Jacek Borowski

Spośród wszystkich roślin naczyniowych pnącza wyróżniają się jedną zasadniczą cechą. Do normalnego - pionowego wzrostu - wymagają podpór. W naturalnych miejscach występowania wspinają się po drzewach, krzewach, skarpach, czy skałach. Jeśli nie natrafią na odpowiednią podporę rozrastają się, często tworząc rozległe dywany i kobierce. Zdecydowana większość pnączy pochodzi z ciepłego i gorącego klimatu dżungli i deszczowych lasów tropikalnych. W klimacie chłodniejszym, w Europie, jest ich zdecydowanie mniej. W Polsce pnączy trwałych jest zaledwie kilka gatunków. Stąd większość spotykanych u nas roślin pnących, to przybysze z dalekiej Azji, bądź Ameryki, głównie północnej.


Ze specyfiki wzrostu roślin pnących wynikają ich zasadnicze cechy. Zwykle wytwarzają bardzo długie pędy (u niektórych pnących palm osiągają one 300 m), przy czym pędy te są niezwykle wytrzymałe, elastyczne i lekkie. Ich roczne przyrosty w porównaniu z innymi roślinami są wyjątkowe, na przykład u rdestu Auberta nierzadko przekraczają 7 m. Wspinają się po podporach dzięki ruchom wijących się pędów, bądź wysoko wyspecjalizowanym organom, takim jak wąsy czepne, korzenie przybyszowe czy przylgi. Naturalne warunki życia, początkowo w cieniu wysokich drzew, a następnie w pełni oświetlonych koronach powodują, że wiele gatunków pnących charakteryzuje się niezwykłą plastyczn...