Zakres obowiązków i kompetencji gmin w zakresie gospodarowania odpadami nie był nigdy przedmiotem przemyślanej do końca koncepcji. W minionych latach był on często zmieniany, przy czym można było zaobserwować systematyczne ograniczanie możliwości kontrolowania go przez organy gmin.

Od 1996 r. problemem zasadniczym było, na ile gmina może samodzielnie budować system zagospodarowania odpadów komunalnych, nie obawiając się przy tym konkurencji ze strony innych podmiotów gospodarczych. Obecnie, jeżeli gmina jest zainteresowana aktywnym uczestnictwem w systemie odbioru odpadów, to musi liczyć się z tym, że będzie jednym z wielu podmiotów działających w warunkach konkurencji gospodarczej. Jedynym na to sposobem jest przeprowadzenie referendum i ustanowienie tzw. podatku śmieciowego. Kłopot jednak w tym, że w większości przypadków mieszkańcy wyrażali brak zainteresowania rozwiązaniem tego problemu. Stąd pokusa, aby ograniczać konkurencję poprzez zastosowanie dostępnych instrumentów władztwa administracyjnego – ale są tu liczne zagrożenia, bowiem nie zawsze było to dostatecznie uzasadnione. Powoduje to uchylanie zarówno decyzji administracyjnych, jak i uchwał rad gmin. Generalnie można powiedzieć, że system przewidziany w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest niekonsekwentny, a przepisy są zredagowane niestarannie.

Jak uzdrowić system?
Problem został wreszcie dostrzeżony przez resort. W dokumencie „Koncepcja system...