Pięć lat temu, z okazji naszego wstąpienia do Unii Europejskiej, część artykułów w wydaniu majowym opatrzona była hasłem „z Przeglądem Komunalnym w Unii Europejskiej”. Naszej akcesji towarzyszyły wówczas entuzjazm i radość. Były one związane z nadziejami na zdecydowane przyspieszenie rozwoju kraju i z szansą nadgonienia zapóźnień cywilizacyjnych przy znaczącym wsparciu finansowym ze strony Wspólnoty. Części z nas nieobce były jednak także obawy, czy podołamy stawianym przed nami wyzwaniom, czy w ostatecznym rozrachunku nie okaże się, że zapłacimy zdecydowanie wyższe kary niż oferowana pomoc unijna.

Ogrom zadań, jakie na siebie nałożyliśmy, podpisując Traktat Akcesyjny, może bowiem przyprawić o zawrót głowy. Wystarczy wspomnieć, że – wg niektórych szacunków – koszty dostosowania naszego kraju w zakresie ochrony środowiska do standardów unijnych w okresie do 2015 r. – na taki czas bowiem wyznaczone zostało spełnienie najdłuższych uzyskanych przez Polskę okresów przejściowych – mają wynieść ok. 40 mld euro. Największe zadania dotyczą budowy systemów kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych, wdrożenia zasad zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (w tym stosowania tzw. najlepszych dostępnych technik), a także osiągnięcia wyznaczonych poziomów odzysku, recyklingu oraz ograniczenia składowania odpadów komunalnych.
Duża część obowiązków, jakie przyjęliśmy jako kraj, przypadła do realizacji samorządom, które stanęły przed poważnym sprawdzianem – niejako „egzaminem dojrzałości” z zarządzania i gospodarowania ograniczonymi przecież środkami własnymi. Z wypełnianiem nałożonych zadań bywa różnie, ale w ogólnej ocenie samorząd, zwłaszcza gminny, jako ogniwo administracji publicznej najbliższe mieszkańcom, wypada co najmniej dobrze.
Bieżące wydanie w dużej mierze poświęciliśmy tematyce związanej z naszym członkostwem w Unii. Staramy się – poprzez artykuły specjalistów – podsumować ostatnie pięć lat (teksty wyróżnione znaczkiem „5 lat”). Ten jubileusz był też okazją do zorganizowania pod szyldem „Przeglądu Komunalnego” debaty pt. „Pięć lat członkostwa w Unii Europejskiej – czy wykorzystaliśmy szanse dla środowiska?”. Udział w objętym honorowym patronatem ministra środowiska spotkaniu wzięli m.in. przedstawiciele Rady Programowej Wydawnictw Komunalnych. Niestety, zarówno z artykułów, jak i z zapisu debaty wynika, że nie jest różowo, a przed nami jeszcze długa droga do osiągnięcia standardów unijnych.
Pozostaje zatem życzyć wszystkim zaangażowanym sił i wytrwałości na dalszy trud wypełniania zobowiązań akcesyjnych, podejmowanych w trosce o zachowanie środowiska przyrodniczego w możliwie najlepszej kondycji.
 
Magdalena Dutka
redaktor naczelna