Przegląd prasy

Powódź, która dotknęła Polskę wiosną 2010 r., stała się kolejnym potwierdzeniem uchybień w procedurach planowania zagospodarowania przestrzennego w polskich gminach. Uporządkowanie problemu wód opadowych utrudnia przede wszystkim brak jednoznacznych regulacji prawnych oraz wyjątkowo niski stopień upowszechnienia materiałów w fazie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Istotnym czynnikiem podczas przygotowywania takiego opracowania jest prawidłowe sporządzenie dokumentacji w trakcie tworzenia strategii gminy. Przygotowanie strategii pozwala łatwo wykraczać poza formalne granice administracyjne gminy, co jest jednym z warunków racjonalnego planowania infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Na tym poziomie można z łatwością określić konflikty własnościowe w granicach administracyjnych, możliwości współpracy międzygminnej lub występujące spory między sąsiadującymi gminami, wykluczające perspektywę jakiegokolwiek partnerstwa. Materiałem pomocniczym przy tworzeniu planów zagospodarowania przestrzennego jest również studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego. W zakresie infrastruktury wodno-ściekowej takie opracowanie powinno zawierać ocenę stanu istniejącego oraz możliwości dostosowania obecnych rozwiązań do potrzeb koncepcji rozwojowej. Gminne przedsiębiorstwa wod-kan winny w tej sytuacji przygotować bazową informację odnośnie wydolności istniejących systemów. Realne wieloletnie plany rozwoju mogą być przygotowane jedynie w oparciu o miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, wykonane na podstawie opracowań pomocniczych.

Na podstawie: Suligowski Z.: Planowanie zagospodarowania przestrzennego a problemy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. „Instal” 9/2010

 

Zapowietrzanie złóż filtracyjnych jest dość częstym zjawiskiem występującym podczas eksploatacji zarówno filtrów otwartych, jak i ciśnieniowych. W obu typach urządzeń zjawisko to powoduje wiele problemów technologicznych, jednak przyczyny jego występowania są zazwyczaj różne. W przypadku filtrów otwartych wiążą się ze złym odgazowaniem wody wcześniej napowietrzonej ciśnieniowo lub wadami natury hydraulicznej. Skuteczne uzdatnianie wody przy zapowietrzonym filtrze okazuje się praktycznie niemożliwe. Jest to spowodowane głównie niekontrolowanym odgazowaniem złoża w trakcie jego pracy, czego następstwo stanowi zrywanie zawiesin ze złoża filtracyjnego. Sposobem przeciwdziałania temu zjawisku może być skrócenie cyklu filtracyjnego, zwiększenie słupa wody nad złożem filtracyjnym lub dobór materiału o korzystniejszej charakterystyce hydraulicznej, np. piasku chalcedonitowego. W przypadku filtracji ciśnieniowej zapowietrzenie filtrów może prowadzić do powstania zjawiska kolmatacji gazowej, zmniejszenia powierzchni czynnej złoża lub niekontrolowanego uwalniania gazów. Sposoby zapobiegania stwierdzonemu zapowietrzeniu filtrów ciśnieniowych zależą od jego przyczyn – złego funkcjonowania zaworów odpowietrzających lub wydzielania się powietrza w miejscach spadku ciśnienia. Istotną kwestią jest odpowiednie zdiagnozowanie problemu, które prowadzi do eliminacji niekorzystnych skutków i poprawy jakości filtratu.

Na podstawie: Weber Ł.: Zapowietrzanie filtrów otwartych i ciśnieniowych. „Technologia Wody” 5/2010

W wyniku wprowadzenia w 2006 r. przepisów prawnych dotyczących wymaganej jakości ścieków oczyszczonych konieczne stało się zwiększenie efektywności usuwania związków biogennych, powodujących eutrofizację zbiorników wodnych – głównie azotu i fosforu. Spełnienie stawianych wymagań gwarantuje wprowadzenie innowacyjnych technologii oczyszczania ścieków. Jednym z możliwych rozwiązań jest zastosowanie tzw. bocznych linii usuwania azotu, pozwalających na zmniejszenie jego ładunku w głównym ciągu technologicznym. W takiej instalacji bardzo dobrze sprawdza się beztlenowy proces utleniania amoniaku Anammox, który stanowi alternatywę dla tradycyjnych metod usuwania azotu. Przemiany zachodzą dzięki bakteriom autotroficznym z rzędu Planctomycetales, charakteryzującym się bardzo niską szybkością wzrostu. Aby możliwy był przebieg procesu Annamox, niezbędne jest przeprowadzenie reakcji nitrytacji (częściowej nitryfikacji). Te dwie przemiany biologiczne zwane procesem deamonifikacji, mogą być realizowane w układach dwu i jednostopniowych. Obecnie coraz więcej eksploatatorów rozważa zastosowanie bocznej linii deamonifikacyjnej do usunięcia azotu z cieczy osadowych. Takie rozwiązania wykorzystywane są z powodzeniem w oczyszczalniach w Rotterdamie (Holandia), Strass (Austria), Hattingen (Niemcy) i Himmerfjärden (Szwecja). Opisaną technologię można stosować również do oczyszczania specyficznych grup ścieków, charakteryzujących się wysokimi stężeniami azotu amonowego, takich jak ścieki pochodzące z chlewni, z przetwórstwa rybnego oraz odcieki z wysypisk.

Na podstawie: Żubrowska-Sudoł M., Trela J.: Proces Anammox jako alternatywna metoda intensyfikacji usuwania azotu ze ścieków. „Gaz, Woda i Technika Sanitarna” 9/2010

Cykl zarządzania projektem europejskim składa się z pięciu głównych faz: programowania, identyfikacji, formułowania, wdrażania oraz ewaluacji i audytu. Niewątpliwie punktem krytycznym w realizowaniu projektu jest etap wdrażania. Wszystkie pozostałe fazy w cyklu projektowym pełnią funkcję wspomagającą. Wdrażanie projektu w zakresie gospodarki wodno-ściekowej współfinansowanego ze środków europejskich uregulowane jest w obowiązujących polskich i unijnych normach prawnych. Aby otrzymać wsparcie ze środków Unii Europejskiej, trzeba właściwie przygotować wniosek. Istotny jest system archiwizowania wszelkich dokumentów potwierdzających posiadanie zakupionych przedmiotów lub wybudowanych obiektów. Obowiązkiem jest także prowadzenie odrębnej ewidencji księgowej od początku realizacji zadania oraz sporządzenie sprawozdania z jego przebiegu. Warunkiem otrzymania przelewu środków finansowych na konto jest rozliczenie projektu. W tym celu należy przedłożyć wniosek o płatność. Równie istotnym elementem koniecznym w trakcie wdrażania jest promocja i informacja dotycząca projektu. Należy w widocznym miejscu umieszczać symbole unijne, logo oraz nazwę programu, z jakiego pochodzi dofinansowanie. Pokazanie wkładu Unii Europejskiej w dany projekt ma na celu zachęcenie innych do ubiegania się o środki unijne. Jeżeli beneficjent nie wywiąże się z obowiązku promocji projektu, dotacja może zostać odebrana.

Na podstawie: Choromański K.: Wdrażanie projektów współfinansowanych ze środków europejskich. Prawny serwis informacyjno-doradczy „Woda i Ścieki” 9/2010

Opracowanie: Martyna Matuszczak