W obliczu rewolucji

Robocze spotkanie dotyczące tej materii odbyło się 5 kwietnia br. w Warszawie. Pomimo gorączkowych przygotowań do świąt Wielkanocy, do siedziby Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przybyło liczne grono, bo aż 22 przedstawicieli różnych instytucji i podmiotów ściśle związanych z branżą recyklingową.

W praktyce nowy system gospodarowania odpadami zacznie działać we wszystkich gminach dopiero w połowie 2013 r., jednak organizatorzy już teraz zastanawiają się, jak głębokie zmiany należy przeprowadzić w Konkursie. Uczestnicy spotkania byli zgodni, iż inicjatywa ta powinna zostać zmodyfikowana – następne jej edycje muszą być dostosowane do zmieniających się realiów polskiej gospodarki odpadami.

 

Jedną z poruszanych na spotkaniu kwestii były terminy, które będą uwzględniane w przyszłych edycjach. Do tej pory do Konkursu zgłaszane były inicjatywy prowadzone od czerwca danego roku do lipca następnego roku. Obecna, trzynasta edycja już uległa modyfikacji – tym razem oceniane będą działania prowadzone od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. Wszystko wskazuje na to, że przyszła edycja również zachowa tę formułę. Natomiast w odniesieniu do kolejnych edycji sprawa pozostaje otwarta i będzie jeszcze dyskutowana. Zapewne będzie ona uwzględniała zmiany zachodzące w polskiej „rzeczywistości odpadowej”, które – póki co – należy pilnie śledzić.

Pojawiła się także propozycja ujęcia w Konkursie regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych. Jakby nie patrzeć, RIPOK-i są ściśle związane z odzyskiem, a nie recyklingiem. A zatem – póki co – ich formuła nie wpisuje się w założenia Konkursu, który skupia się na przedsięwzięciach dotyczących recyklingu.

 

Organizatorzy Konkursu pragną też wywrzeć jeszcze większy nacisk na propagowanie właściwych ekologicznie i ekonomicznie praktyk, całkowicie odcinając się od zachowań patologicznych. A zatem przyszłe edycje jeszcze bardziej będą skoncentrowane na nagradzaniu tych podmiotów, które w swoich działaniach przywiązują szczególną wagę do efektywności nie tylko ekologicznej, ale też ekonomicznej.

Głębokiej dyskusji poddano kwestię nowej grupy docelowej Konkursu. Oczywiste jest, iż – w kontekście znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – głównym adresatem będą gminy oraz ich związki. Jednak organizatorzy Konkursu nie chcą wykluczać podmiotów, które będą wygrywały przetargi w danych gminach. Będzie to szansa na wzmocnienie współpracy między tymi firmami a samorządami.

Podczas spotkania rozważano również pomysły związane z modyfikacją kategorii. Jednym z nich było połączenie pięciu rodzajów opakowań w jedną, a odpadów niebezpiecznych, ujmowanych obecnie w kategoriach „Zielony Kontakt” oraz „Zielona Bateria” – w drugą.

 

Zmiany obejmą ponadto kategorię „Edukacja Ekologiczna”. Modyfikacja mogłaby dotyczyć już samej nazwy kategorii, która zyskałaby miano „Edukacji Recyklingowej”. Są bowiem popularne akcje prośrodowiskowe, np. „Godzina dla Ziemi”, które jednak nie wpisują się w temat recyklingu. Podjęto więc wstępną decyzję o nazwaniu tej kategorii „Edukacja ekologiczna na rzecz recyklingu”.

Jeśli chodzi o omawiany obszar działań, na spotkaniu położono szczególny nacisk na wykluczenie spośród uczestników Konkursu agencji prowadzących działalność edukacyjną na zlecenie innych podmiotów, z powodów czysto finansowych. Dodatkowo najprawdopodobniej zostaną wprowadzone podkategorie, w obrębie których będą oceniani uczestnicy (przedszkola, szkoły, centra edukacji oraz organizacje pozarządowe). W ten sposób ocena będzie bardziej rzetelna i miarodajna.

Edukacja ekologiczna jest szczególnie istotna ze względu na bezcenny wkład w wychowanie polskiego społeczeństwa, jak również w budowę świadomości prośrodowiskowej. Należy kontynuować propagowanie tej szlachetnej funkcji, stąd możliwe, że otworzą się drzwi dla autorskich, indywidualnych projektów związanych z tą dziedziną.

 

Niestety, żadna z proponowanych zmian nie została sformalizowana, bowiem w świetle nowej „rzeczywistości odpadowej” niemożliwe jest podejmowanie już teraz konkretnych działań. Być może zmiany obejmą nie tylko grupę docelową, ale też wszystkie kategorie, regulamin, zasady brania udziału w Konkursie oraz kryteria oceniania. Póki co, wynik rozmów jest jednoznaczny tylko w jednej kwestii: Konkurs czeka wielka rewolucja.

Istotne jest, iż uczestnicy spotkania pragną, aby Konkurs w perspektywie najbliższych 8-10 lat wspierał cele określone dla polskiej gospodarki odpadami, w tym m.in. osiągnięcie w 2020 r. poziomu recyklingu wybranych odpadów, wynoszący 50%.

Konkurs powinien dotknąć sprawy budowy polskiego społeczeństwa recyklingu, czyli 2020 r. To może być długofalowe planowanie, na które trzeba być otwartym już teraz.

 

koordynator konkursów