Studia gminne i plany miejscowe są podstawowymi narzędziami do regulowania rozwoju miast i gmin wiejskich, ich integracji przestrzennej i wykorzystania swoich zasobów dla wzmocnienia swej tożsamości. To w nich stawia się podstawowe pytania ? do czego dąży się, jak widzi się ten rozwój?

Jaworzno, położone na styku Śląska i Małopolski, tuż koło słynnego niegdyś Trójkąta Trzech Cesarzy, gdzie zbiegały się granice Austrii, Prus i Rosji, cały swój rozwój, zwłaszcza intensywny w II połowie XIX w., zawdzięczało górnictwu, energetyce i przemysłowi oraz korzystnemu położeniu na przecięciu ważnych szlaków kolejowych. Rozwojowi XIX-wiecznego kapitalizmu, który nie szukał szczęścia dla ludzi, ale tylko zysku, towarzyszyła bieda, która wyganiała ludzi do kopalń, obrastających rozrzuconymi w przestrzeni osadami, którym w 1901 r. nadano prawa miejskie.
Z trudem to miasto ?w ciągłej budowie? zaczęło szukać swego kształtu, swej tożsamości. Po II wojnie nastąpił niebywale gwałtowny rozwój miasta, zbudowano tu wielką elektrownię i wzrosło wydobycia węgla. Liczba jego mieszkańców osiągnęła 100 tys. Dzisiejszy jego rozwój przestrzenny to opanowywanie żywiołów z przeszłości i jego modelowanie poprzez ustalenia planów miejscowych. Prowadzą one do przemian miasta z ?nijakiego? w ?nasze?, a zmiany jego obrazu przestrzennego są tak uderzające, że niekiedy aż dezorientujące miejscowych, a przy tym konieczne i akceptowane.
Jednak to nie plany, ale opra...