Aktami planowania przestrzennego na poziomie gminnym są powiązane ze sobą studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (m.p.z.p.). Są to akty o znacząco odmiennej randze prawnej. Pierwszy sporządza się obligatoryjnie i obejmuje on cały obszar gminy. Drugi zaś, co do zasady, opracowywany jest fakultatywnie, a w jego zakresie może się mieścić zarówno cały teren gminy, jak i niewielki teren stanowiący tylko jedną działkę.

Przede wszystkim jednak m.p.z.p. jest aktem prawa miejscowego, a więc powszechnie obowiązującym źródłem prawa, natomiast studium nie ma takiego charakteru i jest aktem planowania, określanym jako ?akt kierownictwa wewnętrznego?, o charakterze analityczno-badawczo-regulacyjnym (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 sierpnia 2009 r., sygn. akt II OSK 856/09). Przeznaczenie terenu w studium uwarunkowań, które jest aktem wewnętrznie obowiązującym w gminie, ma za to znaczenie przy uchwalaniu planu miejscowego.

Dla procedur ustanawiania zarówno studium, jak i m.p.z.p. przyjęto analogiczne, choć nie tożsame rozwiązania. W obu wypadkach przewidziano opiniowanie i uzgadnianie projektu dokumentu, procedurę strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i udział społeczeństwa, w obu też konieczny jest nadzór wojewody, dotyczący zasad i trybu ich sporządzania oraz właściwości organów w tym zakresie. Studium może być również przedmiotem...