Od redaktora

W aktualnym wydaniu zawarto trzy kolejne artykuły, z których każdy poświęcony jest osobnemu zagadnieniu z zakresu gospodarki odpadami. Pierwszy materiał dotyczy magazynowania odpadów po przetworzeniu oraz logistyki sprzedaży. Magazynowanie odpadów odbywa się na różnych etapach ich zagospodarowania – zarówno przez ich wytwórcę, przez prowadzącego zbieranie odpadów, jak i przez prowadzącego przetwarzanie odpadów. Magazynowanie i logistyka produktów powstałych w instalacjach gospodarki odpadami odgrywają coraz większą rolę w świetle zachodzących zmian i planowanych priorytetów gospodarki odpadami. Dążenie do zwiększenia masy odpadów komunalnych poddawanych recyklingowi wymaga zapewnienia wysokiej jakości surowców poprzez sortowanie i doczyszczanie frakcji handlowych, co wiąże się również ze znacznie bardziej złożoną niż dotychczas logistyką zbierania i magazynowania odpadów. Z uwagi na duże fluktuacje cen surowców wtórnych często wymagane jest dłuższe ich magazynowanie w oczekiwaniu na korzystniejsze warunki zbytu.

Pod względem logistycznym jeszcze trudniejsze do zorganizowania jest ponowne użycie. O ile wydzielanie przedmiotów do ponownego użycia ze strumienia odpadów może być stosunkowo łatwo zrealizowane, np. z odpadów wielkogabarytowych w PSZOK-ach, to ich wtórna dystrybucja stwarza duże trudności. W dobie niskich cen dóbr konsumpcyjnych i promowanego przez producentów modelu konsumpcji rynek rzeczy używanych jest raczej ograniczony i wymaga dotarcia do specyficznego odbiorcy. Artykuł porusza szereg kwestii związanych z obrotem surowcami wtórnymi.

Drugi tekst dotyczy problematyki składowania odpadów. Bezpośrednie składowanie odpadów komunalnych uległo w ostatnich latach znacznemu ograniczeniu. Według KPGO 2022 w latach 2013-2014 składowano odpowiednio 772,5 tys. Mg oraz 329,2 tys. Mg odpadów o kodzie 20 03 01. Niemniej jednak ilość odpadów pochodzenia komunalnego składowanych pod innymi kodami jest wciąż znacząca. Według danych GUS, w roku 2013 na składowiska trafiło blisko 6 mln Mg tego rodzaju odpadów, a w roku 2014 – 5,4 mln Mg odpadów. W 2014 r. stanowiło to ok. 53% zebranych odpadów komunalnych. Zakładając prawidłowość tych danych, jest to duży postęp od roku 2004, kiedy to zeskładowano 9,2 mln Mg., czyli 96,6% masy zebranych odpadów komunalnych. Projekt dyrektywy w sprawie składowania odpadów z 2 grudnia 2015 r. zakłada dalsze drastyczne ograniczenie składowania odpadów komunalnych – do maks. 10% masy odpadów wytworzonych w 2030 r. Tak znaczące ograniczenie składowania odpadów jest na razie trudne do wyobrażenia w Polsce, gdzie dominuje technologia MBP, po której pozostaje szereg kolejnych strumieni odpadów do składowania. Na koniec 2014 r. w kraju funkcjonowało 417 składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których składowane były odpady komunalne. Biorąc pod uwagę ich łączną dyspozycyjną pojemność, wynoszącą ok. 63,7 mln Mg, przy obecnej masie składowanych odpadów wystarczyłaby ona na ok. 11 lat eksploatacji, natomiast przy ograniczeniu masy składowanych odpadów ich okres eksploatacji będzie się wydłużał. Jest to jednak wartość uśredniona, a w poszczególnych regionach dostępna pojemność składowisk kształtuje się na bardzo zróżnicowanym poziomie. Masa składowanych odpadów w Polsce powinna ulec ograniczeniu chociażby z uwagi na obowiązujący od 1 stycznia br. zakaz składowania odpadów o cieple spalania przekraczającym 6 MJ/kg s.m. Niestety, zakaz ten, przy braku alternatywnych metod zagospodarowania tej frakcji odpadów i przy braku faktycznej kontroli, pozostaje wyłącznie fikcją. Temat składowania odpadów pozostaje więc wciąż aktualny, choć stopniowo zmienia się rodzaj składowanych odpadów, co z kolei ma wpływ na sposób eksploatacji składowisk, o czym również jest mowa w artykule.

Wreszcie ostatni z serii prezentowanych artykułów dotyczy sprzętu ruchomego i pomocniczego, który stanowi niezbędne elementy wyposażenia instalacji przetwarzania odpadów. Życzę miłej lektury.

dr inż. Emilia den Boer
Zakład Technologii Odpadów i Remediacji Gruntów, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska