Częstym problemem w praktyce sprawowania kontrolnych funkcji rad gmin jest kwestia współpracy z organem wykonawczym gminy w zakresie dostępu radnych do danych dotyczących działalności spółek komunalnych. Biorąc pod uwagę zakres przedmiotowy działalności spółek należących do JST, organy stanowiące gmin, najczęściej poprzez swoje komisje rewizyjne, starają się dokonywać oceny ich funkcjonowania. Praktyka taka, choć powszechna, kontrastuje jednak z przyjętym przez ustawodawcę systemem kontroli spółek komunalnych.
Nie ma bowiem podstaw normatywnych do uznania, by rada gminy czy działająca w ramach jej kompetencji komisja rewizyjna mogła w bezpośredni sposób taką spółkę kontrolować. Pojęcie „gminnych jednostek organizacyjnych” zdefiniowano w art. 18a ust. 1 Ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Ma ona stanowić podstawę do sprawowania takiej kontroli, a dotyczy wyłącznie jednostek organizacyjnych gminy powstałych na podstawie ustawy o finansach publicznych, funkcjonujących w obrocie w ramach osobowości prawnej gminy i w jej strukturze. Nie istnieją prawne możliwości objęcia czynnościami kontrolnymi komisji rewizyjnej działalności spółek kapitałowych z udziałem gminy, bez względu na to, czy jest to jednoosobowa spółka gminy, czy spółka z jej udziałami. Decydujące jest tu wyodrębnienie spółki ze struktury organizacyjnej gminy poprzez nadanie jej – na mocy ustawy &n...