Partnerstwo publiczno-prywatne w ochronie środowiska
Celem V sesji Międzynarodowego Kongresu Ochrony Środowiska ENVICON było przedstawienie doświadczeń i ukazanie istotnych elementów dotyczących realizacji projektów związanych z ochroną środowiska (w szczególności w sektorze gospodarki odpadami) w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Przedsięwzięcia realizowane w ramach PPP zostały zaprezentowane z różnych perspektyw ? z punktu widzenia zarówno podmiotów pełniących w projektach funkcję doradcy prawnego, finansowego i technicznego dla podmiotu publicznego, jak i partnera prywatnego.
Perspektywę prawną projektów realizowanych w PPP przybliżył adw. Krzysztof Fliszkiewicz (kancelaria Domański Zakrzewski Palinka). W ramach swojej prezentacji omówił on strukturę przedsięwzięcia PPP, obejmującego zaprojektowanie, budowę, sfinansowanie i eksploatację instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Poznaniu ? z wykorzystaniem środków z dotacji unijnej. Podkreślił on, że zadaniem doradcy prawnego było świadczenie kompleksowej obsługi prawnej projektu: w zakresie zarówno przygotowania struktury prawnej przedsięwzięcia i udziału w badaniach rynku (market sounding), jak i opracowania dokumentacji przetargowej, w tym umowy PPP. Prawnicy reprezentowali także Poznań w postępowaniach odwoławczych przed KIO.
Natomiast kwestię projektów PPP z punktu widzenia doradcy finansowego przedstawił Bartosz Gołębiowski (E&Y). Do kluczowych zadań doradcy finansowego w projekcie PPP realizowanym w sektorze gospodarki odpadami należy określenie modelu realizacji projektu, co wymaga m.in. dokonania analizy uwarunkowań ekonomiczno-finansowych, analizy komparatora sektora publicznego (poprzez porównanie modelu samorządowego, tj. realizacji zadania poprzez spółkę komunalną, z modelem PPP oraz określenie podziału zadań i ryzyk między stronami), a także skonfrontowania założeń projektu z oczekiwaniami inwestorów i instytucji finansujących. W fazie dialogu konkurencyjnego doradca finansowy zajmuje się m.in. określeniem podziału ryzyk między stronami, wypracowaniem mechanizmu wynagradzania partnera prywatnego i zasad jego rekalkulacji w określonych przypadkach oraz określeniem zasad rozliczeń podmiotu publicznego z partnerem prywatnym w przypadku rozwiązania umowy PPP.
Kolejnym prelegentem był Krzysztof Hoińca (Mott McDonald Polska), który przedstawił zarys zadań doradcy technicznego w projekcie PPP. Do obowiązków tych należy w szczególności wykonanie technicznych prac przygotowawczych, określenie zadań projektu, zdefiniowanie ryzyk technicznych i komercyjnych, a na etapie eksploatacji ? czuwanie nad prawidłowością procedur kontrolnych i weryfikacja jakości utrzymania infrastruktury. Prezentacja sylwetki przedstawiciela doradcy technicznego zwracała też uwagę na trudności i ryzyka pojawiające się przy realizacji projektu PPP.
Następnie głos oddano Dominice Nowosińskiej (FBSerwis), która z perspektywy partnera prywatnego przedstawiła kluczowe elementy warunkujące sukces w realizacji projektów w modelu PPP w gospodarce odpadami. W swojej prezentacji wskazała ona różne modele w zakresie zbiórki i odzysku odpadów w krajach europejskich, przy czym szczególnie podkreśliła wpływ modelu gospodarowania odpadami na ogólne koszty projektu.
Z kolei Jan Szczygielski (SITA Polska) zaprezentował doświadczenia partnera prywatnego w przedsięwzięciu polegającym na budowie, utrzymaniu i eksploatacji instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Poznaniu. W swoim wystąpieniu przedstawił on doświadczenia przy realizacji projektu poznańskiego z perspektywy podmiotu, który zawarł z miastem umowę PPP. Podkreślił, że istotą dobrego projektu PPP jest odpowiednia alokacja ryzyka pomiędzy podmiotem publicznym a partnerem prywatnym. Dzięki takiej optymalizacji możliwe jest pozyskanie finansowania projektu i jego późniejsza realizacja.
Rolę pozacenowych kryteriów wyboru ofert w zamówieniach publicznych w sektorze ochrony środowiska przedstawiła adw. Anna Glapa (kancelaria Domański Zakrzewski Palinka). W swojej prezentacji omówiła ona sposób zastosowania kryteriów pozacenowych w projektach środowiskowych, podkreślając konieczność wypracowania obiektywnego sposobu oceny w ramach tych kryteriów. Podkreśliła też rolę doradcy technicznego w odpowiednim wskazaniu i uzasadnieniu tych kryteriów.
Całość prezentacji przedstawionych przez doradców prawnych, technicznych i finansowych działających na rzecz podmiotów publicznych, a także przez przedstawicieli przedsiębiorców ? partnerów prywatnych kompleksowo przybliżyła uczestnikom sesji problematykę realizacji projektów w formule PPP. Referaty zaprezentowały też istotne elementy realizacji projektów PPP w sektorze gospodarki odpadami, a także pokazały kluczowe zadania poszczególnych uczestników projektu, będących stroną publiczną bądź prywatną lub pełniących funkcję doradców ? ekspertów. Nie ulega wątpliwości, że bez niezbędnej wiedzy i doświadczenia podmiotów biorących udział w ich realizacji sukces projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego nie byłby możliwy.
Panel dotyczący PPP w ochronie środowiska był też okazją do wymiany poglądów i doświadczeń pomiędzy stronami przedsięwzięć PPP oraz do wskazania na szanse i ryzyka związane z realizacją projektów w formule PPP. Ponadto pozwolił on na zaprezentowanie potencjalnych zmian w systemie prawnym (także w zakresie gospodarki odpadami).
Anna Glapa, kancelaria Domański Zakrzewski Palinka sp.k.