STANDARDY DLA GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI
Do dziś nie określono w wystarczającym stopniu wymagań w zakresie standardów organizacyjnych, technicznych i sanitarnych dla usługi odbierania odpadów komunalnych. Usługa opróżniania zbiorników bezodpływowych (szamb) i transportu nieczystości ciekłych doczekała się dwóch rozporządzeń. Dyskusje dotyczące tematu rozpoczęły organizacje branżowe, łódzki OBREM przygotowuje poradnik dla gmin na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury. Seminarium podsumowujące te prace odbędzie się podczas Targów POLEKO w Poznaniu. Na to spotkanie zaprasza m.in. redakcja „Przeglądu Komunalnego”, która objęła nad nim patronat medialny. Czekamy na głosy w dyskusji, jakich standardów oczekujemy, jak je wprowadzać, egzekwować.
Odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych należą do działalności gospodarczych objętych obowiązkiem uzyskania zezwolenia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku wymaga, aby w decyzji udzielającej zezwolenia na ww. działalności określone zostały wymagania w zakresie jakości usług objętych zezwoleniem, niezbędne zabiegi z zakresu ochrony środowiska i ochrony sanitarnej oraz inne wymagania szczególne wynikające z odrębnych przepisów, w tym wymagania dotyczące standardu sanitarnego wykonywania usług, ochrony środowiska i obowiązku prowadzenia odpowiedniej dokumentacji. Do chwili obecnej nie określono w wystarczającym zakresie ww. wymagań (standardów organizacyjnych, technicznych i sanitarnych). W szczególności dotyczy to usługi odbierania odpadów komunalnych. Stanowi to znaczne utrudnienie przy formułowaniu obiektywnych wymagań w stosownej decyzji oraz w przeprowadzeniu skutecznego i obiektywnego nadzoru wykonania tych wymagań. W tej sytuacji Ministerstwo Infrastruktury zleciło Ośrodkowi Badawczo-Rozwojowemu Ekologii Miast OBREM w Łodzi opracowanie stosownego poradnika dla gmin, którego głównym celem ma być wprowadzenie w przyszłości do stosowania w kraju obligatoryjnych ujednoliconych standardów jakości dla ww. usług oraz formularzy wniosków i decyzji.
W ramach realizowanego zlecenia opracowano ankietę skierowaną do organów wykonawczych gmin o rożnym charakterze (miejskich, wiejskich, uprzemysłowionych, turystycznych, rolniczych), poczym rozesłano do starannie wybranych gmin w kraju. Wstępne ustalenia wykazały, że odpowiedzi nadesłało ok. 70% ankietowanych gmin. Informacje zawarte w ankietach były podstawą do oceny aktualnej sytuacji. Gminy te udzieliły ok. 1000 zezwoleń na odbieranie stałych odpadów komunalnych i ok. 800 zezwoleń na opróżnianie zbiorników bezodpływowych. Mimo wydania tak dużej liczby decyzji tylko co piąta gmina opracowała własny formularz wniosku i zezwolenia. Ponad 85% gmin zgłosiło potrzebę opracowania ogólnokrajowego formularza wniosku i decyzji, a ok. 90% uznało, że formularz wniosku powinien określać standardy jakości usług i wymagania dla stosowanych urządzeń technicznych.
W trakcie prac nad poradnikiem autorzy ocenili także stosowane systemy kontroli realizacji ustaleń zawartych w udzielonych zezwoleniach oraz przyczyny odmowy udzielenia zezwolenia lub cofnięcia przyznanej decyzji. Analizowano także inne materiały związane z udzielaniem zezwoleń, w tym m.in.: ustalone przez gminy wymagania, jakie muszą spełniać przedsiębiorcy starający się o zezwolenie, stosowane formularze wniosków, informacje zawarte w zezwoleniach oraz informacje dotyczące oczekiwanej tematyki pracy, dostępne w Internecie.
Zaproponowano wymagania dla urządzeń technicznych, stosowanych przy odbieraniu odpadów komunalnych i opróżnianiu zbiorników bezodpływowych (pojemników, zbiorników, pojazdów itp.), wybrane z przepisów prawnych i norm technicznych, zakładając, że tylko stosowanie sprzętu spełniającego te wymagania zapewnia bezpieczeństwo, zdrowie i życie ludzi oraz ochronę środowiska. Wynika to z tego, że znacząca część przedsiębiorców stosuje urządzenia niespełniające wielu z wymienionych wymagań, stwarzając potencjalne zagrożenie dla środowiska oraz zdrowia i życia ludzi korzystających lub obsługujących te urządzenia. Przedstawiono m.in. wymagania dla „nowych” urządzeń i maszyn (wprowadzonych do obrotu) oraz wymagania dotyczące użytkowania „starych”, w tym wymagania dla pojazdów dostosowanych do transportu różnych rodzajów odpadów.
Osobną część opracowania poświęcono na decyzje zezwalające na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. Uznano, że decyzja jest podstawowym dokumentem określającymi warunki, jakie powinien spełniać przedsiębiorca składający wniosek o wydanie ww. decyzji, oraz przyjęto, że:
Kilkadziesiąt nadesłanych przez gminy formularzy wniosków i decyzji oraz przykładowych decyzji wydanych bez obowiązującego w gminie formularza znacznie się od siebie różniło. W wielu przypadkach brakowało zapisów gwarantujących wykonanie usług o odpowiednim standardzie i umożliwiających przeprowadzenie pełnej kontroli działalności przedsiębiorstwa.
Oczekiwać można, że opracowanie wytycznych do przygotowania takiej decyzji, opartych na ujednoliconych standardach jakości usług, przyczyni się do wyeliminowania niewłaściwie działających przedsiębiorstw, stwarzających zagrożenie dla środowiska i uciążliwych dla mieszkańców.
Wyniki prac zespołu, który pracował nad przygotowaniem standardów, prezentowane będą na seminarium „Standardy organizacyjne i techniczne w gospodarowaniu odpadami komunalnymi” w dniu 18 listopada podczas Targów POLEKO w Poznaniu. Seminarium organizuje OBREM Łódź, a do aktywnego udziału w nim zaprasza redakcja „Przeglądu Komunalnego”, która objęła je patronatem medialnym. Udział w seminarium jest bezpłatny. Zachęcamy do uczestnictwa i udziału w dyskusji nad propozycjami OBREM. Relacja z seminarium zawierająca wnioski oraz najciekawsze wątki dyskusji ukaże się na łamach „Przeglądu Komunalnego”.
Opracował Tomasz Szymkowiak na podstawie informacji uzyskanych od Bolesława Maksymowicza z OBREM – Łodź.
Czekamy na głosy w dyskusji, jakich standardów oczekujemy, jak je wprowadzać i jak egzekwować. Można swoje propozycje zgłaszać bezpośrednio w redakcji: [email protected], dopisując w temacie wiadomości: „standardy-dyskusja”.
Dotychczas na łamach „Przeglądu Komunalnego” na temat standardów w gospodarce odpadami komunalnymi wypowiadali się:
Odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych należą do działalności gospodarczych objętych obowiązkiem uzyskania zezwolenia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku wymaga, aby w decyzji udzielającej zezwolenia na ww. działalności określone zostały wymagania w zakresie jakości usług objętych zezwoleniem, niezbędne zabiegi z zakresu ochrony środowiska i ochrony sanitarnej oraz inne wymagania szczególne wynikające z odrębnych przepisów, w tym wymagania dotyczące standardu sanitarnego wykonywania usług, ochrony środowiska i obowiązku prowadzenia odpowiedniej dokumentacji. Do chwili obecnej nie określono w wystarczającym zakresie ww. wymagań (standardów organizacyjnych, technicznych i sanitarnych). W szczególności dotyczy to usługi odbierania odpadów komunalnych. Stanowi to znaczne utrudnienie przy formułowaniu obiektywnych wymagań w stosownej decyzji oraz w przeprowadzeniu skutecznego i obiektywnego nadzoru wykonania tych wymagań. W tej sytuacji Ministerstwo Infrastruktury zleciło Ośrodkowi Badawczo-Rozwojowemu Ekologii Miast OBREM w Łodzi opracowanie stosownego poradnika dla gmin, którego głównym celem ma być wprowadzenie w przyszłości do stosowania w kraju obligatoryjnych ujednoliconych standardów jakości dla ww. usług oraz formularzy wniosków i decyzji.
W ramach realizowanego zlecenia opracowano ankietę skierowaną do organów wykonawczych gmin o rożnym charakterze (miejskich, wiejskich, uprzemysłowionych, turystycznych, rolniczych), poczym rozesłano do starannie wybranych gmin w kraju. Wstępne ustalenia wykazały, że odpowiedzi nadesłało ok. 70% ankietowanych gmin. Informacje zawarte w ankietach były podstawą do oceny aktualnej sytuacji. Gminy te udzieliły ok. 1000 zezwoleń na odbieranie stałych odpadów komunalnych i ok. 800 zezwoleń na opróżnianie zbiorników bezodpływowych. Mimo wydania tak dużej liczby decyzji tylko co piąta gmina opracowała własny formularz wniosku i zezwolenia. Ponad 85% gmin zgłosiło potrzebę opracowania ogólnokrajowego formularza wniosku i decyzji, a ok. 90% uznało, że formularz wniosku powinien określać standardy jakości usług i wymagania dla stosowanych urządzeń technicznych.
W trakcie prac nad poradnikiem autorzy ocenili także stosowane systemy kontroli realizacji ustaleń zawartych w udzielonych zezwoleniach oraz przyczyny odmowy udzielenia zezwolenia lub cofnięcia przyznanej decyzji. Analizowano także inne materiały związane z udzielaniem zezwoleń, w tym m.in.: ustalone przez gminy wymagania, jakie muszą spełniać przedsiębiorcy starający się o zezwolenie, stosowane formularze wniosków, informacje zawarte w zezwoleniach oraz informacje dotyczące oczekiwanej tematyki pracy, dostępne w Internecie.
Zaproponowano wymagania dla urządzeń technicznych, stosowanych przy odbieraniu odpadów komunalnych i opróżnianiu zbiorników bezodpływowych (pojemników, zbiorników, pojazdów itp.), wybrane z przepisów prawnych i norm technicznych, zakładając, że tylko stosowanie sprzętu spełniającego te wymagania zapewnia bezpieczeństwo, zdrowie i życie ludzi oraz ochronę środowiska. Wynika to z tego, że znacząca część przedsiębiorców stosuje urządzenia niespełniające wielu z wymienionych wymagań, stwarzając potencjalne zagrożenie dla środowiska oraz zdrowia i życia ludzi korzystających lub obsługujących te urządzenia. Przedstawiono m.in. wymagania dla „nowych” urządzeń i maszyn (wprowadzonych do obrotu) oraz wymagania dotyczące użytkowania „starych”, w tym wymagania dla pojazdów dostosowanych do transportu różnych rodzajów odpadów.
Osobną część opracowania poświęcono na decyzje zezwalające na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. Uznano, że decyzja jest podstawowym dokumentem określającymi warunki, jakie powinien spełniać przedsiębiorca składający wniosek o wydanie ww. decyzji, oraz przyjęto, że:
- we wniosku i decyzji należy zawrzeć podstawowe informacje dotyczące sposobu wykonywania zadań przez przedsiębiorcę oraz określić wymagania, które zapewnią właściwą jakość świadczonych usług,
- prawidłowo skonstruowana decyzja powinna umożliwić prowadzenie przez organy wydające zezwolenie stałego nadzoru wykonania postanowień decyzji, w oparciu o jasno sprecyzowane wymagania.
Kilkadziesiąt nadesłanych przez gminy formularzy wniosków i decyzji oraz przykładowych decyzji wydanych bez obowiązującego w gminie formularza znacznie się od siebie różniło. W wielu przypadkach brakowało zapisów gwarantujących wykonanie usług o odpowiednim standardzie i umożliwiających przeprowadzenie pełnej kontroli działalności przedsiębiorstwa.
Oczekiwać można, że opracowanie wytycznych do przygotowania takiej decyzji, opartych na ujednoliconych standardach jakości usług, przyczyni się do wyeliminowania niewłaściwie działających przedsiębiorstw, stwarzających zagrożenie dla środowiska i uciążliwych dla mieszkańców.
Wyniki prac zespołu, który pracował nad przygotowaniem standardów, prezentowane będą na seminarium „Standardy organizacyjne i techniczne w gospodarowaniu odpadami komunalnymi” w dniu 18 listopada podczas Targów POLEKO w Poznaniu. Seminarium organizuje OBREM Łódź, a do aktywnego udziału w nim zaprasza redakcja „Przeglądu Komunalnego”, która objęła je patronatem medialnym. Udział w seminarium jest bezpłatny. Zachęcamy do uczestnictwa i udziału w dyskusji nad propozycjami OBREM. Relacja z seminarium zawierająca wnioski oraz najciekawsze wątki dyskusji ukaże się na łamach „Przeglądu Komunalnego”.
Opracował Tomasz Szymkowiak na podstawie informacji uzyskanych od Bolesława Maksymowicza z OBREM – Łodź.
Czekamy na głosy w dyskusji, jakich standardów oczekujemy, jak je wprowadzać i jak egzekwować. Można swoje propozycje zgłaszać bezpośrednio w redakcji: [email protected], dopisując w temacie wiadomości: „standardy-dyskusja”.
Dotychczas na łamach „Przeglądu Komunalnego” na temat standardów w gospodarce odpadami komunalnymi wypowiadali się:
- Wojciech Janka:
- „Standaryzacja usług komunalnych” – nr 6/2004, str. 79
- Dariusz Matlak:
- „W Sejmie o standardach usług” – nr 8/2004, str. 80
- „Podsumowanie działalności Komisji PIGO” – nr 9/2004, str. 80
- Krystyna Ostrowska:
- „Standardy dla rynku” – nr 11/2004, str. 118
Seminarium STANDARDY ORGANIZACYJNE I TECHNICZNE W GOSPODAROWANIU ODPADAMI KOMUNALNYMI Poznań 18 listopad 2004 r. Miejsce: Międzynarodowe Targi Poznańskie, Paw. 14B, sala A, 11.00 – 14.00 Program 11.00 – 11.15 Powitanie uczestników, celi i zakres seminarium – dr inż. Bolesław Maksymowicz (OBREM) 11.15 – 11.45 Ocena sytuacji w gminach w zakresie stosowania standardów organizacyjnych i technicznych dotyczących odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych – dr Maria Zawadzka-Kos (OBREM) 11.45 – 12.30 Standardy organizacyjne dla działań gmin i przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych – dr inż. Bolesław Maksymowicz 12.30. – 12.45 Przerwa 12.45 – 13.15 Standardy techniczne dla urządzeń stosowanych zbierania odpadów komunalnych na nieruchomości i ich odbierania od właścicieli nieruchomości oraz do opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych – mgr inż. Grzegorz Banasiak (OBREM) 13.15 – 13.45. Wybrany przykład zastosowania standardów organizacyjnych i technicznych w procedurze udzielania zezwolenia na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości – dr Stefan Opęchowski (OBREM). 13.45 – 14,00 Podsumowanie i zakończenie seminarium – dr inż. Bolesław Maksymowicz |
