W Europie istnieje wiele nieczynnych bądź zrujnowanych kół wodnych. Celem projektu RESTOR-Hydro (Renewable Energy Sources Transforming Our Regions – Hydro) jest inwentaryzacja historycznych obiektów, a następnie stworzenie modelu lokalnej współpracy i zainicjowanie przedsięwzięć, których zadaniem będzie odtworzenie wybranych budowli z wykorzystaniem współczesnych technologii.

W ramach projektu zostaną zebrane dane z wszystkich krajów unijnych, dotyczące aktualnego stanu historycznych obiektów hydroenergetycznych i możliwości ich wykorzystania. Informacje te będą użyte do rozbudowy istniejącej bazy danych HYDI (http://www.streammap.esha.be). Została ona stworzona w ramach zakończonego już projektu StreamMap i obecnie zawiera aktualne informacje z zakresu energetyki, rynku i polityki w poszczególnych krajach UE, odnoszące się do elektrowni wodnych. Dzięki projektowi RESTORE-Hydro baza HYDI będzie aktualizowana, a także zostanie poszerzona o tzw. Mapę młynów. Zawierać ma ok. 50 tys. lokalizacji historycznych obiektów piętrzących i wykorzystujących energię wody (młyny, tartaki, koła wodne, jazy itp.) wraz z podstawowymi informacjami o ich potencjale energetycznym i stanie. Polski fragment Mapy będzie zawierał przynajmniej 6 000 pozycji.
Kolejnym etapem RESTOR-Hydro będzie zainicjowanie i wdrożenie programów mających na celu odbudowę i uruchamianie zinwentaryzowanych wcześniej obiektów. Stworzony zostanie wzorcowy model biznesowy lokalnej kooperacji, w ramach której możliwa stanie się realizacja tego typu przedsięwzięć. Model zawierać będzie trzy ważne wytyczne: inwestycja ma być realizowana przez kooperatywy/spółdzielnie, których członkami-udziałowcami będą lokalne władze, właściciele nieruchomości, gminy, zakłady energetyczne, przedsiębiorcy, inwestorzy itp.; inwestycja będzie współfinansowana ze środków pochodzących z Funduszy Strukturalnych UE; struktura finansowa projektów musi być odpowiednia do współpracy z bankami. Wzorcowy model kooperatywy zostanie następnie zaadaptowany do warunków ośmiu wybranych krajów – członków projektu (Belgii, Francji, Grecji, Włoch, Litwy, Polski, Słowenii i Szwecji). Partnerzy będą mieli za zadanie zainicjowanie tego rodzaju kooperatyw, które powinny rozpocząć odbudowę kilkudziesięciu obiektów w czasie trwania projektu. Wydane zostaną poradniki, zawierające informacje na temat procedur uzyskiwania odpowiednich pozwoleń oraz finansowania tego typu przedsięwzięć, a także proponowanych rozwiązań technicznych. Projektowi towarzyszyć będzie kampania informacyjna.
Projekt rozpoczął się w czerwcu br. i będzie trwał trzy lata. Współfinansowany jest z programu Intelligent Energy – Europe. Jego koordynator to Europejskie Stowarzyszenie Małej Energetyki Wodnej, a partnerem w Polsce zostało TRMEW.Więcej informacji na http://www.restor-hydro.eu/.
Ewa Malicka, TRMEW