Związki międzygminne stanowią jedną z dwóch podstawowych form publicznoprawnej współpracy pomiędzy gminami w zakresie realizacji zadań publicznych.

Forma ta od lat cieszy się niezmiennym zainteresowaniem ze strony jednostek samorządu terytorialnego, o czym może świadczyć fakt, iż na koniec czerwca 2014 r. w rejestrze prowadzonym przez ministra administracji i cyfryzacji wpisane były 223 działające związki międzygminne. Szereg z nich utworzono wyłącznie w celu realizacji zadań z zakresu gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej. Przykładami tego typu związków mogą być chociażby Związek Międzygminny ds. Ekologii z siedzibą w Żywcu (zarejestrowany 7 maja 1991 r.), Wałbrzyski Związek Wodociągów i Kanalizacji z siedzibą w Wałbrzychu (zarejestrowany 24 czerwca 1991 r.) czy Międzygminny Związek Wodociągów i Kanalizacji z siedzibą w Wodzisławiu Śląskim (zarejestrowany 1 sierpnia 1991 r.).

Praktyka funkcjonowania związków międzygminnych wskazuje przy tym na znaczące różnice pomiędzy nimi. Z jednej strony działają związki międzygminne, w których funkcjonuje kilkadziesiąt gmin (w dwóch największych związkach jest obecnie po 37 gmin), z drugiej zaś związki składające się zaledwie z dwóch gmin. Poszczególne związki różni także zakres zadań przekazanych im przez gminy członkowskie wraz z prawami i obowiązkami służącymi ich realizacji.

W ramach prawa

Pomimo znaczącego zróżnicowania związków, jednakowo ukształtowane ...