Polska w nowej Europie
IX Międzynarodowy Zjazd Ekologiczny
Pod takim hasłem obradował w Poznaniu, w czasie Targów POLEKO 2005, Międzynarodowy Zjazd Ekologiczny, którego organizatorem jest spółka Abrys, wydawca „Przeglądu Komunalnego”. W Zjeździe uczestniczyło ok. 300 osób, związanych z problematyką ochrony środowiska: naukowców, polityków, przedstawicieli samorządu lokalnego oraz instytucji i przedsiębiorstw wspierających środowisko i gospodarkę komunalną.
Spotkanie odbywało się m.in. pod honorowym patronatem ambasadora Republiki Federalnej Niemiec, a uczestniczyli w nim goście z Francji, Izraela, Niemiec i Rumunii. Dobór tematów oraz prelegentów pozwolił uczestnikom Zjazdu zapoznać się zarówno ze stanem działań administracji państwowej i instytucji finansujących w obszarze środowiska, jak i z planami oraz perspektywami dla rozwoju tego środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia finansowego z UE.
Tematem wiodącym była efektywność pozyskiwania środków europejskich na finansowanie inwestycji infrastrukturalnych w ochronie środowiska. Ponieważ Polska w latach 2007-2013 będzie największym beneficjentem tych środków, nic dziwnego, że problematyka ta wywoływała nie tylko ożywienie, ale także zaniepokojenie. Pojawia się bowiem pytanie, czy będziemy w stanie skonsumować te środki, których wielkość zostanie określona przez Komisję Europejską do końca bieżącego roku przy uchwalaniu budżetu.
Strategia środowiskowa
Strategicznym dokumentem UE w odniesieniu do ochrony środowiska jest wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego na lata 2002-2010 (Decyzja 1600/2002/WE). W jego ramach do końca 2005 r. zostaną przyjęte tematyczne strategie sektorowe: ochrony powietrza, ochrony gleby, zrównoważonego wykorzystania pestycydów, ochrony środowiska morskiego, zapobiegania powstawaniu odpadów, recyklingu i trwale zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych oraz środowiska miejskiego. Polska, chcąc dostosować swoją politykę do wymagań UE, w latach 2004-2005 przystąpiła do opracowania Sektorowego Programu Operacyjnego „Środowisko” (w ramach Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013), aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, Krajowego Programu Rozdziału Uprawnień do Emisji CO2, Strategii Gospodarki Wodnej (z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej), Strategii Wdrażania w Polsce Zintegrowanej Polityki Produktowej oraz Planu Unieszkodliwiania Sprzętu zawierającego PCB. W sumie nasz kraj musi przygotować dla Komisji Europejskiej ok. 120 raportów nt. środowiska, przy czym blisko 70 do końca 2005 r.
Wsparcie UE dla środowiska
Na wsparcie inwestycji proekologicznych Polska ma do dyspozycji określone środki: z Funduszu Spójności oraz – w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Sektorowego Programu Operacyjnego „Wsparcie Konkurencyjności Przedsiębiorstw” i Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. W latach 2004-2006 na projekty związane z finansowaniem infrastruktury w ochronie środowiska UE przewidziała dla Polski blisko 2,1 mld euro (Fundusz Spójności), 155 mln euro (SPO WKP) i 301 mln euro (ZPORR). W latach 2000-2003 w ramach Funduszu Spójności, stanowiącego kontynuację funduszu ISPA, do dofinansowania zaakceptowano 43 projekty inwestycyjne (37 w gospodarce wodnej i sześć w gospodarce odpadami), które uzyskają wsparcie ze strony UE w wysokości 1,3 mld euro. W latach 2004-2005 do Komisji Europejskiej przekazano 53 wnioski o dofinansowanie z Funduszu Spójności, spośród których zaakceptowano 22 aplikacje dotyczące gospodarki wodno-ściekowej o łącznym dofinansowaniu wynoszącym blisko 700 mln euro. Na decyzje Komisji Europejskiej czeka jeszcze 18 projektów. Najwięcej inwestycji przy udziale Funduszu Spójności jest prowadzonych w województwach śląskim (16), dolnośląskim (6), małopolskim (6), mazowieckim (5) i podkarpackim (5). Liderami inwestycji dofinansowanych z Funduszu Spójności pod względem wielkości środków są Szczecin (poprawa jakości wody pitnej; dofinansowanie w wysokości 190 mln euro), Warszawa (zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków; 110,7 mln euro), Bydgoszcz (program renowacji i rekultywacji istniejącego systemu wodno-kanalizacyjnego; 99,3 mln euro), Łódź (gospodarka wodno-ściekowa; 71,1 mln euro) oraz Wrocław (poprawa jakości wody; 67,8 mln euro). W ramach Funduszu Spójności realizowanych jest obecnie 67 projektów, w tym w gospodarce ściekowej – 59, w gospodarce odpadami – sześć i dwa projekty pomocy technicznej. Na decyzję KE oczekuje 30 projektów (23 wodno-ściekowe, sześć odpadowych i jeden w zakresie ochrony powietrza). Przy wsparciu środków z Funduszu Spójności zrealizowano już projekty dla Olsztyna (zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków), dla Łężyc (gospodarka odpadami dla Doliny Redy i Chylonki) oraz dla Piły (wodociąg wody pitnej).
Bariery w pozyskiwaniu środków
Do wymienionych na Zjeździe barier dla efektywnego pozyskiwania funduszy europejskich należy m.in. niska jakość wniosków na etapie ich opracowania. W polskich samorządach nadal bowiem króluje przekonanie, że środki lepiej „załatwić” w Ministerstwie, niż skutecznie o nie aplikować jakością przygotowanych opracowań. Drugim ważnym utrudnieniem jest wydłużone postępowanie związane z wyborem wykonawców, czyli przetargi. W związku z tym apelowano do polityków o zmianę ustawy o zamówieniach publicznych, a do przedstawicieli jednostek samorządu lokalnego o poprawne przygotowanie wniosków do funduszy europejskich na etapie opracowania studium wykonalności inwestycji, co w konsekwencji rzutuje na możliwość skonsumowania tych funduszy.
Alicja Kostecka
Pod takim hasłem obradował w Poznaniu, w czasie Targów POLEKO 2005, Międzynarodowy Zjazd Ekologiczny, którego organizatorem jest spółka Abrys, wydawca „Przeglądu Komunalnego”. W Zjeździe uczestniczyło ok. 300 osób, związanych z problematyką ochrony środowiska: naukowców, polityków, przedstawicieli samorządu lokalnego oraz instytucji i przedsiębiorstw wspierających środowisko i gospodarkę komunalną.
Spotkanie odbywało się m.in. pod honorowym patronatem ambasadora Republiki Federalnej Niemiec, a uczestniczyli w nim goście z Francji, Izraela, Niemiec i Rumunii. Dobór tematów oraz prelegentów pozwolił uczestnikom Zjazdu zapoznać się zarówno ze stanem działań administracji państwowej i instytucji finansujących w obszarze środowiska, jak i z planami oraz perspektywami dla rozwoju tego środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia finansowego z UE.
Tematem wiodącym była efektywność pozyskiwania środków europejskich na finansowanie inwestycji infrastrukturalnych w ochronie środowiska. Ponieważ Polska w latach 2007-2013 będzie największym beneficjentem tych środków, nic dziwnego, że problematyka ta wywoływała nie tylko ożywienie, ale także zaniepokojenie. Pojawia się bowiem pytanie, czy będziemy w stanie skonsumować te środki, których wielkość zostanie określona przez Komisję Europejską do końca bieżącego roku przy uchwalaniu budżetu.
Tematyka Zjazdu |
| Sesja I: Prawo i finanse w ochronie środowiska – stan obecny i planowane zmiany
Sesja II: Ochrona środowiska w Narodowym Planie Rozwoju i kluczowe programy sektorowe Sesja III: Polsko-niemieckie partnerstwo w ochronie środowiska |
Strategia środowiskowa
Strategicznym dokumentem UE w odniesieniu do ochrony środowiska jest wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego na lata 2002-2010 (Decyzja 1600/2002/WE). W jego ramach do końca 2005 r. zostaną przyjęte tematyczne strategie sektorowe: ochrony powietrza, ochrony gleby, zrównoważonego wykorzystania pestycydów, ochrony środowiska morskiego, zapobiegania powstawaniu odpadów, recyklingu i trwale zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych oraz środowiska miejskiego. Polska, chcąc dostosować swoją politykę do wymagań UE, w latach 2004-2005 przystąpiła do opracowania Sektorowego Programu Operacyjnego „Środowisko” (w ramach Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013), aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, Krajowego Programu Rozdziału Uprawnień do Emisji CO2, Strategii Gospodarki Wodnej (z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej), Strategii Wdrażania w Polsce Zintegrowanej Polityki Produktowej oraz Planu Unieszkodliwiania Sprzętu zawierającego PCB. W sumie nasz kraj musi przygotować dla Komisji Europejskiej ok. 120 raportów nt. środowiska, przy czym blisko 70 do końca 2005 r.
Wsparcie UE dla środowiska
Na wsparcie inwestycji proekologicznych Polska ma do dyspozycji określone środki: z Funduszu Spójności oraz – w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Sektorowego Programu Operacyjnego „Wsparcie Konkurencyjności Przedsiębiorstw” i Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. W latach 2004-2006 na projekty związane z finansowaniem infrastruktury w ochronie środowiska UE przewidziała dla Polski blisko 2,1 mld euro (Fundusz Spójności), 155 mln euro (SPO WKP) i 301 mln euro (ZPORR). W latach 2000-2003 w ramach Funduszu Spójności, stanowiącego kontynuację funduszu ISPA, do dofinansowania zaakceptowano 43 projekty inwestycyjne (37 w gospodarce wodnej i sześć w gospodarce odpadami), które uzyskają wsparcie ze strony UE w wysokości 1,3 mld euro. W latach 2004-2005 do Komisji Europejskiej przekazano 53 wnioski o dofinansowanie z Funduszu Spójności, spośród których zaakceptowano 22 aplikacje dotyczące gospodarki wodno-ściekowej o łącznym dofinansowaniu wynoszącym blisko 700 mln euro. Na decyzje Komisji Europejskiej czeka jeszcze 18 projektów. Najwięcej inwestycji przy udziale Funduszu Spójności jest prowadzonych w województwach śląskim (16), dolnośląskim (6), małopolskim (6), mazowieckim (5) i podkarpackim (5). Liderami inwestycji dofinansowanych z Funduszu Spójności pod względem wielkości środków są Szczecin (poprawa jakości wody pitnej; dofinansowanie w wysokości 190 mln euro), Warszawa (zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków; 110,7 mln euro), Bydgoszcz (program renowacji i rekultywacji istniejącego systemu wodno-kanalizacyjnego; 99,3 mln euro), Łódź (gospodarka wodno-ściekowa; 71,1 mln euro) oraz Wrocław (poprawa jakości wody; 67,8 mln euro). W ramach Funduszu Spójności realizowanych jest obecnie 67 projektów, w tym w gospodarce ściekowej – 59, w gospodarce odpadami – sześć i dwa projekty pomocy technicznej. Na decyzję KE oczekuje 30 projektów (23 wodno-ściekowe, sześć odpadowych i jeden w zakresie ochrony powietrza). Przy wsparciu środków z Funduszu Spójności zrealizowano już projekty dla Olsztyna (zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków), dla Łężyc (gospodarka odpadami dla Doliny Redy i Chylonki) oraz dla Piły (wodociąg wody pitnej).
Seminaria i spotkania towarzyszące |
|
Bariery w pozyskiwaniu środków
Do wymienionych na Zjeździe barier dla efektywnego pozyskiwania funduszy europejskich należy m.in. niska jakość wniosków na etapie ich opracowania. W polskich samorządach nadal bowiem króluje przekonanie, że środki lepiej „załatwić” w Ministerstwie, niż skutecznie o nie aplikować jakością przygotowanych opracowań. Drugim ważnym utrudnieniem jest wydłużone postępowanie związane z wyborem wykonawców, czyli przetargi. W związku z tym apelowano do polityków o zmianę ustawy o zamówieniach publicznych, a do przedstawicieli jednostek samorządu lokalnego o poprawne przygotowanie wniosków do funduszy europejskich na etapie opracowania studium wykonalności inwestycji, co w konsekwencji rzutuje na możliwość skonsumowania tych funduszy.
Alicja Kostecka
