prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Kasprzak
Zakład Zagospodarowania Turystycznego
AWF, Poznań


Do zadań własnych gminy, umożliwiających zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, należą m.in. wszystkie działania dotyczące wprowadzania i zachowania zieleni i zadrzewień. Utrzymanie zieleni jako podstawowego elementu krajobrazu jest szczególnie ważne na terenach miejskich. W miastach zieleń kształtuje mikroklimat, pozwala na wytworzenie określonego komfortu fizycznego i psychicznego mieszkańców, niweluje zanieczyszczenia oraz tłumi hałas i wibracje, a także wydatnie podkreśla i poprawia walory rozwiązań urbanistycznych i architektonicznych.
Obecnie jednak system zieleni wielu dużych miast jest zagrożony, bowiem od co najmniej 25 lat obserwowana jest tendencja zahamowania wzrostu powierzchni terenów zieleni. Spowodowane to jest ograniczaniem budowy nowych obiektów oraz traktowaniem obszarów zieleni jako rezerw terenu pod inne funkcje, najczęściej pod zabudowę. Ta niekorzystna sytuacja ma także bezpośredni wpływ na ograniczanie rozwoju na obszarach zurbanizowanych terenów przydatnych dla rekreacji. Dla przeciwdziałania temu zjawisku niezbędne jest m.in. zakładanie nowych zieleńców i parków osiedlowych, rewaloryzacja zaniedbanych obiektów zieleni, ochrona i restytucja alei, uzupełnienie obiektów zieleni towarzyszącej szlakom komunikacyjnym, uporządkowanie i pielęgnacja zieleni cmentarzy, fortów, obwałowań itp.
Wybranym zagadnieniom związanym z terenami zieleni miejskiej poświęcony jest obecny numer „Zeszytów Komunalnych”, przygotowany przez zespół pracowników Katedry Terenów Zieleni Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu pod kierunkiem prof. dr hab. Piotra Urbańskiego. W wyborze zagadnień zwrócono uwagę na rolę ogrodów działkowych jako znacznego potencjału zieleni w miastach oraz omówiono znaczenie w nich parków, zieleńców, podwórek i dziedzińców. Przedstawiono także podstawowe zasoby kształtowanej zieleni miejskiej, głównie drzewostanów, kompozycji roślinnych, rabat, kwietników i trawników oraz uwagi dotyczące ich utrzymania, zwłaszcza stosowania nawożenia i nawadniania.