Zbigniew Kamieński
zastępca dyrektora
Departament Energetyki
Ministerstwo Gospodarki

Przeciera się ostatnio zachmurzone niebo nad rynkiem biokomponentów i biopaliw ciekłych. Oczywiście myślę o mechanizmach wsparcia, które mają zapewnić opłacalność produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych w Polsce.

Pod koniec kwietnia br. sejm uchwalił Ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU z 30 marca 2007 r. nr 75, poz. 492). Zgodnie z tą regulacją stawka akcyzy na benzyny silnikowe i olej napędowy z zawartością powyżej 2% biokomponentów jest ustalona na poziomie ustawy – dotychczas wysokość ta wynikała z rozporządzenia ministra finansów. Stawka akcyzy dla benzyn obniżana jest o 1,565 zł, a dla oleju napędowego o 1,048 zł od każdego litra dodanych biokomponentów.
Obecnie to obniżenie wynosi odpowiednio 1,5 zł i 1 zł. Zmiana ta zapewnia pełne wykorzystanie możliwości wynikających z Dyrektywy 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Mimo że ta różnica jest minimalna w odniesieniu do litra, to jednak znacząco wpływa na zbliżenie kosztów wytworzenia biokomponentów i biopaliw ciekłych do granicy opłacalności. Bardzo istotne znaczenie ma zmniejszenie stawki akcyzy dla biokomponenów stanowiących samoistne paliwa z 20 gr do 1 gr za litr.
Ustawa ta dokonała także zmiany Ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (DzU nr 169, poz. 1199) w jej przepisach karnych. W sposób zasadniczy zmieniona została wysokość kary za brak wypełnienia obowiązku w zakresie zapewnienia przez przedsiębiorcę minimalnego udziału biokomponentów w sprzedawanych przez niego lub zużywanych na potrzeby własne paliwach lub biopaliwach ciekłych. Wysokość tej kary została zwiększona dziesięciokrotnie. Jest to bardzo korzystna zmiana, ponieważ zobowiązanym podmiotom na pewno nie będzie się opłacało uiszczanie kar zamiast wypełniania obowiązku. Nadal pozostaje jednak aktualny problem, gdzie tak silnie zmotywowany do wypełnienia obowiązku przedsiębiorca będzie zaopatrywał się w biokomponenty. Czy na rynku polskim, czy w drodze importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego. Wszystko zależy od tego, czy polskim wytwórcom biokomponentów stworzymy warunki, aby ich produkty mogły być konkurencyjne w stosunku do importowanych.
Dodatkowo zaostrzone zostały kary za sprzedaż lub zbycie w innej formie biopaliw ciekłych wytwarzanych przez rolników na własny użytek oraz wytwarzanie ich ponad dozwolony limit.

Kolejne zmiany
Następna zmiana dotyczy Ustawy z 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2571 i nr 273, poz. 2703). Ta zmiana to zwolnienie z opłaty paliwowej biokomponentów stanowiących samoistne paliwa. W przypadku estru metylowego kwasów tłuszczowych to korzyść w wysokości 9,6 gr na litrze. Stanowi to istotny czynnik na drodze do poprawy opłacalności produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych.
Ostatnią zmienianą ustawą jest Ustawa z 26 stycznia 2007 r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej (DzU nr 35, poz. 217). Zmiana ta wprowadza dodatkową, uzupełniającą krajową płatność do upraw roślin energetycznych, której stawka na 1 ha wynosi 176 zł i przysługuje rolnikowi uprawiającemu rzepak na cele energetyczne.
Przepisy ustawy w większości wymagają notyfikacji w Komisji Europejskiej. W związku z tym ich wejście w życie przewiduje się po upływie siedmiu dni od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej ustawą ze wspólnym rynkiem. Wymóg ten nie dotyczy zmian w zakresie przepisów karnych, które wejdą w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia ustawy. Obecnie uchwalona ustawa została przekazana do rozpatrzenia przez senat.
Omówiona ustawa nie rozwiązuje jeszcze wszystkich problemów, ale na pewno jest działaniem we właściwym kierunku.

Projekty w opracowaniu
Kompleksowy zestaw działań zawiera opracowany w Ministerstwie Gospodarki projekt Wieloletniego programu promocji biopaliw na lata 2008-2014. Projekt został już przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów i w najbliższym czasie będzie rozpatrzony przez Radę Ministrów.
W Ministerstwie Gospodarki został przygotowany i przekazany do uzgodnień międzyresortowych projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych na lata 2008-2013. Stanowi on wykonanie upoważnienia zawartego w art. 24 ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Zgodnie z tym przepisem Rada Ministrów co trzy lata (do dnia 15 czerwca danego roku) określa w drodze rozporządzenia Narodowe Cele Wskaźnikowe na kolejne sześć lat, biorąc pod uwagę możliwości surowcowe i wytwórcze, możliwości branży paliwowej oraz przepisy Unii Europejskiej w tym zakresie.
Zgodnie z projektem wysokość NCW na kolejne sześć lat wynosi: 3,45% na 2008 r., 4,60% na 2009 r., 5,75% na 2010 r., 6,20% na 2011 r., 6,65% na 2012 r. i 7,10% na 2013 r. Przedstawione wielkości NCW w latach 2008-2010 w sposób liniowy prowadzą od ustalonego na 2007 r. wskaźnika 2,30% do określonego w dyrektywie 2003/30/WE w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych poziomu 5,75% w 2010 r.
Następnie w latach 2011-2013 NCW nadal rosną liniowo, jednak w niższym tempie. Przyjęto, że tempo wzrostu wysokości NCW w tym okresie (jak również do 2020 r.) powinno umożliwić osiągnięcie poziomu 10% w 2020 r. Jak bowiem podaje przygotowany przez Komisję Europejską komunikat „Polityka energetyczna dla Europy” potwierdzony konkluzjami z wiosennego posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 8-9 marca br., udział biokomponentów w rynku paliw transportowych każdego z państw członkowskich ma osiągnąć poziom co najmniej 10% w 2020 r.
Należy pamiętać, że cel ten ma charakter obligatoryjny.

Tytuł i śródtytuły od redakcji