Ochrona przed nielegalnym transgranicznym przemieszczaniem odpadów jest obecnie realizowane za pośrednictwem różnego rodzaju instrumentów prawnych. W szczególności są to instrumenty odpowiedzialności prawnej – szeroko pojmowanej odpowiedzialności karnej.
Może ona dotyczyć również tzw. podmiotów zbiorowych, np. spółek prawa handlowego, co znajduje swoją podstawę prawną w ustawie z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (dalej w skrócie ustawa)1.
Art. 1 ustawy stanowi, iż określa ona zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe oraz zasady postępowania. Przestępstwa te określone zostały w art. 16 ustawy. Jest to o tyle istotne z punktu widzenia transgranicznego transferu odpadów, że zgodnie z art. 16 ustęp 1 pkt. 8 tejże ustawy na zasadach w niej określonych podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli osoba, o której mowa w art. 3 ustawy, popełniła przestępstwo przeciwko środowisku, określone m.in. w art. 183 kodeksu karnego (kk).
Zgodnie z art. 183 §4 kk karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat podlega ten, kto wbrew przepisom przywozi odpady z zagranicy lub wywozi odpady za granicę. Zgodnie zaś z art. 183 §5 kk,kto bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia albo wbrew jego warunkom przywozi ...