W pierwszym półroczu br. weszły w życie zmiany Ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, wprowadzone trzema ustawami. Natomiast w Ustawie z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji w tym okresie zmiany wprowadzono dwiema ustawami.
Akty zmieniające ustawę o odpadach to ustawy: z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU nr 223, poz. 1464), z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU z 2009 r. nr 18, poz. 97) oraz z 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (DzU nr 79, poz. 666).
Z kolei ustawę o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji zmodyfikowano dwiema ustawami: wspomnianą o bateriach i akumulatorach oraz z 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (DzU nr 92, poz. 753).
Natomiast 1 stycznia 2010 r. wejdą w życie zmiany Ustawy z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (DzU z 2007 r. nr 90, poz. 607), zwanej dalej ustawą produktową, wprowadzone ustawą o bateriach i akumulatorach.
Zmiany ustawy o odpadach
1 stycznia 2009 r. uzupełniono obowiązkowe zadania własne gmino inicjowanie i tworzenie punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, wskazywanie lokalizacji, w których mogą być prowadzone akcje odbierania zużytego sprzętu od mieszkańców gminy oraz podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w tym zakresie (art. 16a pkt 5 ustawy o odpadach).
Dwa miesiące później, 7 marca 2009 r., w ustawie o odpadach dodano art. 37 a, zgodnie z którym do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy rozdziału 5 Ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095, z późn. zm.).
Wejście w życie 12 czerwca 2009 r. przepisów ustawy o bateriach i akumulatorach spowodowało konieczność uchylenia w ustawie o odpadach art. 41 i 74 (ten ostatni zawierał przepisy karne w tym zakresie).
Zmiany ustawy wrakowej
Nowe rozwiązania ustawowe dotyczące postępowania z zużytymi bateriami i akumulatorami spowodowały, iż od 12 czerwca br. w ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (art. 21 ust. 2) wprowadzono dla przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu obowiązek przekazania zużytych baterii i akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych prowadzącemu zakład przetwarzania takich odpadów. Musi on spełniać wymagania, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 i w przepisach wydanych na podstawie art. 63 ust. 7 ustawy o bateriach i akumulatorach. Jednocześnie wprowadzono przepis karny (art. 48a).
Zmiana od 1 lipca 2009 r. organizacji i podziału zadań administracji publicznej w województwie spowodowała konieczność dokonania stosownej nowelizacji ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. W związku z przeniesieniem obowiązków z wojewody na marszałka województwa użyty w art. 30 ust. 2, w art. 31 ust. 1, w art. 39 ust. 1 i 7, w art. 40 ust. 1 i ust. 3-5, w art. 41 oraz w art. 42 ust. 1 i 3 w różnych przypadkach wyraz „wojewoda” zastępuje się użytymi odpowiednio słowami „marszałek województwa”. Natomiast art. 42 ust. 4 otrzymuje nowe brzmienie, zgodnie z którym wykaz stacji demontażu i punktów zbierania pojazdów marszałek województwa zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej urzędu marszałkowskiego.
Zmiany ustawy produktowej
Całościowe uregulowanie postępowania z zużytymi bateriami i akumulatorami w ustawie o bateriach i akumulatorach spowodowało konieczność uchylenia w tym zakresie przepisów ustawy produktowej, co nastąpi 1 stycznia 2010 r. Ustawa produktowa określa m.in. instrumenty finansowe, tj. opłatę depozytową w stosunku do akumulatorów kwasowo-ołowiowych oraz opłatę produktową w stosunku do pozostałych baterii i akumulatorów. Wobec powyższego w ustawie produktowej niezbędne jest uchylenie załącznika nr 2, określającego rodzaje baterii i akumulatorów podlegających jej przepisom, oraz – w art. 2 – definicji akumulatora kwasowo-ołowiowego i zużytego akumulatora. W związku z rezygnacją z przepisów dotyczących opłaty depozytowej uchylony zostanie rozdział 4 „Opłata depozytowa”, a konsekwencji niezbędna jest zmiana samego tytułu ustawy produktowej. Otrzyma ona nazwę Ustawa z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Uchylona też zostanie definicja opłaty depozytowej (art. 2), określenie organu sprawującego nadzór nad wykonywaniem tych przepisów (art. 26) oraz art. 38 i 39, które określają przepisy karne w tym zakresie. Ponadto uchyla się również w art. 3 ust. 3a i 3b, prezentujące sposób liczenia ilości wprowadzonych na rynek baterii i akumulatorów, oraz zmienia się art. 13, ustalający podstawę obliczania opłaty produktowej, a także załączniki nr 4 i 4a określające poziomy odzysku i recyklingu. Zmianie ulegają również te przepisy, które zawierają odwołania do ww. uchylanych lub zmienianych przepisów. Ponieważ uchylane są przepisy o opłacie produktowej w stosunku do baterii i akumulatorów, zbędny jest art. 30 określający sposób podziału wpływów z tytułu tej opłaty (zmiana ta wejdzie w życie 1 maja 2010 r.). Zgodnie z art. 117 ustawy o bateriach i akumulatorach, do praw i obowiązków wynikających z ustawy produktowej, w tym zobowiązań z tytułu opłaty produktowej oraz obowiązków sprawozdawczych, stosuje się przepisy tej ustawy, obowiązujące w chwili powstania tych praw i obowiązków. Jednocześnie określone zostały działania, na które zostaną przeznaczone środki zgromadzone przed 1 maja 2010 r. na rachunku bankowym, o którym mowa w art. 30 ustawy produktowej.
dr inż. Beata B. Kłopotek
dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska