Potrzeba renowacji
W Poznaniu przeprowadzono badania, mające na celu ocenę stanu technicznego i zdolności przepustowych kanałów, wskazanie przewodów wymagających modernizacji, a także rozpoznanie możliwości poprowadzenia w nich światłowodów. Ogółem w latach 2003-2007 przeanalizowano 1531 odcinków kolektorów ogólnospławnych i ściekowych o łącznej długości blisko 61 km. Ponad połowę (55%) badanych kanałów stanowiły kolektory stosunkowo stare – o okresie eksploatacji większym od 60 lat. Blisko 5 km stanowiły kolektory ponadstuletnie. W strukturze materiałowej przeważał beton, który wraz z żelbetem stanowił blisko 70% materiału rurowego przebadanych odcinków. Badania wykazały, że większość przebadanych przewodów (56%) było w stanie dobrym i dopuszczalnym. W ciągu najbliższych pięciu lat do odnowy zakwalifikowano jedną trzecią liczby odcinków. Najczęstszą przyczyną uszkodzeń rur betonowych była korozja, nieszczelne przyłącza i złącza. Z kolei w przypadku rur kamionkowych odnotowano najwięcej pęknięć, powstałych na skutek dużych obciążeń dynamicznych. Na 109 odcinkach (7%) wystąpiły stany awaryjne, wymagające niezwłocznej interwencji służb eksploatacyjnych. Były to najczęściej naprawy punktowe, połączone z wymianą uszkodzonych elementów na nowe lub uzupełnieniem części brakujących. Wybór metody odnowy lub rekonstrukcji w większości przypadków musi być jednak poparty wykonaniem wykopu, w celu wykonania ekspertyzy konstrukcyjnej.
Na podstawie: Błażejewski R., Buczkowski W., Matz R., Fryska M.: Ocena stanu technicznego i potrzeb renowacji kanałów ogólnospławnych i ściekowych m. Poznania. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 2/2010
 
Flotacja ciśnieniowa w ZWP
Jednym z procesów służących do separacji zawiesin pokoagulacyjnych jest flotacja ciśnieniowa. W połączeniu z koagulacją charakteryzuje się ona uzyskiwaniem wysokiej skuteczności usuwania zanieczyszczeń typowych dla wód powierzchniowych. Obecnie w Polsce proces ten nie jest praktycznie wykorzystywany przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne do uzdatniania wody do picia. Pierwsza, duża instalacja flotacji rozpuszczonym powietrzem, zespolona z procesem koagulacji, do uzdatniania wody powstaje w Warszawie, w Zakładzie Wodociągu Północnego. Źródłem wody dla tego zakładu wodociągowego jest Zalew Zegrzyński. Zastosowany w ZWP system uzdatniania składa się z zespolonych komór szybkiego i wolnego mieszania oraz flotacji ciśnieniowej, układu saturacji wody recyrkulowanej, a także systemu odprowadzania flotatu. Flotacja będzie stanowiła pierwszy stopień uzdatniania, poprzedzający koagulację prowadzoną w pulsatorach oraz filtrację pospieszną. Układ koagulacji objętościowej i flotacji został podzielony na osiem identycznych linii technologicznych, zgrupowanych w dwóch blokach. W procesie uzdatniania zastosowano dwustopniową koagulację wody. Stwarza to odmienne warunki dla usuwania związków organicznych i przygotowania wody przed procesem ozonowania i biofiltracji na węglu aktywnym. Efekty wdrożenia flotacji ciśnieniowej, zarówno w zakresie poprawy warunków technologicznych, jak i ekonomiki procesu, pozwolą na jej popularyzację w Polsce.
Na podstawie: Kłos M., Tokarczyk J.: Zastosowanie flotacji ciśnieniowej do uzdatniania wody powierzchniowej – aplikacja procesu w skali technicznej. „Instal” 2/2010
 
Sposoby na odory
Przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w ściekach transportowanych w różnych systemach kanalizacji są przyczyną odorów, bardzo często uciążliwych dla mieszkańców. Na uciążliwość zapachową sieci kanalizacyjnej wpływa m.in. zbyt mała prędkość przepływu ścieków, występowanie warunków sedymentacji zawiesin, długi czas retencji ścieków w kanalizacji, zaleganie osadów ściekowych, skład chemiczny oraz temperatura ścieków i otoczenia. W celu ograniczenia uciążliwości zapachowych w przepompowniach, przewodach tłocznych i kanalizacji ciśnieniowej należy ograniczyć czas przebywania ścieków w sieci. Zgodnie z wytycznymi, prędkość przepływu w przewodach tłocznych nie powinna być mniejsza niż 0,8 m/s, a zawartość sieci winna być wymieszana 2-3 razy na dobę. Jeżeli jest to niemożliwe, to przewody należy przedmuchiwać sprężonym powietrzem. Z kolei w kanalizacji grawitacyjnej kanały winny być okresowo czyszczone z użyciem specjalistycznego sprzętu. Można również stosować studnie płuczące zasilane wodami deszczowymi. Dodatkowym zabezpieczeniem przed przedostawaniem się odorów z kanalizacji może być natlenianie ścieków, dozowanie do sieci koagulantów lub biopreparatów oraz stosowanie w studzienkach biofiltrów lub sorbentów. Nowym i interesującym systemem zapobiegającym uciążliwości zapachowej kanalizacji jest stosowanie filtrów z węglem aktywnym lub biofiltrów.
Na podstawie: Fukas-Płonka Ł.: Odory w sieciach kanalizacyjnych. „Forum Eksploatatora” 1/2010
 
Nielegalne opłaty
Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, które w ramach planu rozwoju i modernizacji buduje sieć wodociągową i kanalizacyjną, jest obciążone kosztami tych inwestycji. Rada gminy zatwierdza w formie uchwały plan rozwoju i modernizacji oraz ustala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Obciążenie właściciela przez gminę obowiązkiem wybudowania urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych z własnych środków jest niedopuszczalne, a zawierający takie postanowienia regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków jest sprzeczny z prawem. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II OSK 730/06) uznał, że gmina nie może nakładać na mieszkańców obowiązkowych opłat za przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Takie opłaty prowadziłyby do przeniesienia na mieszkańców bezpośredniego i przymusowego finansowania zadań gminy przez obowiązkowy udział w kosztach budowy. Jedyną prawnie dopuszczalną możliwością obciążenia właściciela nieruchomości wydatkami na budowę sieci wodno-kanalizacyjnej jest opłata adiacencka, naliczana z tytułu przyrostu wartości nieruchomości na skutek możliwości korzystania z wodociągów i kanalizacji. Każdorazowo, po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej, może ją ustalić wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Wysokość opłaty adiacenckiej wynosi 50% różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń, a wartością, którą uzyskała w wyniku inwestycji.
Na podstawie: Grabowska P.: Legalność pobierania przez gminę opłat za przyłączenie podmiotów do sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Prawny serwis informacyjno-doradczy „Woda i Ścieki” 2/2010
 
 
Opracowanie:
Małgorzata Masłowska-Bandosz