Skończyły się wakacje, ruszyła machina sejmowa. Jednym z pilniejszych zadań Sejmu jest przyjęcie rozwiązań systemowych, związanych z reformą finansów samorządowych. Jak trudna jest to materia, świadczą prowizorki ustawowe, trwające już kilka lat. Teraz znów czasu jest niewiele, aby zastosować nowe prawo przy konstruowaniu przyszłorocznych budżetów. Po pierwszym czytaniu jest projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, określający źródła dochodów samorządu terytorialnego oraz zasady ustalania i gromadzenia tych dochodów, a także zasady ustalania i przekazywania subwencji ogólnej i dotacji celowych. W ostatnich dniach sierpnia Sejm obradował nad obszernymi projektami – rządowym i poselskim (zgłoszonym przez PO) ustawy o finansach publicznych. Przyjęcie tej ustawy jest szansą na uporządkowanie zarządzania publicznymi pieniędzmi. Rząd dostrzegł także problem braku środków samorządowych na współfinansowanie projektów unijnych, proponując, aby ograniczenie łącznej kwoty długu jednostki samorządu terytorialnego mogło przekroczyć 60% wykonanych dochodów, jeśli spowodowane jest zaciągnięciem kredytów w związku z wykorzystaniem funduszy unijnych. Kolejnym ułatwieniem ma być utworzenie Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych. Projekt ustawy przygotował wicepremier Hausner w ramach programu „Przedsiębiorczość – Rozwój – Praca”. Przewiduje się utworzenie Funduszu, za pośrednictwem którego będą wspierane działania stymulujące rozwój regionalny kraju. Gminy i ich związki za pieniądze Funduszu będą mogły przygotowywać projekty inwestycji komunalnych, które w przyszłości będą współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. W szczególności środki Funduszu będą przeznaczone na preferencyjne kredyty na pokrycie kosztów przygotowania projektów inwestycji komunalnych, pokrycie kosztów oceny wniosków, pokrywanie kosztów emisji, wykup obligacji oraz spłatę pożyczek i kredytów wraz z odsetkami i innymi kosztami obsługi. Środki wydatkowane z budżetu państwa będą mogły być traktowane jako wkład strony polskiej przy współfinansowaniu projektów.
Niestety żadna, nawet najlepsza ustawa nie zlikwiduje deficytu sektora publicznego. Jednak uporządkowanie finansów publicznych, jawność i lepsza kontrola może zracjonalizować wydatki. Potrzeba dużej determinacji posłów, aby sprawy doprowadzić do końca.
W związku z potrzebą informowania o funduszach unijnych dostępnych dla Polski po akcesji, w wydaniu bieżącym, zamiast przewidzianego Zeszytu Komunalnego, publikujemy Dodatek specjalny pt. „Możliwości wykorzystania Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych w zakresie ochrony środowiska dla samorządów”. Życzę owocnej lektury.



Wojciech Dutka
Redaktor naczelny