dr hab. inż. Andrzej Kulig
Zakład Ochrony Środowiska Miejskiego
Instytut Systemów Inżynierii Środowiska
Politechnika Warszawska








prof. dr hab. inż. Jan D. Rutkowski
Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska,
Politechnika Wrocławska



Dezodoryzacja obiektów gospodarki komunalnej cz. I

Węch jest jednym z trzech (obok wzroku i słuchu) podstawowych zmysłów, dzięki którym człowiek może odbierać sygnały pochodzące ze źródeł znajdujących się nawet w znacznym oddaleniu. Jednakże rola zmysłu węchu, w porównaniu z pozostałymi dwoma, przez lata była, niestety, wyraźnie pomniejszana. W przekształcanym przez ludzi środowisku przyrodniczym istotnego znaczenia nabrały bowiem słuch i wzrok, co znalazło wyraz m.in. w istniejących od wielu lat przepisach prawnych, normach i zaleceniach ochronnych. Natomiast o konieczności instytucjonalnej ochrony zmysłu węchu zaczęto mówić dopiero od niedawna, pomimo rejestrowanych od wielu lat licznych skarg na uciążliwe oddziaływanie substancji odorotwórczych (odorantów).
Obiekty gospodarki komunalnej, do których należą m.in. systemy gromadzenia, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz kompostownie i składowiska odpadów, często są wskazywane jako szczególnie uciążliwe źródła emisji substancji zapachowych. Przyczyną tego jest zarówno specyficzny zestaw emitowanych odorantów, jak i fakt częstego lokalizowania obiektów gospodarki ściekowej i odpadowej bezpośrednio na obszarach zurbanizowanych lub w niewielkim od nich oddaleniu oraz zmniejszanie się tolerancji społeczeństwa na ten rodzaj oddziaływania obiektów.
Artykuły prezentowane w dwóch kolejnych „Zeszytach Komunalnych” mają na celu upowszechnienie aktualnego stanu wiedzy o źródłach emisji odorantów powstających w obiektach gospodarki komunalnej, warunkach ich rozprzestrzeniania, stopniu ich uciążliwości dla społeczeństwa, stosowanych metodach pomiarowych, istniejących metodach dezodoryzacyjnych, a także formalno-prawnych unormowaniach zapachowej jakości powietrza atmosferycznego.
Należy podkreślić, że omówione w artykułach zagadnienia dotyczą oddziaływań, które często są określane jako emisja niezorganizowana, tzn. oddziaływanie polegające na wprowadzaniu zanieczyszczeń do atmosfery w sposób nieustalony w czasie, nierzadko niepodlegający kontroli człowieka, zwykle z niskiego emitora powierzchniowego lub liniowego, np. otwartego zbiornika, kanału, hałdy, składowiska lub hali technologicznej (poprzez wywietrzniki dachowe i okiennice). Dlatego w ocenie problemu uciążliwości zapachowej procesów w obiektach gospodarki komunalnej i metodach jego ograniczania, obok rozwiązań technicznych i technologicznych, takich jak hermetyzacja i dezodoryzacja, istotną rolę odgrywają także warunki lokalizacyjne i eksploatacyjne tych obiektów.