Podczas VI Konferencji ?Metody zagospodarowania osadów ściekowych?, zorganizowanej przez firmę Abrys, kilkakrotnie pojawiła się zapowiedź prawdopodobnego przesunięcia daty wprowadzenia zakazu kierowania osadów ściekowych na składowiska odpadów. Nie stanowi to jednak rozwiązania problemów gospodarowania osadami w Polsce.

Gospodarka osadowa nadal wymaga rozpatrzenia i uregulowania, a wybór procesów przeróbki osadów ściekowych, a szczególnie sposób ich ostatecznego zagospodarowania (wykorzystania), wciąż stanowi problem dla zarządców wielu oczyszczalni ścieków. Dowodem na to jest m.in. niesłabnące zainteresowanie cyklem konferencji poświęconych tym zagadnieniom. Blisko 100 uczestników zjechało w dniach 1-2 czerwca br. do Iławy, aby porozmawiać o uwarunkowaniach prawnych i finansowych zagospodarowania osadów, a także poznać dobre praktyki w tej dziedzinie.

Wątpliwa data

Jako pierwsza datę 1 stycznia 2016 r., jako termin ostatecznego zakończenia kierowania osadów ściekowych na składowiska odpadów, podała w wątpliwość prof. Małgorzata Kacprzak z Politechniki Częstochowskiej. Omawiając możliwości zagospodarowania osadów ściekowych w świetle ?Ekspertyzy, która będzie stanowić materiał bazowy do opracowania strategii postępowania z komunalnymi osadami ściekowymi na lata 2014-2020?, prelegentka podkreśliła, że ten termin może ulec zmianie. ? W Ministerstwie mówi się o ewentualnym przesunięciu tej daty ? zauważyła. Zaprezentowana ekspertyza, przygotowana przez zespół pod kierownictwem prof. Januarego Bienia, zawiera m.in. charakterystykę wykorzystywanych i możliwych do zastosowania w Polsce technologii z zakresu gospodarki komunalnymi osadami ściekowymi oraz analizę zasadności kierowania ich do biogazowni. Ponadto dokument prezentuje przegląd istniejących spalarni i monospalarni osadów, a także wskazuje przyczyny nieprawidłowości występujących w oczyszczalniach ścieków komunalnych i propozycje ich rozwiązań. Autorka zwróciła szczególną uwagę na fakt, iż w naszym kraju brakuje rzeczywistej oceny potencjału osadów ściekowych (przede wszystkim analiz ekonomicznych rynku), a osady wciąż stanowią odpad, który musi zostać szybko unieszkodliwiony. Problemem jest także nieustannie zmieniające się prawo, będące przeszkodą w ustabilizowaniu rynku. ? Nie sprzyja to, niestety, wprowadzeniu omawianej strategii ? podsumowała.

O nieuregulowanej sytuacji prawnej, niekorzystnie wpływającej na gospodarkę osadową w kraju, wspomniała także prof. Zofia Sadecka (Uniwersytet Zielonogórski), zasiadająca w radzie programowej konferencji. ? Problem osadów i gospodarki nimi nie jest problemem zamkniętym, ale ciągle żywym, wymagającym bardzo indywidualnego podejścia. System prawny również nie pomaga w rozwiązaniu tych problemów, a wręcz przeciwnie. Ustawy nakładają się na siebie, a czasami kolidują ze sobą, więc trudno sprostać wymaganiom kolejnych przepisów ? podsumowała. Profesor wspomniała również o możliwym przesunięciu daty wprowadzenia zakazu deponowania osadów na składowiskach.

Kompost czy susz?

Dużą część konferencji poświęcono przedstawieniu różnych technologii stosowanych do przeróbki osadów ściekowych. O suszarniach solarnych opowiadali m.in. prof. Zofia Sadecka, Katarzyna Trojanowska z firmy Eurotech, a także Piotr Kopek, prezes ZWiK ?WOD-KAN? z Bełchatowa, który omówił problem wyboru najlepszej technologii z praktycznego punktu widzenia. Zaprezentował funkcjonowanie nowo otwartej hybrydowej suszarni osadów ściekowych w Bełchatowie. Podzielił się ze słuchaczami nie tylko danymi świadczącymi o zaletach działającej od pół roku instalacji, ale wymienił także bolączki eksploatacyjne (m.in. zapobieganie uciążliwości odorowej). Prezes podkreślił, że suszarnie w przypadku Bełchatowa pozwoliły odejść od składowania osadów na poletkach. Był to nadrzędny cel, przyświecający podjęciu takiej, a nie innej decyzji. ? Suszarnia jest dobrym rozwiązaniem, ale pod warunkiem, że wpisuje się w strategię gospodarowania osadami w danym przedsiębiorstwie. Każda firma wod-kan ma swoją specyfikę ? różne są osady, technologie czy urządzenia funkcjonujące w oczyszczalni. Etapy rozwoju i modernizacji w oczyszczalniach również nie zawsze są porównywalne. Dlatego proszę, abyście przy podejmowaniu decyzji wzięli pod uwagę jak najwięcej zmiennych, wszystko rozważyli i podjęli racjonalną decyzję, która będzie rzutowało na kolejne dziesiątki lat ? apelował.

Optymalnych rozwiązań technologicznych poszukiwano także w zakresie kompostowania osadów ściekowych. Nad tym problemem pochylili się m.in. członek rady programowej konferencji, prof. Jacek Czekała (UP w Poznaniu) oraz dr Tamara Jadczyszyn (Państwowy Instytut Badawczy, Puławy), która szczegółowo omówiła problematykę certyfikacji kompostu. Nie zapomniano o zwiększającym się strumieniu osadów ściekowych pochodzących z przydomowych oczyszczalni ścieków ? zaprezentowano praktyczne aspekty ich zagospodarowania (Halina Kulikowska, MPWiK Lublin) oraz przegląd aktualnych problemów prawnych dotyczących tej kwestii (dr Jędrzej Bujny, Sójka Maciak Mataczyński Adwokaci, Poznań).

Zwieńczeniem dwudniowej konferencji był wyjazd techniczny do oczyszczalni ścieków w miejscowości Dziarny k. Iławy oraz demonstracyjnej instalacji termicznej utylizacji osadów ściekowych metodą pirolizy, mieszczącej się w Jasionnie.

Martyna Matuszczak