Naturalna SUW
Dla pojedynczych odbiorców oraz małych miejscowości alternatywnym źródłem dobrej jakości wody jest wykorzystywanie naturalnych metod jej uzdatniania. Od pięciu lat w Instytucie Ekologii Stosowanej w Skórzynie prowadzone są badania nad funkcjonowaniem naturalnej stacji uzdatniania wody. Składa się ona ze strefy wolnej toni wodnej oraz roślinnej strefy brzegowej. Ta ostatnia dzieli się na trzy części: w dwóch, służących do filtracji wody, rośnie tatarak (Acorus calamus), natomiast trzecia jest obsadzona wieloma gatunkami roślin. Z kolei w strefie otwartej toni wodnej występuje fitoplankton, ślimaki, małże i kilka ryb. Surowa woda pompowana jest do strefy otwartej toni wodnej, gdzie przy pomocy licznych glonów (zielenic, okrzemek itp.) zostaje napowietrzona. Dzięki algom adsorbowane są także różne rozpuszczone związki organiczne, a także dostarczana jest biomasa potrzebna do zwiększenia ilorazu ChZT/BZT5. Z kolei porastające strefę roślinną gatunki wodno-bagienne dostarczają biomasę, z której w wyniku rozkładu powstają substancje humusowe, adsorbujące mikrozanieczyszczenia. Po kilkudniowym okresie oczyszczania i uzdatniania woda trafia na część filtracyjną, która budową i funkcją przypomina działanie powolnego filtra piaskowego. Z jego pomocą następuje m.in. redukcja substancji organicznej, biochemiczne usuwanie żelaza i manganu, a także eliminacja bakterii chorobotwórczych. Filtr jest również miejscem chłodzenia i magazynowania wody oraz nadawania jej zapachu, barwy i świeżości. Uzdatniona w stacji woda spełnia wszystkie wymagania jakościowe określone w obowiązującym rozporządzeniu.
Na podstawie: Halicki W.: Wykorzystanie naturalnych procesów samooczyszczania się wody do lokalnego uzdatniania jej na cele bytowo-gospodarcze. „Instal” 1/2010
 
Eliminacja odorów z sieci
Odory to problem eksploatatorów zarówno dużych instalacji kanalizacyjnych, jak i indywidualnych systemów odprowadzających ścieki. Powstają one w trakcie transportu ścieków oraz procesów ich oczyszczania. Do redukcji uciążliwych zapachów mogą być wykorzystywane preparaty, stanowiące mieszaninę soli żelaza oraz związków chemicznych o charakterze utleniaczy. Eliminują one siarkowodór, a także zapobiegają fermentacji. Preparaty do usuwania uciążliwych woni zastosowało m.in. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Śremie. W studni rozprężnej ścieków, zlokalizowanej w Szymanowie, zamontowano urządzenie do pomiaru nagłych zmian zawartości siarkowodoru, natomiast w studni przepompowni ścieków w Manieczkach – urządzenie dozujące reagent. Zanim użyto preparatu, stężenie siarkowodoru było bardzo wysokie – osiągało nawet 1000 ppm. Zastosowanie reagentu zredukowało stężenie tego związku do wartości rzadko przekraczających 200 ppm. W Śremie prowadzono również badania z różnymi odmianami preparatu, jednak nie dały one jednoznacznej odpowiedzi, która z nich pozwala na uzyskanie najlepszej efektywności usuwania siarkowodoru z sieci. Wnioski z badań trudno jest przełożyć na warunki, z jakimi mają do czynienia eksploatatorzy przydomowych systemów oczyszczania i odprowadzania ścieków. Zakup instalacji dozującej odpowiednie środki chemiczne mógłby w wielu przypadkach podwoić koszty samej oczyszczalni.
Na podstawie: Klaczyński E.: Technologie usuwania odorów z sieci kanalizacyjnej. „Przegląd Komunalny” 1/2010
 
Oczyszczanie bentonitami
Do oczyszczania ścieków komunalnych powszechnie są stosowane koagulanty przemysłowe PIX i PAX (związki żelaza i glinu), jednak program „Zielona Chemia” wymusza stosowanie technologii bardziej przyjaznych człowiekowi i środowisku. Z tego względu do usuwania m.in. jonów amonowych w procesie oczyszczania ścieków mogą być stosowane naturalne i modyfikowane bentonity. Do badań wykorzystano ciecz nadosadową osadu przefermentowanego oraz odcieki z prasy filtracyjnej, pochodzące z typowej oczyszczalni ścieków ze zintensyfikowanym usuwaniem substancji biogennych. Ścieki poddano próbom mającym na celu ograniczenie wytrącania się z nich uciążliwych osadów w przewodach i urządzeniach sekcji obróbki komunalnych osadów ściekowych. W seriach badawczych zastosowano chlorek żelaza (III) lub bentonit surowy i modyfikowany. Różnicowano też ilość wprowadzonych reagentów oraz temperaturę prowadzenia procesu (20 lub 40°C). W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że zadowalające obniżenie stężenia jonów (Mg2+, NH4+, PO43-) odpowiedzialnych za wytrącanie uciążliwych osadów uzyskano, gdy użyto chlorku żelaza lub bentonitu modyfikowanego, a próby prowadzono w temperaturze 20°C. Wynikiem zastosowania koagulantu żelazowego był jednak znaczny wzrost stężenia jonów żelaza w odciekach. Nie powoduje to przekroczeń stężeń normowych dla oczyszczonych ścieków. Badania wykazały również, że zastosowany sposób kontroli chemicznej wytrącania się trudno rozpuszczalnych osadów jest bardziej skuteczny w przypadku odcieków z prasy filtracyjnej niż cieczy nadosadowej.
Na podstawie: Gluzińska J., Legutko M.: Zastosowanie bentonitów w technologii oczyszczania ścieków komunalnych. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 1/2010
 
Z mocy prawa
Zgodnie z ustawą Prawo wodne (art. 64) utrzymywanie urządzeń wodnych polega na ich eksploatacji, konserwacji oraz wykonywaniu remontów w celu zachowania ich funkcji. Koszty ich utrzymywania ponosi ten, kto czerpie z nich korzyści. Przepis ten stosuje się także w przypadku wprowadzania ścieków lub odprowadzania wód do urządzeń wodnych. Ustalenia i podziału kosztów dokonuje w drodze decyzji organ właściwy do wydania pozwolenia wodno-prawnego na wniosek właściciela urządzenia wodnego. Sąd Najwyższy 24 listopada 2009 r. wydał orzeczenie, zgodnie z którym roszczenie z tytułu zysku za korzystanie z urządzeń wodnych jest roszczeniem cywilnoprawnym (kwestii tych nie reguluje prawo wodne). Konsekwencją tego jest kompetencja sądu powszechnego do rozstrzygania spraw związanych z tego rodzaju roszczeniem. Co prawda koszty utrzymania urządzeń nie należą do obowiązków tego sądu, a jego ingerencja jest dopuszczalna w dwóch kwestiach: szkód lub interpretacji prawa. Jednak w tej sprawie droga sądowa jest niedopuszczalna, z wyjątkiem kwestii zysków. Artykuł 64 Prawa wodnego nie mówi nic o zysku, więc w związku z tym roszczenie z tytułu zysku za korzystanie z urządzeń wodnych ma charakter cywilnoprawnym.
Na podstawie: Kuliński M.: Roszczenia z tytułu zysku za korzystanie z urządzeń wodnych. Prawny serwis informacyjno-doradczy „Woda i Ścieki” 1/2010
 
 
Opracowanie:
Małgorzata Masłowska-Bandosz