowania worka, jak i zamieszczenia informacji na temat zasad segregacji danego surowca. Nakładki wykonano metodą termoformowania polipropylenu. Objętość pojemników zależy od długości rur. Wewnątrz nich znajdują się pierścienie, ułatwiające zakładanie 60 lub 120 l worków na śmieci. Spód rur dodatkowo został zaimpregnowany, by zabezpieczyć pojemniki przed wilgocią. Autorem projektu jest Piotr Hojda (fot. 1).
Problem objętości odpadów rozwiązuje projekt o nazwie „Fillit” autorstwa Pawła Marcinkowskiego, który służy do ich zgniatania. Składa się z dwóch części wchodzących jedna w drugą, górnej ruchomej oraz dolnej stałej. Po napełnieniu pojemnika należy docisnąć górną część kosza, co spowoduje zgniecenie znajdującego się w środku papieru. Część ta samoczynnie powraca dzięki zastosowanym sprężynom. W pojemniku zakłada się worek na śmieci o pojemności 30 l i mocuje na obręczy. Kosz wykonany jest z tworzywa sztucznego metodą wtrysku. Jego dodatkowa zaleta to uchwyt umożliwiający przenoszenie (fot. 2).
„PAPIERodyl” Jadwigi Rataj to z kolei pojemnik do segregacji papieru, przypominający formą teczkę. Służy do gromadzenia makulatury (do formatu A4) w domu lub biurze i pozwala na zrobienie z niej poręcznego pakunku (do kosza dołączono sznurek oraz nożyk). Skośne ściany sprzyjają porządkowaniu oraz przeglądaniu zawartości. Rozmiar „PAPIERodyla” to 210x335x395 mm. Został on wykonany z jednego arkusza tektury falistej, grubości 5 mm, techniką sztancowania. Jego transport ułatwia możliwość składania (fot. 3).
 
Siedziska
Z myślą o studentach pracujących nawet na korytarzach uczelni powstało „Pasedo”, czyli papierowe siedzisko przeznaczone do pracy z notebookiem umieszczonym na kolanach. Wykonano je ze ścinków papieru pociętego w niszczarce. Kawałki te sklejono warstwami klejem celulozowym na formie negatywowej. Papierową konstrukcję, grubości 1 cm, wzmocniono dodatkowo od wewnątrz, dzięki czemu siedzisko wytrzymuje większe obciążenie. Dolną krawędź zabezpieczono aluminiową lub wykonaną z tworzywa obręczą, chroniącą papier przed rozwarstwieniem. Zużyte siedzisko może zostać powtórnie przetworzone. Autorką projektu jest Jadwiga Husarska-Chmielarz (fot. 4).
Praktycznym pomysłem na wykorzystanie zalegających w mieszkaniu stosów gazet jest „Nabrukowiec” Franciszki Korneckiej. Tworzą go zwinięte wzdłuż dłuższej krawędzi (38 cm) i nasączone klejem rulony o kształcie walca. Z dwóch połączonych modułów, zabezpieczonych papierową banderolą, powstaje siedzisko – ustawione w pionie pełni funkcję taboretu, w poziomie pufy (fot. 5).
Na potrzeby studentów oczekujących np. na korekty przed drzwiami katedr zaprojektowany został „Tuboret” wykonany z odpadowych kartonowych tub, na które wcześniej nawinięty był papier bądź folia. Składa się on z 20 kartonowych rur o długości 40 cm i średnicy 5,8 cm, połączonych linką. W zależności od tego, w jaki sposób zostanie złożony, może on pełnić funkcję siedziska z oparciem, wolno stojącego taboretu lub maty (fot. 6).  
 
Opracowanie: Katarzyna Matuszak