Polska pozostaje jedynym krajem byłego bloku socjalistycznego, w którym nie przeprowadzono reprywatyzacji. Przy mało efektywnej gospodarce mieszkaniami komunalnymi skutkuje to licznymi konfliktami społecznymi i sięganiem po pozaprawne metody odzyskiwania nieruchomości. Problem reprywatyzacji dotyczy wszystkich miast w Polsce.


Próbą częściowego uregulowania tej kwestii jest Ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy ? Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zwana małą ustawa reprywatyzacyjną (DzU z 17 sierpnia 2016 r. poz. 1271). Publikacja ustawy i jej wejście w życie zbiegły się w czasie z upublicznieniem przez media podejrzeń o nieprawidłowościach w reprywatyzacji nieruchomości w Warszawie.


Dekret Bieruta i tzw. grunty warszawskie
Sytuacja w Warszawie jest specyficzna, bo roszczenia reprywatyzacyjne są oparte o jeden akt prawny ? Dekret z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, zwany dekretem Bieruta. Na jego podstawie na własność gminy m.st. Warszawy przeszły wszelkie grunty w przedwojennych granicach miasta. Dekret w założeniach miał ułatwić odbudowanie stolicy. W praktyce zabierano właścicielom nie tylko grunty, ale również kamienice i poddawano je obowiązkowi kwaterunku.


Teren ?dekretowy? o pow. ponad 14 tys. ha stanowi 27,4% pow. obecnej Warszawy. W latach 50. 60. i 70. XX w. dawni właścicie...