Stan gospodarki wodno-ściekowej w Polsce, a w szczególności na terenach niezurbanizowanych, zmienia się dynamicznie, głównie za sprawą programów unijnych i nowych przepisów prawnych.

Niezadowalający stan większości wód powierzchniowych w Polsce wynika z wielu przyczyn, a jedną z nich są zaniedbania związane z budową systemu kanalizacji na terenach niezurbanizowanych. Niedostateczna kontrola stanu technicznego i eksploatacja ponad 2 mln zbiorników bezodpływowych na wsi skutkuje zanieczyszczeniami wód podziemnych i powierzchniowych. Podobne zastrzeżenia dotyczą najprostszych małych oczyszczalni ścieków w postaci osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego. Niewielkie oczyszczalnie ścieków wchodzące w skład aglomeracji o określonej wielkości powinny zapewniać wysoką skuteczność oczyszczania ścieków, adekwatną do wielkości aglomeracji (w KPOŚK), a nie do wielkości danej oczyszczalni. Istnieje jeszcze możliwość korekty granic i wielkości aglomeracji. Warto kierować wszystkie możliwe fundusze na aglomeracje, gdyż rozproszenie środków na inwestycje kanalizacyjne poza nimi powoduje, że często brakuje wkładu własnego na pozyskanie wsparcia finansowego dla aglomeracji. Tego typu zabiegi pomagają w większym stopniu spełnić wymagania tzw. dyrektywy ściekowej, czego należy dokonać do końca 2015 r.

Kanalizacja deszczowa na wsi często budowana jest na wzór rozwiązań stosowanych w miastach, a przecież szczególnie na obszarach wiejskich powinniśmy preferować wykorzystanie wód deszczowych i ich infiltrację do gruntu. Warto też uświadamiać społeczeństwo, dokąd trafiają ścieki opadowe i pochodzące z mycia samochodów na podjazdach domów. Na terenach wiejskich powinniśmy także starać się wykorzystywać przetworzone osady ściekowe w rolnictwie, a nie poddawać je procesom suszenia i spalania, jak proponują niektórzy ?powielacze? schematów miejskich. Przykładowo w Dolnej Saksonii (Niemcy) w rolnictwie wykorzystuje się 65% komunalnych osadów ściekowych, w Szwecji 90% (!), a w naszym kraju niespełna 30%.

Mam nadzieję, że publikacje zawarte w prezentowanym zeszycie specjalnym okażą się dla  interesujące i inspirujące. Zachęcam zatem do lektury i życzę powodzenia w realizacji czekających nas niełatwych zadań.

 

prof. dr hab. inż. Ryszard Błażejewski, Katedra Inżynierii Wodnej i Sanitarnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

 

Opiekę merytoryczną nad zeszytem specjalnym ?Gospodarka wodno-ściekowa na terenach niezurbanizowanych? objął prof. dr hab. inż. Ryszard Błażejewski.