Regulamin dostarczania wody i odbioru ścieków
Działalność z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, choć jest bez wątpienia działalnością gospodarczą (realizowaną bezpośrednio w oparciu o umowę cywilnoprawną zawartą między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług), podlega istotnym ograniczeniom, wprowadzonym przede wszystkim w imię ochrony praw konsumentów (odbiorców) oraz właściwej jakości świadczonych na ich rzecz usług.
Potrzeba takich ograniczeń wynika ze szczególnej pozycji rynkowej przedsiębiorstw wod-kan, działających jako naturalni monopoliści.
Swoboda ukształtowania stosunków prawnych między przedsiębiorstwem a odbiorcą usług ograniczona jest przede wszystkim zasadami prowadzenia działalności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, zawartymi w samej ustawie. Dla przykładu art. 15 ustawy jasno określa podział obowiązków w zakresie realizacji inwestycji, zaś art. 24 wprowadza zasady ustalania cen i stawek opłat za usługi wodociągowe i kanalizacyjne wyłącznie na podstawie taryf weryfikowanych przez organy wykonawcze gmin i zatwierdzanych przez rady gmin. Stosunki między przedsiębiorstwem a odbiorcą ograniczają także warunki realizowania działalności wod-kan, ustalone dla przedsiębiorstwa przez organ wykonawczy gminy w zezwoleniu na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, wydanym na podstawie art. 16 ustawy (dotyczy to tylko przedsiębiorstw będących przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej). Utrudnieniem są również wskazane w kodeksie cywilnym normy regulujące zasady zawierania umów z konsumentami oraz zakaz stosowania niedozwolonych klauzul umownych. Problematyczną kwestią są także zasady zawarte w uchwalanym przez radę gminy regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, który określa wzajemne prawa i obowiązki przedsiębiorstwa i odbiorców usług co najmniej w kwestiach wskazanych w art. 19 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Zadania regulaminu
Właśnie regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków, jako akt uchwalany przez radę gminy, po dokonaniu analizy projektu przedłożonego przez przedsiębiorstwo wod-kan (art. 19 ustawy) ma do spełnienia zadanie szczególne w systemie kształtowania stosunków między tym przedsiębiorstwem a odbiorcami usług (w pewnym zakresie również między przedsiębiorstwem a samą gminą oraz przedsiębiorstwem a przyszłymi odbiorcami jego usług). Należy bowiem pamiętać, iż regulamin może zawierać regulacje szczególne, dostosowane do realiów i potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa i konkretnej gminy.
Projekt regulaminu, przygotowany przez przedsiębiorstwo, w żaden sposób nie wiąże rady gminy. Ma ona prawo modyfikować propozycje przedstawione przez przedsiębiorstwo, uzupełniać je i dodawać nowe rozwiązania. Taki stan rzeczy powoduje, iż podmiotem odpowiedzialnym za ostateczny kształt regulaminu jest zawsze rada gminy.
Jak już wspomniano, podstawowym zadaniem regulaminu jest zagwarantowanie ochrony odbiorcom usług. Temu zadaniu służą części regulaminu poświęcone np. określeniu minimalnego poziomu usług świadczonych przez przedsiębiorstwo, wskazaniu sposobu dokonywania rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach, określeniu sposobu postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody oraz wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków, a także części wyznaczające standardy obsługi odbiorców usług.
Jednakże ograniczenie zadań i znaczenia regulaminu jedynie do tej roli byłoby zbytnim uproszczeniem. Nie można zapominać, iż regulamin jest również narzędziem, które służy samemu przedsiębiorstwu wod-kan. Prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa wymaga zagwarantowania bezkonfliktowych relacji zarówno z osobami już korzystającymi z jego usług, jak i dopiero ubiegającymi się o przyłączenie do sieci. Regulamin daje taką szansę, zawiera bowiem regulacje dotyczące np. warunków i trybu zawierania umów z odbiorcami usług. Ponadto pozwala określić warunki przyłączania do sieci, a także sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wod-kan odbioru wykonanego przyłącza.
Treść regulaminu i jego charakter prawny
Artykuł 19 ust. 2 ustawy stanowi, iż regulamin powinien określać prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wod-kan oraz odbiorców usług. Należy przez to rozumieć minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wod-kan w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, szczegółowe warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług, sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach, warunki przyłączania do sieci, techniczne warunki określające możliwości dostępu do usług wod-kan oraz sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo odbioru wykonanego przyłącza. Ponadto przepis ten określa sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody oraz wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków, standardy obsługi odbiorców usług (zwłaszcza sposoby załatwiania reklamacji i wymiany informacji dotyczących przede wszystkim zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków), a także warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.
Takie sformułowanie przywołanego przepisu wskazuje na otwarty charakter unormowań, jakie można zamieścić w regulaminie. Nie jest zatem wykluczone zamieszczenie w regulaminie postanowień wykraczających poza płaszczyzny wskazane w art. 19 ust. 2.
Należy pamiętać, iż treść regulaminu musi być zgodna z samą ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, z aktami wykonawczymi wydanymi na jej podstawie, a także z całym obowiązującym porządkiem prawnym.
Z kolei umowy zawierane przez przedsiębiorstwo, a także działania faktyczne przedsiębiorstwa w zakresie ustalonym w regulaminie, muszą być podejmowane w zgodzie z jego przepisami, regulamin jest bowiem aktem prawa miejscowego. W sensie prawnym art. 19 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest upoważnieniem ustawowym, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym.
Taki charakter regulaminu (jako aktu prawa miejscowego) w aktualnym stanie prawnym nie budzi już żadnych zastrzeżeń, gdyż wynika wprost z treści art. 19 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Przed nowelizacją ustawy z 22 kwietnia 2005 r., która weszła w życie 17 sierpnia 2005 r., kwestia ta budziła pewne kontrowersje, jakkolwiek okoliczność, iż regulamin zawiera normy postępowania o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, nie powinna pozostawiać żadnych wątpliwości co do charakteru tego aktu.
Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków jako akt prawa miejscowego w formie uchwały rady gminy podlega ogłoszeniu w prawem przepisanej formie (w dzienniku urzędowym danego województwa) po jego wcześniejszej weryfikacji pod kątem zgodności z prawem, dokonanej przez wojewodę w trybie nadzoru. Należy też pamiętać, iż zgodnie z art. 101 ustawy o samorządzie terytorialnym regulamin może zostać zaskarżony do sądu administracyjnego przez każdego, czyj interes prawny lub uprawnienie narusza. Treść regulaminu winna zostać przygotowana w zgodzie z zasadami tworzenia powszechnie obowiązujących aktów prawnych, ustalonymi w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej.
Zmiana regulaminu
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw, w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie wskazanej ustawy (tj. do 17 listopada 2005 r.) przedsiębiorstwa wod-kan są zobowiązane do opracowania i przedłożenia radom gmin do zatwierdzenia projektów nowych regulaminów, odpowiadających wymogom art. 19 ust. 2 ustawy, w brzmieniu nadanym mu przez ustawę nowelizującą. Wskazany przepis przesądza, iż każde przedsiębiorstwo jest zobowiązane przedłożyć projekt zupełnie nowego regulaminu (przynajmniej formalnie), który rada gminy (oczywiście po ewentualnych korektach i uzupełnieniach) winna uchwalić. Taka regulacja ustawowa zdaje się sugerować rewolucyjne zmiany w treści regulaminu, podczas gdy nowelizacja wprowadza do obligatoryjnej treści regulaminu zaledwie dwa nowe rozdziały dotyczące odpowiednio sposobu dokonywania przez przedsiębiorstwo wod-kan odbioru wykonanego przyłącza oraz ustalenia warunków dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.
Choć ustawowo determinowana treść regulaminu rzeczywiście nie została gruntownie zmieniona, obowiązek przygotowania zupełnie nowego regulaminu jest doskonałą okazją do kompleksowego zmodyfikowania tego typu dokumentów.
Pierwsze regulaminy odpowiadające wymogom ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy) miały zostać uchwalone najpóźniej do połowy września 2002 r. Regulaminy te, siłą rzeczy, nie mogły odpowiadać nowym (ustalonym przez ustawę) realiom prowadzenia działalności wod-kan, w związku z czym w znakomitej większości były po prostu wiernym powtórzeniem regulacji samej ustawy i ograniczały się do niezbędnego minimum.
Dziś, kiedy przedsiębiorstwa i organy gmin posiadają ponad trzyipółletnie doświadczenie w stosowaniu ustawy, nadszedł czas na dostosowanie regulacji gminnych do istniejących realiów. W tym sensie opracowanie i uchwalenie zupełnie nowych regulaminów należy uznać za zabieg potrzebny, by nie powiedzieć, że konieczny.
Opracowany przez przedsiębiorstwo projekt regulaminu rada gminy powinna uchwalić w terminie sześciu miesięcy od wejścia w życie nowelizacji ustawy tzn. do 17 lutego 2006 r. Jeżeli tego nie zrobi, to dla stron umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków wiążący będzie (zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy nowelizującej) projekt regulaminu opracowany przez przedsiębiorstwo.
Prawdopodobnie ustawodawca chciał w ten sposób ochronić przedsiębiorstwa przed skutkami bezczynności organów gminy. Intencja jest z pewnością godna pochwały, wykonanie, delikatnie mówiąc, mogłoby być nieco lepsze. Jeżeli bowiem rada gminy w ustawowym terminie nie uchwali nowego regulaminu, dojdzie do sytuacji, w której dla przedsiębiorstwa i odbiorców usług w zakresie łączących je stosunków umownych wiążący będzie projekt regulaminu przedłożony radzie gminy przez przedsiębiorstwo. Jednocześnie na terenie gminy obowiązywał będzie przecież „stary” regulamin, posiadający na dodatek charakter aktu powszechnie obowiązującego.
Pytanie zasadnicze brzmi: które normy będą wiążące w razie sprzeczności starego regulaminu i projektu nowego? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest o tyle trudna, że „stary” regulamin prawdopodobnie jako całość nie będzie już odpowiadał wymogom art. 19 ust. 2 ustawy, a jednocześnie projekt „nowego” regulaminu, przedłożony przez przedsiębiorstwo, wciąż będzie tylko projektem, nieprzeanalizowanym przez radę gminy i niezweryfikowanym pod względem legalności przez wojewodę.
Jeżeli dojdzie do wypełnienia dyspozycji art. 4 ust. 3 ustawy nowelizującej, a przedsiębiorstwo w stosunkach z odbiorcami będzie zmuszone posiłkować się projektem regulaminu, nie zaś uchwalonym w przepisanej formie i ogłoszonym regulaminem, to należy pamiętać o doręczeniu każdemu odbiorcy przedmiotowego projektu.
Grunt to dobry regulamin
Reasumując, należy stwierdzić, iż przemyślany i właściwie przygotowany regulamin jest doskonałym narzędziem ukształtowania wzajemnych relacji, praw i obowiązków, wszystkich podmiotów uczestniczących w różnych aspektach prowadzenia działalności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Aby jednak mógł odgrywać taką rolę, niezbędne jest jego dostosowanie do realiów konkretnej gminy i konkretnego przedsiębiorstwa, ich specyfiki i występujących w praktyce problemów. Do tego zaś konieczne jest ścisłe współdziałanie przedsiębiorstwa i rady gminy.
Łukasz Ciszewski
Business Lex, Poznań
Potrzeba takich ograniczeń wynika ze szczególnej pozycji rynkowej przedsiębiorstw wod-kan, działających jako naturalni monopoliści.
Swoboda ukształtowania stosunków prawnych między przedsiębiorstwem a odbiorcą usług ograniczona jest przede wszystkim zasadami prowadzenia działalności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, zawartymi w samej ustawie. Dla przykładu art. 15 ustawy jasno określa podział obowiązków w zakresie realizacji inwestycji, zaś art. 24 wprowadza zasady ustalania cen i stawek opłat za usługi wodociągowe i kanalizacyjne wyłącznie na podstawie taryf weryfikowanych przez organy wykonawcze gmin i zatwierdzanych przez rady gmin. Stosunki między przedsiębiorstwem a odbiorcą ograniczają także warunki realizowania działalności wod-kan, ustalone dla przedsiębiorstwa przez organ wykonawczy gminy w zezwoleniu na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, wydanym na podstawie art. 16 ustawy (dotyczy to tylko przedsiębiorstw będących przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej). Utrudnieniem są również wskazane w kodeksie cywilnym normy regulujące zasady zawierania umów z konsumentami oraz zakaz stosowania niedozwolonych klauzul umownych. Problematyczną kwestią są także zasady zawarte w uchwalanym przez radę gminy regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, który określa wzajemne prawa i obowiązki przedsiębiorstwa i odbiorców usług co najmniej w kwestiach wskazanych w art. 19 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Zadania regulaminu
Właśnie regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków, jako akt uchwalany przez radę gminy, po dokonaniu analizy projektu przedłożonego przez przedsiębiorstwo wod-kan (art. 19 ustawy) ma do spełnienia zadanie szczególne w systemie kształtowania stosunków między tym przedsiębiorstwem a odbiorcami usług (w pewnym zakresie również między przedsiębiorstwem a samą gminą oraz przedsiębiorstwem a przyszłymi odbiorcami jego usług). Należy bowiem pamiętać, iż regulamin może zawierać regulacje szczególne, dostosowane do realiów i potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa i konkretnej gminy.
Projekt regulaminu, przygotowany przez przedsiębiorstwo, w żaden sposób nie wiąże rady gminy. Ma ona prawo modyfikować propozycje przedstawione przez przedsiębiorstwo, uzupełniać je i dodawać nowe rozwiązania. Taki stan rzeczy powoduje, iż podmiotem odpowiedzialnym za ostateczny kształt regulaminu jest zawsze rada gminy.
Jak już wspomniano, podstawowym zadaniem regulaminu jest zagwarantowanie ochrony odbiorcom usług. Temu zadaniu służą części regulaminu poświęcone np. określeniu minimalnego poziomu usług świadczonych przez przedsiębiorstwo, wskazaniu sposobu dokonywania rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach, określeniu sposobu postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody oraz wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków, a także części wyznaczające standardy obsługi odbiorców usług.
Jednakże ograniczenie zadań i znaczenia regulaminu jedynie do tej roli byłoby zbytnim uproszczeniem. Nie można zapominać, iż regulamin jest również narzędziem, które służy samemu przedsiębiorstwu wod-kan. Prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa wymaga zagwarantowania bezkonfliktowych relacji zarówno z osobami już korzystającymi z jego usług, jak i dopiero ubiegającymi się o przyłączenie do sieci. Regulamin daje taką szansę, zawiera bowiem regulacje dotyczące np. warunków i trybu zawierania umów z odbiorcami usług. Ponadto pozwala określić warunki przyłączania do sieci, a także sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wod-kan odbioru wykonanego przyłącza.
Treść regulaminu i jego charakter prawny
Artykuł 19 ust. 2 ustawy stanowi, iż regulamin powinien określać prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wod-kan oraz odbiorców usług. Należy przez to rozumieć minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wod-kan w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, szczegółowe warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług, sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach, warunki przyłączania do sieci, techniczne warunki określające możliwości dostępu do usług wod-kan oraz sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo odbioru wykonanego przyłącza. Ponadto przepis ten określa sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody oraz wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków, standardy obsługi odbiorców usług (zwłaszcza sposoby załatwiania reklamacji i wymiany informacji dotyczących przede wszystkim zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków), a także warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.
Takie sformułowanie przywołanego przepisu wskazuje na otwarty charakter unormowań, jakie można zamieścić w regulaminie. Nie jest zatem wykluczone zamieszczenie w regulaminie postanowień wykraczających poza płaszczyzny wskazane w art. 19 ust. 2.
Należy pamiętać, iż treść regulaminu musi być zgodna z samą ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, z aktami wykonawczymi wydanymi na jej podstawie, a także z całym obowiązującym porządkiem prawnym.
Z kolei umowy zawierane przez przedsiębiorstwo, a także działania faktyczne przedsiębiorstwa w zakresie ustalonym w regulaminie, muszą być podejmowane w zgodzie z jego przepisami, regulamin jest bowiem aktem prawa miejscowego. W sensie prawnym art. 19 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest upoważnieniem ustawowym, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym.
Taki charakter regulaminu (jako aktu prawa miejscowego) w aktualnym stanie prawnym nie budzi już żadnych zastrzeżeń, gdyż wynika wprost z treści art. 19 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Przed nowelizacją ustawy z 22 kwietnia 2005 r., która weszła w życie 17 sierpnia 2005 r., kwestia ta budziła pewne kontrowersje, jakkolwiek okoliczność, iż regulamin zawiera normy postępowania o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, nie powinna pozostawiać żadnych wątpliwości co do charakteru tego aktu.
Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków jako akt prawa miejscowego w formie uchwały rady gminy podlega ogłoszeniu w prawem przepisanej formie (w dzienniku urzędowym danego województwa) po jego wcześniejszej weryfikacji pod kątem zgodności z prawem, dokonanej przez wojewodę w trybie nadzoru. Należy też pamiętać, iż zgodnie z art. 101 ustawy o samorządzie terytorialnym regulamin może zostać zaskarżony do sądu administracyjnego przez każdego, czyj interes prawny lub uprawnienie narusza. Treść regulaminu winna zostać przygotowana w zgodzie z zasadami tworzenia powszechnie obowiązujących aktów prawnych, ustalonymi w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej.
Zmiana regulaminu
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw, w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie wskazanej ustawy (tj. do 17 listopada 2005 r.) przedsiębiorstwa wod-kan są zobowiązane do opracowania i przedłożenia radom gmin do zatwierdzenia projektów nowych regulaminów, odpowiadających wymogom art. 19 ust. 2 ustawy, w brzmieniu nadanym mu przez ustawę nowelizującą. Wskazany przepis przesądza, iż każde przedsiębiorstwo jest zobowiązane przedłożyć projekt zupełnie nowego regulaminu (przynajmniej formalnie), który rada gminy (oczywiście po ewentualnych korektach i uzupełnieniach) winna uchwalić. Taka regulacja ustawowa zdaje się sugerować rewolucyjne zmiany w treści regulaminu, podczas gdy nowelizacja wprowadza do obligatoryjnej treści regulaminu zaledwie dwa nowe rozdziały dotyczące odpowiednio sposobu dokonywania przez przedsiębiorstwo wod-kan odbioru wykonanego przyłącza oraz ustalenia warunków dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.
Choć ustawowo determinowana treść regulaminu rzeczywiście nie została gruntownie zmieniona, obowiązek przygotowania zupełnie nowego regulaminu jest doskonałą okazją do kompleksowego zmodyfikowania tego typu dokumentów.
Pierwsze regulaminy odpowiadające wymogom ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy) miały zostać uchwalone najpóźniej do połowy września 2002 r. Regulaminy te, siłą rzeczy, nie mogły odpowiadać nowym (ustalonym przez ustawę) realiom prowadzenia działalności wod-kan, w związku z czym w znakomitej większości były po prostu wiernym powtórzeniem regulacji samej ustawy i ograniczały się do niezbędnego minimum.
Dziś, kiedy przedsiębiorstwa i organy gmin posiadają ponad trzyipółletnie doświadczenie w stosowaniu ustawy, nadszedł czas na dostosowanie regulacji gminnych do istniejących realiów. W tym sensie opracowanie i uchwalenie zupełnie nowych regulaminów należy uznać za zabieg potrzebny, by nie powiedzieć, że konieczny.
Opracowany przez przedsiębiorstwo projekt regulaminu rada gminy powinna uchwalić w terminie sześciu miesięcy od wejścia w życie nowelizacji ustawy tzn. do 17 lutego 2006 r. Jeżeli tego nie zrobi, to dla stron umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków wiążący będzie (zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy nowelizującej) projekt regulaminu opracowany przez przedsiębiorstwo.
Prawdopodobnie ustawodawca chciał w ten sposób ochronić przedsiębiorstwa przed skutkami bezczynności organów gminy. Intencja jest z pewnością godna pochwały, wykonanie, delikatnie mówiąc, mogłoby być nieco lepsze. Jeżeli bowiem rada gminy w ustawowym terminie nie uchwali nowego regulaminu, dojdzie do sytuacji, w której dla przedsiębiorstwa i odbiorców usług w zakresie łączących je stosunków umownych wiążący będzie projekt regulaminu przedłożony radzie gminy przez przedsiębiorstwo. Jednocześnie na terenie gminy obowiązywał będzie przecież „stary” regulamin, posiadający na dodatek charakter aktu powszechnie obowiązującego.
Pytanie zasadnicze brzmi: które normy będą wiążące w razie sprzeczności starego regulaminu i projektu nowego? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest o tyle trudna, że „stary” regulamin prawdopodobnie jako całość nie będzie już odpowiadał wymogom art. 19 ust. 2 ustawy, a jednocześnie projekt „nowego” regulaminu, przedłożony przez przedsiębiorstwo, wciąż będzie tylko projektem, nieprzeanalizowanym przez radę gminy i niezweryfikowanym pod względem legalności przez wojewodę.
Jeżeli dojdzie do wypełnienia dyspozycji art. 4 ust. 3 ustawy nowelizującej, a przedsiębiorstwo w stosunkach z odbiorcami będzie zmuszone posiłkować się projektem regulaminu, nie zaś uchwalonym w przepisanej formie i ogłoszonym regulaminem, to należy pamiętać o doręczeniu każdemu odbiorcy przedmiotowego projektu.
Grunt to dobry regulamin
Reasumując, należy stwierdzić, iż przemyślany i właściwie przygotowany regulamin jest doskonałym narzędziem ukształtowania wzajemnych relacji, praw i obowiązków, wszystkich podmiotów uczestniczących w różnych aspektach prowadzenia działalności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Aby jednak mógł odgrywać taką rolę, niezbędne jest jego dostosowanie do realiów konkretnej gminy i konkretnego przedsiębiorstwa, ich specyfiki i występujących w praktyce problemów. Do tego zaś konieczne jest ścisłe współdziałanie przedsiębiorstwa i rady gminy.
Łukasz Ciszewski
Business Lex, Poznań
