Śluzownica lipowa

Śluzownica lipowa występuje na terenie całego kraju. Jest to gatunek polifagiczny, który żeruje nie tylko na wszystkich gatunkach lip, ale i na brzozach, dębach, wierzbach, topolach czy bukach.

 

Należy ona do rzędu błonkoskrzydłe (Hymenoptera), do rodziny pilarzowate (Tenthredinoidea). Owady dorosłe pokolenia zimującego pojawiają się w połowie maja. Samica po kopulacji, uzębionym na kształt piłki pokładełkiem (stąd nazwa rodziny), robi w liściu szparę, w która składa jaja. Jedna samica może złożyć ich około 35. Po mniej więcej dwóch tygodniach, czyli pod koniec maja i na początku czerwca z jaj wylęgają się larwy, które przegryzając dolną skórkę liścia wydostają się na jego powierzchnię i szkieletują spodnią część blaszki liściowej pozostawiając jej górną część wraz z unerwieniem.. Larwy żerują gromadnie. Kiedy liść jest już objedzony kolonia przenosi się na inny. Są kształtu gruszkowatego, 1 cm długie, pokryte czarnym śluzem. Swoim wyglądem bardziej przypominają czy małe ślimaki nagie, niż larwy owadów. Przechodzą one 6-7 stadiów rozwojowych i dopiero po ostatnim linieniu śluz zanika i widać, że ich ciało jest żółte. Duże populacje tych błonkówek mogą doprowadzić do całkowitego zeszkieletowania liści w koronie drzew. Uszkodzone wyglądają jak poparzone i przedwcześnie gubią liście. Jedna larwa w ciągu całego swojego życia może uszkodzić 21 cm² powierzchni liścia.

Po raz drugi dorosłe owady pojawiają się w lipcu. Larwy wylęgłe ze złożonych przez nie jaj i żerują przez lato, a czasem nawet do końca września. Larwy drugiego pokolenia zimują w kokonikach umieszczonych w glebie.

 

Zwalczanie szkodników zieleni miejskiej nie zawsze i nie wszędzie jest konieczne. Najpierw należy przeprowadzić dokładną analizę szkodliwego gatunku, jego liczebności, rodzaju szkodliwości oraz granicy występowania i dopiero na tej podstawie zadecydować czy i jak przystąpić do zwalczania danego organizmu. Źle lub w nieodpowiednim terminie przeprowadzony zabieg ochronny prowadzi do niepotrzebnych kosztów i stwarza zagrożenie zniszczenia pożytecznej entomofauny. Wiosenne występowanie śluzownicy lipowej odbywa się równocześnie z pojawieniem stonki ziemniaczanej (maj – okres kwitnienia lilaka pospolitego). Kontrola pojawienia się larw pierwszego pokolenia polega na sprawdzaniu w maju i czerwcu najniżej położonych partii liści po spodniej stronie. Podobnie postępuje się odnośnie drugiego pokolenia, ale dopiero w sierpniu. W przypadku pojawienia się dużej liczby larw śluzownicy lipowej można przeprowadzić zabieg preparatem kontaktowo – żołądkowym. Zwalczanie śluzownicy lipowej w terenach zieleni jest zabiegiem trudnym i praktycznie niestosowanym. W przypadku nielicznych skupisk larw, opanowane liście można zerwać i zniszczyć.

 

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu