Powietrze to nasze wspólne dobro i, aby jego stan się poprawiał, każdy z nas musi podjąć odpowiednie kroki ? to podstawowe przesłanie kampanii edukacyjnej Stop Smog, prowadzonej przez Instytut Ochrony Środowiska ? Państwowy Instytut Badawczy.

Twórcy kampanii Stop Smog chcą przede wszystkim poszerzyć świadomość społeczną na temat tego, czym są zanieczyszczenia powietrza, jak możemy je ograniczać w codziennym życiu i dlaczego jest to tak istotny problem.

Szacuje się, że około 90% zanieczyszczeń powietrza w Polsce pochodzi z tzw. niskiej emisji. Powstaje ona m.in.  wtedy, kiedy do ogrzewania domów lub mieszkań oraz wody używa się pieców niespełniających norm lub wykorzystuje się nieodpowiednie paliwo. Dlatego tak ważna jest edukacja społeczeństwa oraz tłumaczenie podstawowych aspektów ochrony powietrza.

Wiedza na temat ochrony środowiska wśród Polaków nie jest, niestety, tak powszechna, jak mogłoby się wydawać. Często zdarza się bowiem, że ludzie nie przywiązują wagi do tego, co wrzucają do domowych pieców, i są nieświadomi, jakie może mieć to konsekwencje dla powietrza, którym wszyscy oddychamy.

Choć kotły powinny być opalane wyłącznie paliwem dobrej jakości, np. drewnem lub węglem, do pieców trafiają m.in. odpady, plastikowe torby, opakowania, butelki czy nawet opony lub zużyte obuwie. Ich spalanie generuje mnóstwo groźnych substancji, które ulatniają się do powietrza.

Większość osób używających do palenia w kotłach nieodpowiednich paliw zwraca uwagę wyłącznie na ich dużą wartość energetyczną. Trzeba jednak pamiętać, że wiąże się to z zanieczyszczaniem środowiska, z czego dużo ludzi nie zdaje sobie sprawy. To kolejny, obok edukacji na temat paliw używanych w kotłach, z filarów kampanii Stop Smog ? przypomnieć Polakom, jak ważne jest dbanie o otaczający nas świat. Wrzucanie do pieców śmieci wiąże się z tym, że do powietrza trafia większa ilość dwutlenku węgla, zwiększa się także emisja dwutlenku siarki i tlenków azotu. Więcej jest również pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5. To duże zagrożenia dla ludzkiego zdrowia, ale też zakłócanie naszej symbiozy ze środowiskiem naturalnym. W ten sposób okazujemy brak szacunku dla przyrody, która w Polsce jest przecież wyjątkowo piękna i może przynosić społeczeństwu wiele korzyści.

Niska emisja to ważny problem także z tego powodu, że dotyczy nas wszystkich. Choć może się wydawać, że zanieczyszczenia są obecne przede wszystkim w dużych miastach, gdzie wiele mieszkań ma jeszcze piece starego typu, to tak naprawdę dotykają one również osób mieszkających w mniejszych miejscowościach czy nawet na wsi. Szkodliwe substancje przedostają się bowiem do wody i gleby, a potem przez warzywa, owoce i zboża trafiają do produktów spożywczych i organizmu człowieka. Nie ulega zatem wątpliwości, że jest to zagadnienie, które dotyczy w zasadzie każdego Polaka.

Zwiększanie świadomości społecznej na temat smogu popierane jest przez polski rząd. Ministerstwo Środowiska wspiera i nadzoruje kampanię Stop Smog. Jego przedstawiciele są zgodni, że edukacja społeczeństwa w tej kwestii jest konieczna, a problem zanieczyszczeń powietrza to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed instytucjami ochrony środowiska w Polsce. Podkreślają, że należy uświadomić społeczeństwu, że paląc w przydomowych paleniskach np. plastikiem, szkodzimy nie tylko środowisku, ale też sobie.

Troskę o lepszą jakość powietrza wykazują też polscy przedsiębiorcy. Jedną z takich firm jest PGNiG Termika, która wspiera akcję Stop Smog, jednocześnie maksymalnie ograniczając produkowane przez swoje zakłady zanieczyszczenia. Spółka prowadzi też liczne projekty rozwojowo-badawcze, dzięki którym ma nadzieję znaleźć dalsze możliwości walki ze smogiem.

Akcja Stop Smog to ambitny projekt. Przykłady kampanii proekologicznych z innych krajów wskazują jednak, że zwiększenie świadomości mieszkańców na temat zanieczyszczeń powietrza i ich skutków dla zdrowia oraz środowiska jest możliwe i przynosi bardzo dobre efekty. Taki jest też cel Instytutu Ochrony Środowiska ? Państwowy Instytut Badawczy i pozostałych instytucji zaangażowanych w kampanię ? sprawić, aby wiedza na temat ochrony powietrza i niskiej emisji trafiła do jak najszerszego grona osób i zmienić w ten sposób świadomość społeczną.

Jakub Wojajczyk

 

Mamy problem z zanieczyszczonym powietrzem, ale na pewno jakość powietrza w ostatnich latach znacznie się poprawiła, zwłaszcza dzięki inwestycjom proekologicznym w przemyśle. Przykładem może być Warszawa, gdzie z dużych ciepłowni i elektrociepłowni zarządzanych przez PGNiG Termika pochodzi tylko 3% wszystkich zanieczyszczeń powietrza. W Polsce największym problemem jest niska emisja, pochodząca z domowych kotłów grzewczych i ze środków transportu.

Zidentyfikowano, że 80-90% zanieczyszczeń powietrza pochodzi z niskiej emisji, czyli z tego, jak wykorzystujemy paliwa w zakresie ogrzewania naszych mieszkań i podgrzewania ciepłej wody użytkowej. W związku z tym chcemy wyedukować nasze społeczeństwo w zakresie podstawowych, codziennych działań, dzięki którym, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, możemy zmniejszyć niską emisję.

dr inż. Krystian Szczepański, Instytut Ochrony Środowiska ? Państwowy Instytut Badawczy

Projekt realizowany przez:

Instytut Ochrony Środowiska ? Państwowy Instytut Badawczy. IOŚ-PIB jest jednostką naukową nadzorowaną przez ministra środowiska, prowadzącą badania i prace badawczo-rozwojowe na rzecz rozwoju gospodarki narodowej, dotyczące ochrony środowiska, zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałania zmianom klimatu i adaptacji do jego skutków oraz racjonalnego korzystania ze środowiska i jego zasobów.

www.ios.gov.pl

Green Business Norway ? organizacja skandynawska, która inicjuje i prowadzi międzynarodowe przedsięwzięcia na rzecz odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej, zrównoważonego gospodarowania odpadami, recyklingu, zaawansowanej gospodarki wodnej i ścieków oraz monitorowania środowiska.ś

www.greenbusiness.no

Materiał powstał we współpracy z Instytutem Ochrony Środowiska ? Państwowym Instytutem Badawczym. Program finansowany ze środków mechanizmu finansowego EOG 2009-2014 w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu Operacyjnego PLO4.

www.srodowiskozyciem.pl