Obecnie w Polsce wykorzystuje się ok. 3,3 mln lamp ulicznych, z czego ok. 60 – 65% stanowią lampy sodowe. Pozostałe to lampy rtęciowe, żarowe, neonowe itp. Wysokie koszty, chęć poprawy jakości oświetlenia na ulicach oraz aspekty środowiskowe to główne powody zaplanowanej na najbliższe lata w połowie polskich gmin modernizacji oświetlenia ulicznego. Spośród testowanych rozwiązań najpopularniejsza jest wymiana opraw oświetleniowych i zastosowanie zaawansowanego systemu sterowania, który pozwoli uzyskać 50-procentową oszczędność energii. Ponadto warto wykorzystać nowoczesne lampy diodowe LED wraz ze sterowaniem, co zapewni oszczędność energii nawet na poziomie 80%.

Wychodząc naprzeciw aktualnym potrzebom rynku, NFOŚiGW zatwierdził program finansowy pn. „SOWA – energooszczędne oświetlenie uliczne”. SOWA, wybrana na symbol tego programu jest również akronimem, który można rozwinąć jako: systemy oświetlenia w aglomeracjach. Program zostanie zrealizowany w ramach tzw. Systemu Zielonych Inwestycji GIS (ang. Green Investment Scheme). Oznacza to, że pieniądze będą pochodzić z NFOŚiGW i z tzw. rachunku klimatycznego. GIS jest systemem wsparcia finansowego inwestycji z zakresu ochrony klimatu i redukcji emisji CO2 za pomocą środków uzyskanych przez Polskę z międzynarodowych transakcji sprzedaży nadwyżek jednostek AAU emisji CO2. Zostały one przyznane w systemie ONZ, zgodnie z ustaleniami zawartymi w protokole z Kioto. Budżet całego programu wynosi 356 mln zł, z czego 160 mln zł pochodzi z tzw. rachunku klimatycznego i zostanie przeznaczonych na dotacje. Z kolei druga część środków (196 mln zł), którą wyasygnuje NFOŚiGW z własnych środków, ma być spożytkowana w ramach pożyczek. Wnioski o dofinansowanie przedsięwzięć można składać od 1 do 30 kwietnia br.

Celem programu jest ograniczenie emisji dwutlenku węgla z sektora energetycznego o 50 tys. ton rocznie poprzez dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną systemów oświetlenia ulicznego. Beneficjentami programu mogą zostać jednostki samorządu terytorialnego, posiadające tytuł do dysponowania infrastrukturą oświetlenia ulicznego w zakresie realizowanego przedsięwzięcia. Samorządy nie muszą zatem być właścicielami modernizowanej infrastruktury. W tym przypadku wystarczy np. umowa dzierżawy na czas nie krótszy, niż okres trwałości inwestycji (pięć lat).

Wśród przykładowych przedsięwzięć, które zostaną objęte dofinansowaniem, znajdują się montaż urządzeń do inteligentnego sterowania oświetleniem oraz sterowalnych układów redukcji mocy i stabilizacji napięcia zasilającego. Ponadto wsparcie można otrzymać m.in. na wymianę zapłonników, kabli zasilających i słupów. Jednak aby pozyskać środki na realizację tego typu przedsięwzięć należy spełnić wymóg ograniczenia emisji CO2 o min. 40% (nie mniej niż 250 ton/rok). Warunkiem jest też m.in. pięcioletnia gwarancja na wykonaną infrastrukturę oświetleniową oraz spełnienie normy PN-EN 13201. Ponadto zakres modernizacji musi wynikać z przeprowadzonego wcześniej audytu oświetlenia. Czas obowiązywania programu SOWA to lata 2013-2015.

Barbara Krawczyk

Materiał opracowano na podstawie informacji zawartych na stronie www.nfosigw.gov.pl