„Nic o nas bez nas” – pod takim tytułem w dniach 15-16 października br. odbywał się X jubileuszowy Kongres Gmin Wiejskich. Wzięło w nim udział około tysiąca osób, w tym m.in. Waldemar Pawlak (wicepremier, minister gospodarki), Katarzyna Hall (minister edukacji narodowej), Marek Sawicki (minister rolnictwa i rozwoju wsi), Paweł Wypych (sekretarz stanu Kancelarii Prezydenta RP), Elżbieta Chojna-Duch (podsekretarz stanu Ministerstwa Finansów), Olgierd Dziekoński (podsekretarz stanu Ministerstwa Infrastruktury) i Luc Van den Brande (przewodniczący Komitetu Regionów, organu doradczego UE).

Jednym z tematów, który wzbudził spore kontrowersje, była kwestia zmian granic administracyjnych. Wielu samorządowców ostro sprzeciwiało się zmianom granic, w szczególności na korzyść miast. – Dziś zmiany granic gmin mogą być dokonywane tylko wtedy, gdy istnieje uzasadniona potrzeba państwowa – powiedział wicepremier Pawlak, który poparł tym samym postulaty gmin wiejskich dotyczące zmian w procedurach towarzyszących rozszerzaniu się miast kosztem gmin podmiejskich. – Coraz więcej miast wybiera sobie do dalszego rozwoju atrakcyjne tereny położone w gminie sąsiedniej. Nic nam do tego, jeśli ta wyrazi na to zgodę. Niestety, zdarzają się sytuacje, kiedy mimo sprzeciwu mieszkańców Rada Ministrów podejmuje decyzję korzystną dla miasta. Nie zgadzamy się na to – argumentował Mariusz Poznański, przewodniczący ZGW RP. Podobnego zdania był wicepremier Pawlak. Przyznał on, że dobrym rozwiązaniem byłoby odejście od przepisu, zgodnie z którym decyzję o zmianie granicy podejmuje w drodze rozporządzenia Rada Ministrów. – Powinna to być ustawowa ścieżka, która daje gwarancję wszystkim uczestnikom na dojście do porozumienia – zaznaczył.
Wiele miejsca poświęcono też edukacji na obszarach wiejskich. Uczestnicy Kongresu sprzeciwili się przekazaniu gminom żłobków jako nowego zadania własnego. Zdaniem przewodniczącego ZGW RP, w okresie dekoniunktury rząd i parlament powinny powstrzymać się przed przekazywaniem gminom nowych zadań. Mariusz Poznański zaapelował też do rządu o zmianę archaicznego – jego zdaniem – systemu wynagradzania nauczycieli poprzez likwidację dodatków socjalnych i dodatku wiejskiego oraz mieszkaniowego. Natomiast wystąpienie Luca Van Den Branda dotyczyło kwestii unijnych oraz rozwoju regionów i obszarów wiejskich przy wsparciu UE. Przewodniczący Komitetu Regionów zauważył, że włączenie polityki rozwoju obszarów wiejskich do Wspólnej Polityki Rolnej spowodowało pogorszenie się warunków finansowania. Jednym ze sposobów na znalezienie rozwiązania jest ponowne przemyślenie obecnego modelu finansowania poprzez przyjrzenie się celom wielofunkcyjnego rolnictwa.
Na koniec Kongresu uczestnicy przyjęli stanowiska w sprawach: realizacji zadań oświatowych i podnoszenia jakości nauczania oraz zasad postępowania przy zmianie granic. Wystosowali też apel o przygotowanie strategii rozwoju obszarów wiejskich i poparcie inicjatywy ZGW RP w kwestii organizacji jesienią 2011 r. w ramach polskiej prezydencji w Unii Europejskiej Europejskiego Kongresu Gmin Wiejskich.
 

 

Monika Kozłowska