Transgraniczne przemieszczanie odpadów
Doświadczenia po roku obowiązywania w Polsce przepisów UE
W UE zagadnienia związane z międzynarodowym obrotem odpadami regulują przepisy Rozporządzenia Rady Europy Nr 259/93 w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do Wspólnoty oraz poza jej obszar. W trakcie negocjacji akcesyjnych Polska zobowiązała się do przyjęcia acquis communautaire, co oznacza, że od 1 maja 2004 r. w kraju obowiązują przepisy analogiczne do pozostałych krajów UE.
Wdrożeniu do polskiego porządku prawnego przepisów Unii Europejskiej w zakresie transgranicznego przemieszczania odpadów służy ustawa z 30 lipca 2004 r. o międzynarodowym obrocie odpadami, która weszła w życie 2 października 2004 r. Zgodnie z art. 5 ustawy, właściwym organem krajowym, w rozumieniu przepisów prawa UE, jest w Polsce Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, natomiast funkcje kontrolne przypisano inspektorom wojewódzkim. Główny Inspektorat jest organem uprawnionym do wydawania zezwoleń na przywóz odpadów z zagranicy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przewóz odpadów pochodzących z zagranicy przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wywóz odpadów za granicę z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Również przywóz do Polski odpadów umieszczonych w zał. 2 „zielona lista” wymaga zgłoszenia i uzyskania zezwolenia. Wynika to z procesu negocjacji z UE. W trakcie negocjacji akcesyjnych Polska występowała o okresy przejściowe w wielu dziedzinach, w tym w zakresie ochrony środowiska. W efekcie procesu negocjacji w Traktacie Akcesyjnym, podpisanym w kwietniu 2003 r., zapisano okresy przejściowe również dla niektórych przepisów Rozporządzenia Rady Europy nr 259/93 z 1 lutego 1993 r. w sprawie kontroli przemieszczania odpadów pomiędzy, do i z krajów Unii.
Jednocześnie, w drodze odstępstwa od art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 259/93, właściwe organy nie wyrażą zgody na wysyłkę odpadów przeznaczonych do odzysku, skierowanych do obiektów korzystających z czasowego odstępstwa od stosowania przepisów dyrektywy 96/61/WE dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (dyrektywa IPPC), w okresie kiedy czasowe odstępstwo ma zastosowanie do obiektu przeznaczenia.
Odpady z „zielonej listy”
Obowiązek stosowania zapisów zawartych w Traktacie Akcesyjnym, oprócz przepisów rozporządzenia nr 259/93, nastręcza w praktyce wiele kłopotów. Dotyczy to przede wszystkim nieporozumień związanych z przywozem do Polski odpadów do operacji odzysku, umieszczonych w zał. 2 do rozporządzenia, czyli z „zielonej listy”. Do krajów „starej” Unii oraz do pięciu nowych członków (Estonii, Słowenii, Czech oraz na Cypr i Litwę) odpady takie mogą być przywożone bez konieczności stosowania powiadomienia kompetentnych władz, a więc również bez konieczności uzyskania zezwolenia, czy to w formie pisemnej, czy „milczącej zgody” (jeżeli po upływie 30 dni od daty wysłania potwierdzenia właściwy organ pisemnie nie poinformował o wniesieniu sprzeciwu, uznaje się, że wyraził on zgodę, która jest ważna przez jeden rok). Przywóz takich odpadów do Polski oraz na Łotwę, Maltę, Słowację i Węgry wymaga zgłoszenia, a rozpoczęcie przemieszczania jest możliwe dopiero wtedy, gdy żadne zainteresowane kompetentne władze nie zgłoszą sprzeciwu. Niektórzy przedsiębiorcy próbowali jednak przywozić do kraju odpady z „zielonej listy” bez wymaganego zgłoszenia i w konsekwencji bez uzyskania zezwolenia.
„Zgłaszający”…
W rozporządzeniu 259/93 występuje zróżnicowanie procedur w zależności od rodzaju odpadów i miejsca ich przeznaczenia oraz pochodzenia, a także od tego, czy są one przeznaczone do unieszkodliwiania, czy do operacji odzysku. Generalną zasadą jest wprowadzenie obowiązku zawiadomienia przed przystąpieniem do przesyłania odpadów właściwych organów poszczególnych państw, tak by uzyskały one pełną informację o rodzaju odpadów, celu przemieszczania oraz o planowanych operacjach unieszkodliwiania lub odzysku odpadów. W rozumieniu przepisów rozporządzenia, „zgłaszający” to każda osoba fizyczna lub prawna, która wnioskuje o wysłanie odpadów albo je zleca, a zwłaszcza osoba, której działalność powoduje powstanie odpadów (producent pierwotny). Zgłaszającym może być też zbieracz posiadający zezwolenie na tę działalność udzielone przez państwo członkowskie albo zarejestrowany kupiec lub pośrednik, który zajmuje się usuwaniem lub odzyskiem odpadów. Tak więc obecnie przy przywozie odpadów do Polski zgłaszającym zawsze będzie kontrahent zagraniczny, a nie, jak dotychczas, krajowe przedsiębiorstwo zajmujące się odzyskiem lub unieszkodliwianiem sprowadzanych odpadów. W praktyce ten przepis nastręcza przedsiębiorcom bardzo dużo problemów. Wielu odbiorców odpadów, przyzwyczajonych do poprzednich przepisów, zwraca się z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przywóz odpadów do kraju. W świetle przepisów Unii Europejskiej, zawartych w rozporządzeniu nr 259/93, taki wniosek nie może być traktowany jak zgłoszenie zamiaru dokonania międzynarodowego obrotu odpadami. Tylko zgłoszenie dokonane przez wytwórcę odpadów lub ich zbieracza, którzy zamierzają je wywieźć z terenu swojego kraju np. do Polski, może rozpocząć procedurę administracyjną. Jeżeli podmiot prowadzący handel odpadami (zbieracz odpadów) nie jest tożsamy z wytwórcą, to wtedy wytwórcę lub wytwórców należy wpisać w polu 10, natomiast podmiot prowadzący handel odpadami w polu 1. Jeżeli podmiot prowadzący handel odpadami w dopuszczalny sposób miesza odpady, jest on wytwórcą i należy go wpisać w polu 10, jeżeli zaś podmiot prowadzący handel odpadami zestawia razem odpady różnego pochodzenia tylko w celach transportowych, nie mieszając ich przy tym, nie jest nim. W tym przypadku dla każdego rodzaju odpadów i dla każdego miejsca powstania odpadów konieczne jest osobne powiadomienie.
Zgłoszenia dokonuje się w formie listu przewozowego wystawionego przez właściwy organ kraju wysyłki. Zdarzają się sytuacje, szczególnie przy wywozie odpadów z kraju, iż zgłoszenie przysyłane do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wystawione jest przez kraj przeznaczenia, a nawet, iż list przewozowy wystawiony był przez kraj tranzytu. W takich sytuacjach list przewozowy jest zwracany i nie jest wszczynane postępowanie administracyjne w sprawie transgranicznego przemieszczania odpadów.
… i „odbiorca”
Zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 259/93 „odbiorca” oznacza osobę lub przedsiębiorstwo, do której lub do którego wysyłane są odpady do odzysku lub usuwania. Z uwagi na powyższe nie jest możliwe, aby odbiorcą był np. pośrednik nie posiadający instalacji do unieszkodliwiania lub prowadzenia operacji odzysku odpadów. Stanowi to kolejny poważny problem związany ze zgłoszeniem przemieszczenia odpadów. Z powodów zarówno proceduralnych – definicja zawarta w przepisach Unii Europejskiej, jak i praktycznych – wymagane potwierdzenie dokonania operacji odzysku lub unieszkodliwiania w sposób zgodny z przepisami dokonywane jest przez odbiorcę odpadów w polu nr 25 formularza przemieszczania/śledzenia przesyłki, nie można zaakceptować jako odbiorcy odpadów pośrednika lub innego podmiotu, który nie posiada instalacji do zagospodarowania sprowadzanych odpadów.
Z prawidłowym wypełnieniem listu przewozowego związane są kolejne problemy. Dotyczy to w szczególności pola 7, dotyczącego planowanych przewoźników, oraz pola 15, dotyczącego kodów identyfikujących odpady. W polu 7 należy podać przewoźników, którzy będą dokonywać wszystkich planowanych przewozów odpadów. Konieczne jest podanie pełnej nazwy oraz kompletnego adresu, a także numeru telefonu i faksu oraz osoby wyznaczonej do kontaktów. Jeżeli planowanych przewoźników jest kilku, to w polu 7 należy wpisać informację „Patrz załączone zestawienie” i załączyć odpowiedni spis z podaniem danych dla każdego z przewoźników. Jako załącznik do pola 7 należy przedłożyć dowód wystarczającego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z danymi firmy, pełnym adresem ubezpieczyciela środka transportu, numerem polisy ubezpieczeniowej oraz wyszczególnieniem, do kiedy polisa obowiązuje. Należy także dołączyć oświadczenie ubezpieczyciela o sumie ubezpieczenia i ubezpieczonym pojeździe.
W polu 15 wymagane jest wpisanie kodu identyfikacyjnego odpadów, według różnych klasyfikacji. Polski kod identyfikacyjny odpadów należy podać zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. Jest on z reguły zgodny z Europejskim Katalogiem Odpadów (EWC). Wyjątkiem są odpady oznaczone w katalogu odpadów podgrupą lub kodem zawierającym „80”, czyli specyficzne odpady polskie, które nie występują w EWC. Są to np. odpady o kodach 02 02 80* – Odpadowa tkanka zwierzęca wykazująca właściwości niebezpieczne, 02 03 82 – Odpady tytoniowe, 03 01 80* – Odpady z chemicznej przeróbki drewna, zawierające substancje niebezpieczne i 10 13 80 – Odpady z produkcji cementu, a także odpady z podgrupy 16 81 – Odpady powstałe w wyniku wypadków i zdarzeń losowych lub 16 82 – Odpady powstałe w wyniku klęsk żywiołowych.
W przypadku, gdy planowane jest przemieszczenie odpadów przeznaczonych do odzysku, w polu 16 należy dodatkowo podać klasyfikację OECD (zgodnie z zał. 2-5 do rozporządzenia 259/93). Jeżeli planowane jest przemieszczenie odpadu z Wykazu Zielonego, który na podstawie przepisów obowiązujących w kraju odbiorcy jest objęty procedurą kontrolną, pociągającą za sobą wymóg powiadomienia, należy to osobno zaznaczyć.
Formularz przemieszczania/śledzenia
Wiele problemów nastręcza również zawarcie umowy pomiędzy zgłaszającym a odbiorcą odpadów, wypełniającej postanowienia rozporządzenia nr 259/93. Umowa taka, zgodnie z art. 3 ust. 6 lub art. 6 ust. 6 rozporządzenia 259/93, musi zawierać zobowiązania zgłaszającego do odebrania odpadów zgodnie z art. 25 i 26 ust. 2, jeżeli przemieszczenie nie zostanie wykonane w zaplanowany sposób lub jeżeli zostanie przeprowadzone z naruszeniem rozporządzenia 259/93, oraz zobowiązanie odbiorcy do dostarczenia zgłaszającemu jak najszybciej (nie później niż 180 dni po otrzymaniu odpadów) zaświadczenia potwierdzającego, że odpady zostały poddane odzyskowi/unieszkodliwieniu w sposób zgody z przepisami prawa.
Po otrzymaniu zezwolenia lub w razie uzyskania milczącej zgody (możliwej jedynie w przypadku odpadów przeznaczonych do odzysku) zgłaszający ma obowiązek wpisać w formularzu przemieszczania/śledzenia przesyłki datę przemieszczenia i wszystkie pozostałe wymagane informacje, a następnie na trzy dni robocze przed przemieszczeniem przekazać zainteresowanym władzom kopie. W praktyce najlepiej jest wysłać je faksem.
Każdej przesyłce musi towarzyszyć kopia formularza przemieszczania/śledzenia przesyłki, a wszyscy zaangażowani w przemieszczenie muszą wypełniać formularz przemieszczania/śledzenia przesyłki w odpowiednich miejscach i zatrzymywać dla siebie kopię.
W terminie trzech dni roboczych po otrzymaniu odpadów odbiorca musi przekazać zgłaszającemu i odpowiednim właściwym władzom kopię wypełnionego formularza przemieszczania/śledzenia przesyłki.
Możliwie jak najszybciej, najpóźniej 180 dni po wpłynięciu odpadów, odbiorca musi przekazać zgłaszającemu i zainteresowanym właściwym władzom zaświadczenie o unieszkodliwieniu lub dokonaniu operacji odzysku odpadów.
Przytoczone powyżej najczęstsze błędy nie występują oczywiście nagminnie i ilość poprawnie składanych zgłoszeń dotyczących transgranicznego przemieszczania odpadów systematycznie wzrasta.
Podsumowując rok obowiązywania w Polsce przepisów zawartych w rozporządzeniu nr 259/93, należy stwierdzić, iż zdecydowana większość odpadów, jakie mają być przywożone do kraju, jest analogiczna do lat poprzednich. Zauważyć można, iż największe zainteresowanie dotyczy złomów metali żelaznych i nieżelaznych (w poprzednich latach ich przywóz nie wymagał uzyskiwania zezwolenia Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska) oraz różnego rodzaju odpadów tworzyw sztucznych. Odpady niebezpieczne, przywożone do Polski, to przede wszystkim odpady akumulatorów ołowiowych, przeznaczone do operacji odzysku zawartego w nich ołowiu.
Włodzimierz Garczyński
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
W UE zagadnienia związane z międzynarodowym obrotem odpadami regulują przepisy Rozporządzenia Rady Europy Nr 259/93 w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do Wspólnoty oraz poza jej obszar. W trakcie negocjacji akcesyjnych Polska zobowiązała się do przyjęcia acquis communautaire, co oznacza, że od 1 maja 2004 r. w kraju obowiązują przepisy analogiczne do pozostałych krajów UE.
Wdrożeniu do polskiego porządku prawnego przepisów Unii Europejskiej w zakresie transgranicznego przemieszczania odpadów służy ustawa z 30 lipca 2004 r. o międzynarodowym obrocie odpadami, która weszła w życie 2 października 2004 r. Zgodnie z art. 5 ustawy, właściwym organem krajowym, w rozumieniu przepisów prawa UE, jest w Polsce Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, natomiast funkcje kontrolne przypisano inspektorom wojewódzkim. Główny Inspektorat jest organem uprawnionym do wydawania zezwoleń na przywóz odpadów z zagranicy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przewóz odpadów pochodzących z zagranicy przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wywóz odpadów za granicę z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Również przywóz do Polski odpadów umieszczonych w zał. 2 „zielona lista” wymaga zgłoszenia i uzyskania zezwolenia. Wynika to z procesu negocjacji z UE. W trakcie negocjacji akcesyjnych Polska występowała o okresy przejściowe w wielu dziedzinach, w tym w zakresie ochrony środowiska. W efekcie procesu negocjacji w Traktacie Akcesyjnym, podpisanym w kwietniu 2003 r., zapisano okresy przejściowe również dla niektórych przepisów Rozporządzenia Rady Europy nr 259/93 z 1 lutego 1993 r. w sprawie kontroli przemieszczania odpadów pomiędzy, do i z krajów Unii.
W odniesieniu do odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania Polska nie występowała o okresy przejściowe. W odniesieniu do odpadów przemieszczanych w celu prowadzenia operacji odzysku Polska wynegocjowała następujące okresy przejściowe:
|
Jednocześnie, w drodze odstępstwa od art. 7 ust. 4 rozporządzenia nr 259/93, właściwe organy nie wyrażą zgody na wysyłkę odpadów przeznaczonych do odzysku, skierowanych do obiektów korzystających z czasowego odstępstwa od stosowania przepisów dyrektywy 96/61/WE dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (dyrektywa IPPC), w okresie kiedy czasowe odstępstwo ma zastosowanie do obiektu przeznaczenia.
Odpady z „zielonej listy”
Obowiązek stosowania zapisów zawartych w Traktacie Akcesyjnym, oprócz przepisów rozporządzenia nr 259/93, nastręcza w praktyce wiele kłopotów. Dotyczy to przede wszystkim nieporozumień związanych z przywozem do Polski odpadów do operacji odzysku, umieszczonych w zał. 2 do rozporządzenia, czyli z „zielonej listy”. Do krajów „starej” Unii oraz do pięciu nowych członków (Estonii, Słowenii, Czech oraz na Cypr i Litwę) odpady takie mogą być przywożone bez konieczności stosowania powiadomienia kompetentnych władz, a więc również bez konieczności uzyskania zezwolenia, czy to w formie pisemnej, czy „milczącej zgody” (jeżeli po upływie 30 dni od daty wysłania potwierdzenia właściwy organ pisemnie nie poinformował o wniesieniu sprzeciwu, uznaje się, że wyraził on zgodę, która jest ważna przez jeden rok). Przywóz takich odpadów do Polski oraz na Łotwę, Maltę, Słowację i Węgry wymaga zgłoszenia, a rozpoczęcie przemieszczania jest możliwe dopiero wtedy, gdy żadne zainteresowane kompetentne władze nie zgłoszą sprzeciwu. Niektórzy przedsiębiorcy próbowali jednak przywozić do kraju odpady z „zielonej listy” bez wymaganego zgłoszenia i w konsekwencji bez uzyskania zezwolenia.
„Zgłaszający”…
W rozporządzeniu 259/93 występuje zróżnicowanie procedur w zależności od rodzaju odpadów i miejsca ich przeznaczenia oraz pochodzenia, a także od tego, czy są one przeznaczone do unieszkodliwiania, czy do operacji odzysku. Generalną zasadą jest wprowadzenie obowiązku zawiadomienia przed przystąpieniem do przesyłania odpadów właściwych organów poszczególnych państw, tak by uzyskały one pełną informację o rodzaju odpadów, celu przemieszczania oraz o planowanych operacjach unieszkodliwiania lub odzysku odpadów. W rozumieniu przepisów rozporządzenia, „zgłaszający” to każda osoba fizyczna lub prawna, która wnioskuje o wysłanie odpadów albo je zleca, a zwłaszcza osoba, której działalność powoduje powstanie odpadów (producent pierwotny). Zgłaszającym może być też zbieracz posiadający zezwolenie na tę działalność udzielone przez państwo członkowskie albo zarejestrowany kupiec lub pośrednik, który zajmuje się usuwaniem lub odzyskiem odpadów. Tak więc obecnie przy przywozie odpadów do Polski zgłaszającym zawsze będzie kontrahent zagraniczny, a nie, jak dotychczas, krajowe przedsiębiorstwo zajmujące się odzyskiem lub unieszkodliwianiem sprowadzanych odpadów. W praktyce ten przepis nastręcza przedsiębiorcom bardzo dużo problemów. Wielu odbiorców odpadów, przyzwyczajonych do poprzednich przepisów, zwraca się z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przywóz odpadów do kraju. W świetle przepisów Unii Europejskiej, zawartych w rozporządzeniu nr 259/93, taki wniosek nie może być traktowany jak zgłoszenie zamiaru dokonania międzynarodowego obrotu odpadami. Tylko zgłoszenie dokonane przez wytwórcę odpadów lub ich zbieracza, którzy zamierzają je wywieźć z terenu swojego kraju np. do Polski, może rozpocząć procedurę administracyjną. Jeżeli podmiot prowadzący handel odpadami (zbieracz odpadów) nie jest tożsamy z wytwórcą, to wtedy wytwórcę lub wytwórców należy wpisać w polu 10, natomiast podmiot prowadzący handel odpadami w polu 1. Jeżeli podmiot prowadzący handel odpadami w dopuszczalny sposób miesza odpady, jest on wytwórcą i należy go wpisać w polu 10, jeżeli zaś podmiot prowadzący handel odpadami zestawia razem odpady różnego pochodzenia tylko w celach transportowych, nie mieszając ich przy tym, nie jest nim. W tym przypadku dla każdego rodzaju odpadów i dla każdego miejsca powstania odpadów konieczne jest osobne powiadomienie.
Zgłoszenia dokonuje się w formie listu przewozowego wystawionego przez właściwy organ kraju wysyłki. Zdarzają się sytuacje, szczególnie przy wywozie odpadów z kraju, iż zgłoszenie przysyłane do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wystawione jest przez kraj przeznaczenia, a nawet, iż list przewozowy wystawiony był przez kraj tranzytu. W takich sytuacjach list przewozowy jest zwracany i nie jest wszczynane postępowanie administracyjne w sprawie transgranicznego przemieszczania odpadów.
… i „odbiorca”
Zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 259/93 „odbiorca” oznacza osobę lub przedsiębiorstwo, do której lub do którego wysyłane są odpady do odzysku lub usuwania. Z uwagi na powyższe nie jest możliwe, aby odbiorcą był np. pośrednik nie posiadający instalacji do unieszkodliwiania lub prowadzenia operacji odzysku odpadów. Stanowi to kolejny poważny problem związany ze zgłoszeniem przemieszczenia odpadów. Z powodów zarówno proceduralnych – definicja zawarta w przepisach Unii Europejskiej, jak i praktycznych – wymagane potwierdzenie dokonania operacji odzysku lub unieszkodliwiania w sposób zgodny z przepisami dokonywane jest przez odbiorcę odpadów w polu nr 25 formularza przemieszczania/śledzenia przesyłki, nie można zaakceptować jako odbiorcy odpadów pośrednika lub innego podmiotu, który nie posiada instalacji do zagospodarowania sprowadzanych odpadów.
Z prawidłowym wypełnieniem listu przewozowego związane są kolejne problemy. Dotyczy to w szczególności pola 7, dotyczącego planowanych przewoźników, oraz pola 15, dotyczącego kodów identyfikujących odpady. W polu 7 należy podać przewoźników, którzy będą dokonywać wszystkich planowanych przewozów odpadów. Konieczne jest podanie pełnej nazwy oraz kompletnego adresu, a także numeru telefonu i faksu oraz osoby wyznaczonej do kontaktów. Jeżeli planowanych przewoźników jest kilku, to w polu 7 należy wpisać informację „Patrz załączone zestawienie” i załączyć odpowiedni spis z podaniem danych dla każdego z przewoźników. Jako załącznik do pola 7 należy przedłożyć dowód wystarczającego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z danymi firmy, pełnym adresem ubezpieczyciela środka transportu, numerem polisy ubezpieczeniowej oraz wyszczególnieniem, do kiedy polisa obowiązuje. Należy także dołączyć oświadczenie ubezpieczyciela o sumie ubezpieczenia i ubezpieczonym pojeździe.
W polu 15 wymagane jest wpisanie kodu identyfikacyjnego odpadów, według różnych klasyfikacji. Polski kod identyfikacyjny odpadów należy podać zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. Jest on z reguły zgodny z Europejskim Katalogiem Odpadów (EWC). Wyjątkiem są odpady oznaczone w katalogu odpadów podgrupą lub kodem zawierającym „80”, czyli specyficzne odpady polskie, które nie występują w EWC. Są to np. odpady o kodach 02 02 80* – Odpadowa tkanka zwierzęca wykazująca właściwości niebezpieczne, 02 03 82 – Odpady tytoniowe, 03 01 80* – Odpady z chemicznej przeróbki drewna, zawierające substancje niebezpieczne i 10 13 80 – Odpady z produkcji cementu, a także odpady z podgrupy 16 81 – Odpady powstałe w wyniku wypadków i zdarzeń losowych lub 16 82 – Odpady powstałe w wyniku klęsk żywiołowych.
W przypadku, gdy planowane jest przemieszczenie odpadów przeznaczonych do odzysku, w polu 16 należy dodatkowo podać klasyfikację OECD (zgodnie z zał. 2-5 do rozporządzenia 259/93). Jeżeli planowane jest przemieszczenie odpadu z Wykazu Zielonego, który na podstawie przepisów obowiązujących w kraju odbiorcy jest objęty procedurą kontrolną, pociągającą za sobą wymóg powiadomienia, należy to osobno zaznaczyć.
Formularz przemieszczania/śledzenia
Wiele problemów nastręcza również zawarcie umowy pomiędzy zgłaszającym a odbiorcą odpadów, wypełniającej postanowienia rozporządzenia nr 259/93. Umowa taka, zgodnie z art. 3 ust. 6 lub art. 6 ust. 6 rozporządzenia 259/93, musi zawierać zobowiązania zgłaszającego do odebrania odpadów zgodnie z art. 25 i 26 ust. 2, jeżeli przemieszczenie nie zostanie wykonane w zaplanowany sposób lub jeżeli zostanie przeprowadzone z naruszeniem rozporządzenia 259/93, oraz zobowiązanie odbiorcy do dostarczenia zgłaszającemu jak najszybciej (nie później niż 180 dni po otrzymaniu odpadów) zaświadczenia potwierdzającego, że odpady zostały poddane odzyskowi/unieszkodliwieniu w sposób zgody z przepisami prawa.
Po otrzymaniu zezwolenia lub w razie uzyskania milczącej zgody (możliwej jedynie w przypadku odpadów przeznaczonych do odzysku) zgłaszający ma obowiązek wpisać w formularzu przemieszczania/śledzenia przesyłki datę przemieszczenia i wszystkie pozostałe wymagane informacje, a następnie na trzy dni robocze przed przemieszczeniem przekazać zainteresowanym władzom kopie. W praktyce najlepiej jest wysłać je faksem.
Każdej przesyłce musi towarzyszyć kopia formularza przemieszczania/śledzenia przesyłki, a wszyscy zaangażowani w przemieszczenie muszą wypełniać formularz przemieszczania/śledzenia przesyłki w odpowiednich miejscach i zatrzymywać dla siebie kopię.
W terminie trzech dni roboczych po otrzymaniu odpadów odbiorca musi przekazać zgłaszającemu i odpowiednim właściwym władzom kopię wypełnionego formularza przemieszczania/śledzenia przesyłki.
Możliwie jak najszybciej, najpóźniej 180 dni po wpłynięciu odpadów, odbiorca musi przekazać zgłaszającemu i zainteresowanym właściwym władzom zaświadczenie o unieszkodliwieniu lub dokonaniu operacji odzysku odpadów.
Przytoczone powyżej najczęstsze błędy nie występują oczywiście nagminnie i ilość poprawnie składanych zgłoszeń dotyczących transgranicznego przemieszczania odpadów systematycznie wzrasta.
Podsumowując rok obowiązywania w Polsce przepisów zawartych w rozporządzeniu nr 259/93, należy stwierdzić, iż zdecydowana większość odpadów, jakie mają być przywożone do kraju, jest analogiczna do lat poprzednich. Zauważyć można, iż największe zainteresowanie dotyczy złomów metali żelaznych i nieżelaznych (w poprzednich latach ich przywóz nie wymagał uzyskiwania zezwolenia Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska) oraz różnego rodzaju odpadów tworzyw sztucznych. Odpady niebezpieczne, przywożone do Polski, to przede wszystkim odpady akumulatorów ołowiowych, przeznaczone do operacji odzysku zawartego w nich ołowiu.
Włodzimierz Garczyński
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
