Miejsce województwa lubuskiego w Narodowym Planie Rozwoju na lata 2007-2013

Działania zmierzające do realizacji wizji rozwojowej Polski nie powinny odbywać się zgodnie ze zmieniającym się cyklem politycznym. Nie należy myśleć w kategorii „od wyborów do wyborów”, ale w perspektywie obejmującej okres kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu lat. Tylko takie podejście może przyczynić się do wprowadzenia skutecznych zmian społecznych i gospodarczych w Polsce. Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 (obejmujący następny okres budżetowy UE) ma stać się dokumentem spajającym całość przedsięwzięć i działań o charakterze rozwojowym, podejmowanych w kraju.


Międzyrzecki Rejon Umocniony

Podczas konsultacji regionalnych NPR-u 2007-2013, które w województwie lubuskim odbyły się 9 marca 2005 r. w Zielonej Górze, prof. Jerzy Hausner wyraźnie zaznaczył: To regiony wiedzą najlepiej, jakie są problemy na szczeblu lokalnym i jaka koncepcja rozwoju województwa jest najlepsza. W swojej wypowiedzi zwrócił on też uwagę na konieczność zaprogramowania społecznej zmiany, która pozwoliłaby w pełni wykorzystać możliwości rozwojowe Polski. Wicemarszałek województwa lubuskiego, Edward Fedko, powiedział na spotkaniu, iż nasz region aktywnie uczestniczy w pracach Międzyresortowego Zespołu ds. Przygotowania NPR-u. Dzięki temu nie tylko śledzimy prace nad tym dokumentem, ale także wnosimy swoje uwagi i proponujemy zapisy, które pozwolą na efektywne wykorzystanie potencjału województw.

Programy operacyjne
Doświadczenie i wiedzę Lubuszan w zakresie kreowania i prowadzenia polityki regionalnej docenił także Konwent Marszałków. Zgodnie z decyzją Konwentu jednym z dwu przedstawicieli samorządów województw w pracach Międzyresortowego Zespołu ds. Przygotowania NPR-u został dr Andrzej Dębowski, pełnomocnik Zarządu Województwa Lubuskiego ds. Funduszy UE. Głównym celem podejmowanych przez niego inicjatyw i wystąpień w trakcie cotygodniowych posiedzeń Zespołu było zasadnicze zwiększenie roli regionów w procesie tworzenia programów operacyjnych na lata 2007-2013, w szczególności – osiągnięcie możliwie wysokiego i uzasadnionego zakresu regionalizacji poprzez wypracowanie 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. W kontekście pożądanej i oczekiwanej przez województwa regionalizacji procesów rozwojowych ważna była próba określenia tzw. linii demarkacyjnej pomiędzy programami sektorowymi i programami regionalnymi. Bez wątpienia sprawa ta będzie przedmiotem dalszych uzgodnień województw ze stroną rządową oraz negocjacji z Komisją Europejską. Za istotne uznano również przyjęcie jednolitej w skali kraju koncepcji aktualizowanych Strategii Rozwoju Województw do roku 2020, które stanowią podstawę opracowania Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013 oraz koordynację prac planistycznych na poziomie województw z pracami prowadzonymi na poziomie narodowym.
Narodowy Plan Rozwoju dotyczy całego kraju, dlatego oczywisty jest fakt, że kwestie szczegółowe nie mogą przysłonić celów strategicznych. Niemniej jednak Polska podzielona została na 16 regionów, z których każdy buduje własną tożsamość i posiada swoją specyfikę. W NPR-ze nie może zabraknąć miejsca na działania, które uruchomią potencjał ziemi lubuskiej poprzez uwzględnienie jej walorów przyrodniczych i turystycznych, a także na podniesienie innowacyjności. Podobną wagę mają kwestie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego regionu czy skutecznej ochrony przeciwpowodziowej.

Strategie Rozwoju Województw
Istotnym wkładem w opracowanie NPR-u są aktualizowane obecnie w całej Polsce Strategie Rozwoju Województw. W wielu przypadkach przedsięwzięcia zapisane we wciąż obowiązujących dokumentach zostały już zrealizowane lub są obecnie kończone. W całym kraju ujednolicany jest także horyzont czasowy strategii – obecnie jest to rok 2020 (objęto tym samym dwie kolejne perspektywy finansowe UE: 2007-2013 i 2014-2020).
Ważne jest takie przygotowanie dokumentów, aby zawarte w nich zapisy wzajemnie się nie wykluczały. Cele główne zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego wpisują się wyraźnie w cele strategiczne NPR-u na lata 2007-2013.

Zestawienie celów NPR-u oraz SRWL-u
Cele strategiczne Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013Cele główne Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego
Utrzymanie gospodarki na ścieżce wysokiego wzrostu gospodarczegoRozwój przedsiębiorczości oraz zwiększenie potencjału innowacyjnego nauki i gospodarki
Wzmocnienie konkurencyjności regionów i przedsiębiorstw oraz wzrost zatrudnieniaEfektywne wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego i kulturowego
Osiągnięcie wysokiego poziomu jakości życia oraz ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego poprzez równy dostęp do podstawowych usług publicznych (edukacja, zdrowie, kultura, pomoc społeczna, sport)
Podniesienie poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennejZapewnienie przestrzennej, gospodarczej i społecznej spójności regionu


Specyficznym rozwinięciem NPR-u, traktowanym jako jego integralna część, będzie dokument o nazwie Krajowy Plan Inwestycyjny. Znajdą się tam po trzy strategiczne przedsięwzięcia z każdego regionu. Zarząd Województwa Lubuskiego za priorytetowe dla przyszłości regionu uznał trzy inwestycje: odbudowę wałów przeciwpowodziowych na Odrze, Warcie, Nysie i Noteci (kompleksowy system zapobiegania powodziom), modernizację i rozbudowę Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Drzonkowie k. Zielonej Góry oraz uporządkowanie gospodarki ściekowej wokół Jeziora Sławskiego.

Turystyka i komunikacja
Przedstawione zadania wyraźnie wskazują na obszar, który władze samorządowe uznały za rozwojowy – turystykę, przede wszystkim agroturystykę i tzw. turystykę weekendową. Ten ostatni rodzaj wypoczynku przygotowywany jest również pod kątem klienta z Niemiec, a w szczególności z Berlina. Jednak, by znaleźli się chętni do odwiedzenia naszych atrakcji turystycznych (takich jak Międzyrzecki Rejon Umocniony, parki narodowe „Ujście Warty” oraz Drawieński, Park Krajobrazowy „Łuk Mużakowa”, a także parki Łagowski oraz Gryżyński), region musi być dostępny komunikacyjnie. Jest to także jeden z najważniejszych argumentów używanych podczas negocjacji z potencjalnymi inwestorami. To właśnie dlatego przedstawiciele Zarządu Województwa uczestniczyli w wielu spotkaniach z Ministerstwem Infrastruktury, na których omawiali przebieg oraz liczbę wjazdów i zjazdów na budowane w regionie autostrady. Przez teren województwa przebiegać będą autostrady A2 i A4 oraz niezwykle ważna dla rozwoju lubuskiego droga szybkiego ruchu S3. We wrześniu br. dzięki wielu staraniom władz samorządowych zostanie wznowione regularne połączenie lotnicze z Warszawą. W nieodległej perspektywie chcemy uruchomić loty do Berlina i innych regionów posiadających porty lotnicze.
Województwo lubuskie powstało w 1999 r. dzięki determinacji i stanowczości jego mieszkańców oraz elit politycznych. Dzisiaj wspólnie z pozostałymi regionami pracujemy nad ostatecznym kształtem Narodowego Planu Rozwoju na najbliższe lata. Jesteśmy świadomi odpowiedzialności, ale i szansy, jaką daje nam współuczestnictwo w tym przedsięwzięciu. Ostatecznie przecież nie chodzi o sam dokument, ale o planowanie, porozumiewanie się środowisk, budowanie wizji rozwoju Polski.

dr hab. Bogdan Ślusarz
dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego

Śródtytuły od redakcji