Przegląd prasy
Korzyści szacowania skutków ekonomicznych
W zapisie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 26 sierpnia 2003 r. czytamy o obowiązku opracowania prognozy skutków finansowych uchwalenia projektu planu oraz wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ważne jest, by gminy, uwzględniając ten zapis, skupiły się również na korzyściach i opłacalności inwestycji przez nie realizowanych. Biorąc pod uwagę skutki ekonomiczne, mogły one czerpać korzyści z terenów przeznaczonych pod działalność gospodarczą. Wykup przez nie gruntów rolnych, które w perspektywie zostaną przeznaczone pod inwestycje, byłby niewątpliwie korzystny dla samych gmin i ich rozwoju, ponieważ to brak zasobów gruntów komunalnych często hamuje realizację planów.
Ważnym elementem przewidywania skutków finansowych jest uwzględnienie prognozy wpływu ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na dochody własne i wydatki gminy, w tym zarówno na wpływy z podatku od nieruchomości, jak i na wydatki związane z realizacją. Rozwiązaniem są grunty, szczególnie komunalne, przeznaczone pod działalność gospodarczą, których wykup nie podniesie kosztów przedsięwzięcia, a zwielokrotni wyższą stawkę podatku od nieruchomości. Przyznanie prawa pierwokupu nieruchomości na cele rolnicze pozwoliłoby na odzyskanie całości lub znacznej części nakładów potrzebnych na przygotowanie realizacji inwestycji i uporządkowania planów miejscowych (określa to art. 1099 ust. 1 Ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – DzU z 2004 r. nr 261, poz. 2603).
Zmiany struktury własności terenów objętych planem miejscowym umożliwiają jego realizację. Pomocne w tym jest określenie szczegółowych zasad i warunków scalenia oraz podziału nieruchomości objętych planem. Obowiązuje również odszkodowanie za scalenie i podział gruntów wydzielonych pod komunikację oraz obowiązek pobudowania na tym terenie infrastruktury, m.in. urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Natomiast osoby, które otrzymały nieruchomości, są w ten sposób zobowiązane do wniesienia na rzecz podziału opłaty adiacenckiej w wysokości 50% wzrostu wartości tych nieruchomości. W finansowanie zagospodarowania poscaleniowego mogą być włączone środki państwowych funduszy celowych oraz środki budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli jest to zgodne odpowiednio z ich regulaminami bądź właściwością.
Gdyby gminy realizowały swoje inwestycje, takie jak budowa oczyszczalni i kanalizacji sanitarnej, w sposób zorganizowany i uwzględniający w kosztach potrzebną infrastrukturę oraz gdyby grunty przeznaczone na realizację były komunalne, wpłynęłoby to korzystnie na ich dochody.
Istota zarządcy dróg
Organem administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządca dróg. Wszelkie obowiązki wypełnia jednostka organizacyjna będąca zarządem drogi, jednakże – gdy takiej nie utworzono – zadania te wykonuje zarządca. Sprawuje on również nieodpłatny trwały zarząd gruntami, które może oddawać w najem, dzierżawę lub użyczać, poprzez odpowiednie umowy, na zadania związane z potrzebami zarządzania drogami, ruchem drogowym czy też obsługą użytkowników ruchu. Przepisy określają pobieranie odpowiednich opłat za zajęcie pasa drogowego. Podstawę stanowi art. 40 obwieszczenia Marszałka Sejmu RP w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o drogach publicznych (DzU z 2004 r. nr 204, poz. 2086), w którym określone są zasady ich naliczania. Odpowiednimi kosztami są obciążane firmy eksploatujące urządzenia wod-kan, zajmujące drogę na czas usuwania awarii wodociągowych i kanalizacyjnych. Na zajęcie pasa drogowego wymagane jest odpowiednie zezwolenie zarządcy dróg oraz zapewnienie bezpiecznych warunków ruchu i przywrócenie pasa do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie. Za wejście w pas drogowy bez zawiadomienia lub przekroczenie ustalonego terminu i powierzchni zajęcia pasa zarządca drogi winien wymierzyć karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty. Zabrania się dokonywania czynności powodujących zarówno niszczenie i uszkodzenie drogi lub jej urządzeń, jak i zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażające bezpieczeństwu na drogach (w tym m.in. odprowadzania wody i ścieków z urządzeń melioracyjnych, gospodarskich lub zakładowych do rowów przydrożnych lub na jezdnię drogi).
W trakcie budowy lub przebudowy drogi zarządca drogi może zlokalizować w pasie drogowym kanał technologiczny, służący do umieszczenia podziemnych urządzeń infrastruktury technicznej, niezwiązanej z potrzebami zarządzania drogami lub ruchu drogowego.
Ważne jest powiązanie drogownictwa z zagospodarowaniem przestrzennym oraz jasne ustalenie zasad wzajemnego oddziaływania środowiska naturalnego na sieć drogową i odwrotnie.
Na podstawie „Wpływ zagospodarowania przestrzennego na środowisko” autorstwa Mariana Walnego, „Inwestycje Komunalne” 12/2005.
Interpretacja czy nadinterpretacja art. 31
Spółka z Suwałk zarzuciła przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu praktyki monopolistyczne, ponieważ mając wyłączne prawo nie wykazało zainteresowania nabycia urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych. Sprawę skierowano do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Rozpatrywano ją pod kątem dwóch problemów. Jeden z nich dotyczył obowiązku zawarcia umowy przenoszącej prawo własności urządzeń na przedsiębiorstwo wod-kan, a drugi wynikał z wątpliwości, czy niezawarcie owej umowy może stanowić naruszenie regulacji w zakresie ochrony konkurencji i konsumentów.
Podstawę roszczenia stanowił art. 31 ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym (…), mówiący, że Osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu na warunkach uzgodnionych w umowie. Sąd Najwyższy, rozpatrujący tę sprawę, zaznaczył brak takiego obowiązku, bowiem pomiędzy obiema firmami była podpisana umowa obligacyjna, w tym przypadku dzierżawy, ustalająca wzajemne prawa i obowiązki. W omawianym art. 31 wskazano możliwość ogólnego odpłatnego przekazania urządzeń na warunkach uzgodnionych w umowie, czyli wykorzystania, a nie wykupu, urządzeń należących do innego podmiotu. Przedsiębiorstwo ma możliwość korzystania zarówno z umów rzeczowoprawnych, jak i obligacyjnych, które w tym przypadku są spełniane.
Po przeanalizowaniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów sąd orzekł, iż przedsiębiorstwo wod-kan nie narusza interesów konsumentów (poprzez zawarcie umowy dzierżawy) ani zasad konkurencyjności z powodu braku podmiotu konkurującego.
Według sądu inwestor, spółka z Suwałk, może wnosić o dochodzenie stosownego odszkodowania w zakresie odpowiedzialności kontraktowej na podstawie art. 471 k.c. Przedsiębiorstwa wod-kan natomiast nie obowiązuje złożenie oświadczenia woli w zakresie własności urządzeń w trybie art. 64 k.c.
Na podstawie ekspertyzy prawnej Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” autorstwa prof. dr. hab. Błażeja Wierzbowskiego i dr. Bartosza Rakoczego.
Opracowała: Katarzyna Błachowicz
W zapisie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 26 sierpnia 2003 r. czytamy o obowiązku opracowania prognozy skutków finansowych uchwalenia projektu planu oraz wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ważne jest, by gminy, uwzględniając ten zapis, skupiły się również na korzyściach i opłacalności inwestycji przez nie realizowanych. Biorąc pod uwagę skutki ekonomiczne, mogły one czerpać korzyści z terenów przeznaczonych pod działalność gospodarczą. Wykup przez nie gruntów rolnych, które w perspektywie zostaną przeznaczone pod inwestycje, byłby niewątpliwie korzystny dla samych gmin i ich rozwoju, ponieważ to brak zasobów gruntów komunalnych często hamuje realizację planów.
Ważnym elementem przewidywania skutków finansowych jest uwzględnienie prognozy wpływu ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na dochody własne i wydatki gminy, w tym zarówno na wpływy z podatku od nieruchomości, jak i na wydatki związane z realizacją. Rozwiązaniem są grunty, szczególnie komunalne, przeznaczone pod działalność gospodarczą, których wykup nie podniesie kosztów przedsięwzięcia, a zwielokrotni wyższą stawkę podatku od nieruchomości. Przyznanie prawa pierwokupu nieruchomości na cele rolnicze pozwoliłoby na odzyskanie całości lub znacznej części nakładów potrzebnych na przygotowanie realizacji inwestycji i uporządkowania planów miejscowych (określa to art. 1099 ust. 1 Ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – DzU z 2004 r. nr 261, poz. 2603).
Zmiany struktury własności terenów objętych planem miejscowym umożliwiają jego realizację. Pomocne w tym jest określenie szczegółowych zasad i warunków scalenia oraz podziału nieruchomości objętych planem. Obowiązuje również odszkodowanie za scalenie i podział gruntów wydzielonych pod komunikację oraz obowiązek pobudowania na tym terenie infrastruktury, m.in. urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Natomiast osoby, które otrzymały nieruchomości, są w ten sposób zobowiązane do wniesienia na rzecz podziału opłaty adiacenckiej w wysokości 50% wzrostu wartości tych nieruchomości. W finansowanie zagospodarowania poscaleniowego mogą być włączone środki państwowych funduszy celowych oraz środki budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli jest to zgodne odpowiednio z ich regulaminami bądź właściwością.
Gdyby gminy realizowały swoje inwestycje, takie jak budowa oczyszczalni i kanalizacji sanitarnej, w sposób zorganizowany i uwzględniający w kosztach potrzebną infrastrukturę oraz gdyby grunty przeznaczone na realizację były komunalne, wpłynęłoby to korzystnie na ich dochody.
Istota zarządcy dróg
Organem administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządca dróg. Wszelkie obowiązki wypełnia jednostka organizacyjna będąca zarządem drogi, jednakże – gdy takiej nie utworzono – zadania te wykonuje zarządca. Sprawuje on również nieodpłatny trwały zarząd gruntami, które może oddawać w najem, dzierżawę lub użyczać, poprzez odpowiednie umowy, na zadania związane z potrzebami zarządzania drogami, ruchem drogowym czy też obsługą użytkowników ruchu. Przepisy określają pobieranie odpowiednich opłat za zajęcie pasa drogowego. Podstawę stanowi art. 40 obwieszczenia Marszałka Sejmu RP w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o drogach publicznych (DzU z 2004 r. nr 204, poz. 2086), w którym określone są zasady ich naliczania. Odpowiednimi kosztami są obciążane firmy eksploatujące urządzenia wod-kan, zajmujące drogę na czas usuwania awarii wodociągowych i kanalizacyjnych. Na zajęcie pasa drogowego wymagane jest odpowiednie zezwolenie zarządcy dróg oraz zapewnienie bezpiecznych warunków ruchu i przywrócenie pasa do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie. Za wejście w pas drogowy bez zawiadomienia lub przekroczenie ustalonego terminu i powierzchni zajęcia pasa zarządca drogi winien wymierzyć karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty. Zabrania się dokonywania czynności powodujących zarówno niszczenie i uszkodzenie drogi lub jej urządzeń, jak i zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażające bezpieczeństwu na drogach (w tym m.in. odprowadzania wody i ścieków z urządzeń melioracyjnych, gospodarskich lub zakładowych do rowów przydrożnych lub na jezdnię drogi).
W trakcie budowy lub przebudowy drogi zarządca drogi może zlokalizować w pasie drogowym kanał technologiczny, służący do umieszczenia podziemnych urządzeń infrastruktury technicznej, niezwiązanej z potrzebami zarządzania drogami lub ruchu drogowego.
Ważne jest powiązanie drogownictwa z zagospodarowaniem przestrzennym oraz jasne ustalenie zasad wzajemnego oddziaływania środowiska naturalnego na sieć drogową i odwrotnie.
Na podstawie „Wpływ zagospodarowania przestrzennego na środowisko” autorstwa Mariana Walnego, „Inwestycje Komunalne” 12/2005.
Interpretacja czy nadinterpretacja art. 31
Spółka z Suwałk zarzuciła przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu praktyki monopolistyczne, ponieważ mając wyłączne prawo nie wykazało zainteresowania nabycia urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych. Sprawę skierowano do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Rozpatrywano ją pod kątem dwóch problemów. Jeden z nich dotyczył obowiązku zawarcia umowy przenoszącej prawo własności urządzeń na przedsiębiorstwo wod-kan, a drugi wynikał z wątpliwości, czy niezawarcie owej umowy może stanowić naruszenie regulacji w zakresie ochrony konkurencji i konsumentów.
Podstawę roszczenia stanowił art. 31 ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym (…), mówiący, że Osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu na warunkach uzgodnionych w umowie. Sąd Najwyższy, rozpatrujący tę sprawę, zaznaczył brak takiego obowiązku, bowiem pomiędzy obiema firmami była podpisana umowa obligacyjna, w tym przypadku dzierżawy, ustalająca wzajemne prawa i obowiązki. W omawianym art. 31 wskazano możliwość ogólnego odpłatnego przekazania urządzeń na warunkach uzgodnionych w umowie, czyli wykorzystania, a nie wykupu, urządzeń należących do innego podmiotu. Przedsiębiorstwo ma możliwość korzystania zarówno z umów rzeczowoprawnych, jak i obligacyjnych, które w tym przypadku są spełniane.
Po przeanalizowaniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów sąd orzekł, iż przedsiębiorstwo wod-kan nie narusza interesów konsumentów (poprzez zawarcie umowy dzierżawy) ani zasad konkurencyjności z powodu braku podmiotu konkurującego.
Według sądu inwestor, spółka z Suwałk, może wnosić o dochodzenie stosownego odszkodowania w zakresie odpowiedzialności kontraktowej na podstawie art. 471 k.c. Przedsiębiorstwa wod-kan natomiast nie obowiązuje złożenie oświadczenia woli w zakresie własności urządzeń w trybie art. 64 k.c.
Na podstawie ekspertyzy prawnej Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” autorstwa prof. dr. hab. Błażeja Wierzbowskiego i dr. Bartosza Rakoczego.
Opracowała: Katarzyna Błachowicz
