Nie zaprzepaścić szansy
Ochrona środowiska w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego
Województwo lubuskie, usytuowane w zachodniej części kraju i przylegające do granicy z Niemcami, jest jednym z bardziej zurbanizowanych obszarów Polski. Region ten, o powierzchni 13 984 km2, może poszczycić się licznymi jeziorami i rzekami, w tym Odrą, drugą co do wielkości rzeką w kraju. Niemal połowę powierzchni województwa zajmują lasy, tworząc w niektórych okolicach kompleksy o unikalnych walorach, takich jak Puszcza Notecka. Występujące w tym regionie zasoby przyrody wymagają podejmowania działań ochronnych.
Dlatego też samorząd województwa, czyniąc zdecydowane kroki w tym kierunku, określił ochronę środowiska jako jeden z priorytetów w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego. Dokument ten, przyjęty przez Sejmik Województwa Lubuskiego już w marcu 2000 r., pełni funkcję drogowskazu, podpowiadając społeczeństwu, w jakim kierunku powinien rozwijać się region. Zarówno władze samorządowe, jak i mieszkańcy zdają sobie sprawę, że szansą na rozwój wielu miejscowości jest turystyka, ale by ta gałąź gospodarki mogła się rozwijać, trzeba zadbać o infrastrukturę i otoczenie, w tym lasy, wodę i powietrze.
Poprawa jakości wód
W walce z zanieczyszczeniem środowiska istotną rolę odgrywa pomoc z Unii Europejskiej. Lubuskie z programów pomocowych UE korzysta już od 1994 r. W całym okresie przedakcesyjnym w województwie zrealizowano ponad 80 projektów dotyczących ochrony środowiska. Tylko w ramach programu Phare CBC zrealizowano 42 przedsięwzięcia mające na celu poprawę środowiska przyrodniczego, w tym aż 32 dotyczyły budowy i modernizacji oczyszczalni ścieków. Dzięki unijnej pomocy powstała m.in. oczyszczalnia ścieków dla miasta Zielonej Góry, spełniająca najwyższe standardy technologiczne i zapewniająca oczyszczanie ścieków do parametrów zgodnych z wymogami prawa polskiego i unijnego. Z pomocy skorzystały również inne oczyszczalnie ścieków, w tym m.in. w Gorzowie Wielkopolskim, Krośnie Odrzańskim, Nowej Soli, Kostrzynie, Łęknicy, Słońsku, Sulęcinie, Rzepinie, Cybince i Skwierzynie. Realizacja tych przedsięwzięć dała widoczny efekt w postaci znaczącej poprawy jakości wód powierzchniowych i głębinowych. Poprzez budowę i unowocześnienie licznych oczyszczalni ścieków nastąpiła także znaczna rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej. Niewątpliwie przyczyniło się to do poprawy życia mieszkańców województwa.
Wśród działań związanych z ochroną środowiska na wyróżnienie zasługuje przedsięwzięcie zrealizowane w ramach programu Phare CBC i dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi. Związek 13 gmin (CZG-12) przy wsparciu unijnym wdrożył „Kompleksowy Regionalny Program Gospodarki Odpadami”. Dzięki tej inwestycji w 12 gminach województwa lubuskiego (w Cybince, Górzycy, Krzeszycach, Lubniewicach, Międzyrzeczu, Ośnie Lubuskim, Rzepinie, Słońsku, Sulęcinie, Torzymiu, Witnicy oraz w mieście Kostrzyniu) i jednej gminie województwa zachodniopomorskiego (w Dębnie) w sposób kompleksowy i nowoczesny został uregulowany problem odpadów komunalnych. W trakcie realizacji projektu wybudowano Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Długoszynie, zamknięto 12 starych, niespełniających norm ochrony środowiska wysypisk oraz część z nich zrekultywowano. Dokonano także zakupu pojemników na odpady i wdrożono system ich selektywnej zbiórki. Widoczny efekt podjętych działań to przede wszystkim znaczne zmniejszenie ilości składowanych odpadów oraz poprawa stanu środowiska.
Nowe możliwości wsparcia
Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej pojawiły się nowe możliwości uzyskania wsparcia w walce z zanieczyszczeniem środowiska. Jedno z działań Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w całości poświęcone zostało infrastrukturze ochrony środowiska. W województwie lubuskim natychmiast przystąpiono do działań. W przeprowadzonych dotychczas pięciu naborach wniosków w ramach ZPORR Zarząd Województwa zatwierdził do realizacji sześć projektów związanych z ochroną środowiska. Przedsięwzięcia te to przede wszystkim budowa kanalizacji sanitarnych, oczyszczalni ścieków i stacji uzdatniania wody. Dzięki dotacjom z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Zbąszynek będzie miał wkrótce nowoczesną oczyszczalnię ścieków, a w Krośnie Odrzańskim powstanie stacja uzdatniania wody. Powstaną także kanalizacje sanitarne w miejscowościach: Przełazy, Zagórze, Mostki, Szlichtyngowa, Leśniów Wielki, Sudoł, Płoty i w północnej części Drezdenka. Niewątpliwie działania te będą służyć zarówno przyrodzie, jak i mieszkańcom tych okolic.
Ze względu na położenie geograficzne województwa istotną rolę w mechanizmie zachowania naturalnych walorów przyrody odgrywa również wykorzystanie środków w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA Polska (województwo lubuskie)/Kraj Związkowy Brandenburgia 2000-2006. Tutaj także jeden z priorytetów pozwala sięgać po pieniądze na ochronę środowiska, jednak warunkiem jest transgraniczny charakter projektu. Oznacza to, że z efektów przedsięwzięcia powinni korzystać zarówno Polacy, jak i Niemcy. Priorytet ten cieszy się dużym zainteresowaniem. Na dzisiaj z całkowitej puli środków przeznaczonych dla regionu w ramach tego priorytetu wykorzystano w sumie 62,34% alokacji.
Zagrożone Jezioro Sławskie
Pomimo licznie podejmowanych działań w zakresie ochrony środowiska oraz szerzenia edukacji proekologicznej wiele cennych dla regionu miejsc wciąż jest zagrożonych. Za przykład może posłużyć tutaj Jezioro Sławskie, największy zbiornik wodny regionu. Z powodu braku odpowiedniej oczyszczalni ścieków stan jego wody z dnia na dzień ulega pogorszeniu. Brak szybkiej reakcji ze strony odpowiednich władz może doprowadzić do jego degradacji, a w konsekwencji do zaprzepaszczenia szansy na zrównoważony rozwój w regionie. Jezioro to jest bowiem jedną z większych atrakcji turystycznych, a także motorem rozwoju turystyki na Ziemi Lubuskiej.
Postęp techniczny charakterystyczny dla rozwijających się regionów, w tym również dla województwa lubuskiego, nie jest przyjazny dla środowiska przyrodniczego. Należy szczególną ochroną objąć te cenne zasoby natury, które służą człowiekowi. Ważne jest uświadomienie każdemu człowiekowi zależności naszego bytu od natury. Temu właśnie celowi powinna służyć edukacja ekologiczna – kolejne wyzwanie stojące przed władzami regionu.
dr hab. Bogdan Ślusarz
dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego
Śródtytuły od redakcji
Województwo lubuskie, usytuowane w zachodniej części kraju i przylegające do granicy z Niemcami, jest jednym z bardziej zurbanizowanych obszarów Polski. Region ten, o powierzchni 13 984 km2, może poszczycić się licznymi jeziorami i rzekami, w tym Odrą, drugą co do wielkości rzeką w kraju. Niemal połowę powierzchni województwa zajmują lasy, tworząc w niektórych okolicach kompleksy o unikalnych walorach, takich jak Puszcza Notecka. Występujące w tym regionie zasoby przyrody wymagają podejmowania działań ochronnych.
Związek CZG-12 wdrożył “kompleksowy Regionalny Program Gospodarki Odpadami”
Dlatego też samorząd województwa, czyniąc zdecydowane kroki w tym kierunku, określił ochronę środowiska jako jeden z priorytetów w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego. Dokument ten, przyjęty przez Sejmik Województwa Lubuskiego już w marcu 2000 r., pełni funkcję drogowskazu, podpowiadając społeczeństwu, w jakim kierunku powinien rozwijać się region. Zarówno władze samorządowe, jak i mieszkańcy zdają sobie sprawę, że szansą na rozwój wielu miejscowości jest turystyka, ale by ta gałąź gospodarki mogła się rozwijać, trzeba zadbać o infrastrukturę i otoczenie, w tym lasy, wodę i powietrze.
Poprawa jakości wód
W walce z zanieczyszczeniem środowiska istotną rolę odgrywa pomoc z Unii Europejskiej. Lubuskie z programów pomocowych UE korzysta już od 1994 r. W całym okresie przedakcesyjnym w województwie zrealizowano ponad 80 projektów dotyczących ochrony środowiska. Tylko w ramach programu Phare CBC zrealizowano 42 przedsięwzięcia mające na celu poprawę środowiska przyrodniczego, w tym aż 32 dotyczyły budowy i modernizacji oczyszczalni ścieków. Dzięki unijnej pomocy powstała m.in. oczyszczalnia ścieków dla miasta Zielonej Góry, spełniająca najwyższe standardy technologiczne i zapewniająca oczyszczanie ścieków do parametrów zgodnych z wymogami prawa polskiego i unijnego. Z pomocy skorzystały również inne oczyszczalnie ścieków, w tym m.in. w Gorzowie Wielkopolskim, Krośnie Odrzańskim, Nowej Soli, Kostrzynie, Łęknicy, Słońsku, Sulęcinie, Rzepinie, Cybince i Skwierzynie. Realizacja tych przedsięwzięć dała widoczny efekt w postaci znaczącej poprawy jakości wód powierzchniowych i głębinowych. Poprzez budowę i unowocześnienie licznych oczyszczalni ścieków nastąpiła także znaczna rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej. Niewątpliwie przyczyniło się to do poprawy życia mieszkańców województwa.
Wśród działań związanych z ochroną środowiska na wyróżnienie zasługuje przedsięwzięcie zrealizowane w ramach programu Phare CBC i dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi. Związek 13 gmin (CZG-12) przy wsparciu unijnym wdrożył „Kompleksowy Regionalny Program Gospodarki Odpadami”. Dzięki tej inwestycji w 12 gminach województwa lubuskiego (w Cybince, Górzycy, Krzeszycach, Lubniewicach, Międzyrzeczu, Ośnie Lubuskim, Rzepinie, Słońsku, Sulęcinie, Torzymiu, Witnicy oraz w mieście Kostrzyniu) i jednej gminie województwa zachodniopomorskiego (w Dębnie) w sposób kompleksowy i nowoczesny został uregulowany problem odpadów komunalnych. W trakcie realizacji projektu wybudowano Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Długoszynie, zamknięto 12 starych, niespełniających norm ochrony środowiska wysypisk oraz część z nich zrekultywowano. Dokonano także zakupu pojemników na odpady i wdrożono system ich selektywnej zbiórki. Widoczny efekt podjętych działań to przede wszystkim znaczne zmniejszenie ilości składowanych odpadów oraz poprawa stanu środowiska.
Województwo lubuskie może poszczycić się lisznymi jeziorami i rzekami
Nowe możliwości wsparcia
Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej pojawiły się nowe możliwości uzyskania wsparcia w walce z zanieczyszczeniem środowiska. Jedno z działań Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w całości poświęcone zostało infrastrukturze ochrony środowiska. W województwie lubuskim natychmiast przystąpiono do działań. W przeprowadzonych dotychczas pięciu naborach wniosków w ramach ZPORR Zarząd Województwa zatwierdził do realizacji sześć projektów związanych z ochroną środowiska. Przedsięwzięcia te to przede wszystkim budowa kanalizacji sanitarnych, oczyszczalni ścieków i stacji uzdatniania wody. Dzięki dotacjom z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Zbąszynek będzie miał wkrótce nowoczesną oczyszczalnię ścieków, a w Krośnie Odrzańskim powstanie stacja uzdatniania wody. Powstaną także kanalizacje sanitarne w miejscowościach: Przełazy, Zagórze, Mostki, Szlichtyngowa, Leśniów Wielki, Sudoł, Płoty i w północnej części Drezdenka. Niewątpliwie działania te będą służyć zarówno przyrodzie, jak i mieszkańcom tych okolic.
Ze względu na położenie geograficzne województwa istotną rolę w mechanizmie zachowania naturalnych walorów przyrody odgrywa również wykorzystanie środków w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA Polska (województwo lubuskie)/Kraj Związkowy Brandenburgia 2000-2006. Tutaj także jeden z priorytetów pozwala sięgać po pieniądze na ochronę środowiska, jednak warunkiem jest transgraniczny charakter projektu. Oznacza to, że z efektów przedsięwzięcia powinni korzystać zarówno Polacy, jak i Niemcy. Priorytet ten cieszy się dużym zainteresowaniem. Na dzisiaj z całkowitej puli środków przeznaczonych dla regionu w ramach tego priorytetu wykorzystano w sumie 62,34% alokacji.
Zagrożone Jezioro Sławskie
Pomimo licznie podejmowanych działań w zakresie ochrony środowiska oraz szerzenia edukacji proekologicznej wiele cennych dla regionu miejsc wciąż jest zagrożonych. Za przykład może posłużyć tutaj Jezioro Sławskie, największy zbiornik wodny regionu. Z powodu braku odpowiedniej oczyszczalni ścieków stan jego wody z dnia na dzień ulega pogorszeniu. Brak szybkiej reakcji ze strony odpowiednich władz może doprowadzić do jego degradacji, a w konsekwencji do zaprzepaszczenia szansy na zrównoważony rozwój w regionie. Jezioro to jest bowiem jedną z większych atrakcji turystycznych, a także motorem rozwoju turystyki na Ziemi Lubuskiej.
Postęp techniczny charakterystyczny dla rozwijających się regionów, w tym również dla województwa lubuskiego, nie jest przyjazny dla środowiska przyrodniczego. Należy szczególną ochroną objąć te cenne zasoby natury, które służą człowiekowi. Ważne jest uświadomienie każdemu człowiekowi zależności naszego bytu od natury. Temu właśnie celowi powinna służyć edukacja ekologiczna – kolejne wyzwanie stojące przed władzami regionu.
dr hab. Bogdan Ślusarz
dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego
Śródtytuły od redakcji
