Polska musi podjąć kilka ważnych decyzji dotyczących energetyki. Będą one miały kluczowy wpływ na gospodarkę kraju i życie obywateli. Czas, w którym przyszło je podejmować, nie jest najlepszy. Po pierwsze, sytuacja kryzysowa, po drugie, brak jednoznacznych przesłanek pozwalających dokonać trafnych wyborów. Dotyczy to głównie źródeł energii elektrycznej. Spór o wyższości energetyki jądrowej nad węglową czy odnawialną toczy się od dziesiątków lat i każdy rodzaj źródeł ma swoich zwolenników oraz przeciwników. Każda grupa tak manipuluje argumentami naukowymi, ekonomicznymi i społecznymi do tego stopnia, że podjęcie właściwej decyzji na drodze obiektywnej oceny staje się niemożliwe. Taka sytuacja sprzyja rozstrzyganiu na podstawie przesłanek politycznych w imię celów politycznych, a nie rzeczywistych racji. Takie jest życie. Zawsze tak było i prawdopodobnie będzie. Co zatem w takiej sytuacji robić? Starać się podejmować tylko takie decyzje, które na pewno nie będą szkodzić. Co to oznacza w sektorze energii? Bezsporne wydaje się tylko oszczędne użytkowanie energii. Kontrowersji nie budzi także wykorzystanie odnawialnych źródeł w małej skali i takich, z których energia jest tańsza od konwencjonalnej. Tego typu decyzje podejmowane są dzisiaj przez pojedynczych obywateli, samorządy gminne, powiatowe i wojewódzkie. Chciałoby się powiedzieć – róbmy swoje, nie oglądając się na brak decyzji władz centralnych.
Taką aktywną postawę prezentują niektóre województwa. Dobrym przykładem jest dołączenie woj. pomorskiego do regionów europejskich działających na rzecz zrównoważonego rozwoju. 7 stycznia br. marszałek województwa podpisał deklarację pod nazwą „Regiony europejskie za wydajnością energetyczną i rozwojem odnawialnych źródeł energii”. W Europie podobne deklaracje złożyło już ponad 80 regionów, w tym mazowiecki i zachodniopomorski. Decyzja zarządu została ogłoszona na spotkaniu samorządowców i ekspertów poświęconym przygotowaniu planu zwiększonego wykorzystania biomasy w celach energetycznych (tzw. Biomass Action Plan), realizowanego już w kilkunastu regionach Europy w ramach programu Inteligentna Energia.
Te elementy działalności samorządu województwa związane są z wykonywaniem założeń „Strategii rozwoju energetyki”, uchwalonej w 2006 r. Zamierzenia Strategii wychodzą naprzeciw decyzjom Unii Europejskiej i Polski w tym zakresie. Podejmowane działania mają za zadanie obniżenie zużycia energii cieplnej o ok. 50% i podniesienie zużycia energii z odnawialnych źródeł z 6% obecnie do 19% w 2025 r.
Podkreślenia wymaga fakt powołania przez władze województwa zespołu ds. energetyki w urzędzie marszałkowskim oraz współpraca z przedsiębiorstwami energetycznymi oraz organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Przykładem takiej współpracy było zorganizowanie konferencji i warsztatów „Szanse i zagrożenia rozwoju infrastruktury Pomorza” przy okazji Targów Infrastruktura Pomorze 2009 w dniach 11-13 lutego 2009 r. Prowadzono wtedy debaty w następujących grupach tematycznych: „Czy Pomorzu grozi zapaść energetyczna?”, „Czy odnawialne źródła energii są szansą dla Pomorza?”, „Czy poprawa efektywności energetycznej może być szansą zrównoważonego rozwoju Pomorza?”. Konferencja została potraktowana przez władze województwa jako ważna część dyskusji przed przystąpieniem do aktualizacji Strategii rozwoju energetyki, która wymaga odważnych modyfikacji w związku z realizacją pakietu 3×20 oraz nową polityką energetyczną państwa.
dr inż. Edmund Wach, SAPE