Więcej funduszy na inwestycje infrastrukturalne
Z Jerzym Omielanem, burmistrzem Suchowoli, rozmawia Urszula Wojciechowska
Jest Pan burmistrzem gminy leżącej w samym środku Europy. Jaka jest historia określenia Geograficznego Środka Europy?
Z historią Suchowoli nierozerwalnie wiąże się fakt wyznaczenia w niej Geograficznego Środka Europy. Uczynił to w 1775 r. Szymon Antoni Sobiekrajski (astrolog i kartograf królewski), biorąc pod uwagę linie proste przecinające wzdłuż i wszerz kontynent europejski, a łączące najbardziej odległe punkty Europy. Miejsce to symbolizuje obecnie ogromny głaz narzutowy umieszczony w Parku Miejskim, w centrum miasteczka. Na kamieniu znajduje się herb Suchowoli oraz napis w języku łacińskim. Nieopodal umiejscowione są dwie kamienne tablice przybliżające najważniejsze wydarzenia w historii miasta.
Czy, Pana zdaniem, z tego właśnie wynika większe zainteresowanie gminą, obligujące do działań, do bycia przykładem dla innych?
Fakt umiejscowienia Geograficznego Środka Europy oraz bliskość Biebrzańskiego Parku Narodowego czynią Suchowolę miejscem szczególnym.
Zobowiązuje to władze samorządowe do wysiłków na rzecz ochrony środowiska i zachowania tych jakże unikalnych przyrodniczo obszarów. Urozmaicony krajobraz, bogactwo flory i fauny oraz czyste, niczym nieskażone powietrze to naturalne bogactwo gminy. Od wielu lat prowadzone są liczne inwestycje zmierzające do unowocześnienia infrastruktury technicznej, z zachowaniem procedur ochrony środowiska. Obecnie z fazie wdrażania jest Biebrzański System Gospodarki Odpadami. Działanie to realizowane jest we współpracy z 14 gminami Kotliny Biebrzańskiej oraz Biebrzańskim Parkiem Narodowym. Ma na celu m.in. wprowadzenie zasad selektywnej zbiórki odpadów komunalnych i ich racjonalne zagospodarowanie.
Prace na rzecz ochrony środowiska to również działalność edukacyjna, w szczególności wśród dzieci i młodzieży, która bierze udział w licznych akcjach i konkursach ekologicznych. Można tu wymienić chociażby Wojewódzki Happening Ekologiczny w Kurowie dla uczniów gminy Suchowola oraz konkurs „Zbiórka surowców wtórnych”, organizowany przez Związek Gmin „Kumiałka – Biebrza”.
Wysiłki władz samorządowych na rzecz środowiska naturalnego i zachowania jego najcenniejszych walorów zostały dostrzeżone, co potwierdzają liczne nagrody, wyróżnienia i tytuły. Do najważniejszych osiągnięć należą: nagroda NFOŚiGW za najlepszą realizację zadań zgłoszonych do I edycji konkursu na „Zagospodarowanie odpadów na terenach wiejskich” – w ramach Związku Gmin „Kumiałka – Biebrza” w 1997 r., nagrody prezesa NFOŚiGW w konkursach „Mała retencja na terenach wiejskich” i „Najlepiej rozwiązana gospodarka wodno-ściekowa” w 2001 r., tytuł „Lidera Polskiej Ekologii” w VI edycji Konkursu Ministra Środowiska w 2002 r., nagroda za działania na rzecz ochrony środowiska z NFOŚiGW za udział w I edycji konkursu „Nasza Gmina w Europie” w 2003 r., tytuł „Gmina Przyjazna Środowisku” w konkursie pod patronatem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w 2004 r. no i ta ostatnia – tegoroczna pierwsza nagroda w I edycji konkursu na „Najbardziej efektywną energetycznie gminę w Polsce”.
Jaka była droga do uzyskania tej ostatniej nagrody?
Aby sprostać wymogom prawodawstwa polskiego oraz dyrektywom UE w zakresie ochrony powietrza, Związek Gmin „Kumiałka – Biebrza” opracował audyt energetyczny „Analiza możliwości oraz kierunków modernizacji istniejących systemów grzewczych budynków komunalnych w Janowie, Korycinie i Suchowoli” oraz „Koncepcję modernizacji kotłowni węglowych z zastosowaniem odnawialnych źródeł energii wraz z termomodernizacją obiektów komunalnych”.
W 2003 r. zakończono największe przedsięwzięcie polegające na termorenowacji obiektów i wymianie kotłowni węglowych w budynkach szkół podstawowych w Suchowoli i Chodorówce Nowej (zasilanie biomasą – drewnem). Termomodernizacja polegała na wymianie stolarki okienno-drzwiowej, drewnianej, wewnętrznej instalacji C.O. oraz ociepleniu ścian zewnętrznych. Następnie modernizacji poddane zostały kotłownie. Kotły węglowe zostały wymienione na kotły opalane biomasą (drewnem) oraz został zamontowany układ solarny do ogrzewania wody (w szkole w Suchowoli). Gmina Suchowola na ten cel otrzymała dotację z EkoFunduszu oraz z Funduszu Przedakcesyjnego SAPARD. Zabiegi te pozwoliły na zmniejszenie zużycia energii cieplnej o ponad 50%. Efekty oszczędnościowe, uzyskane w wyniku przeprowadzenia modernizacji, zostały dostrzeżone i uhonorowane przez komisję konkursową pierwszą nagrodą w „Konkursie na najbardziej efektywną energetycznie gminę w Polsce”.
W następnych latach kompleksowym zabiegom termomodernizacyjnym zostały poddane obiekty: Ośrodka Kultury i Urzędu Miejskiego w Suchowoli, a także częściowo szkół podstawowych w Czerwonce i Wólce oraz remizy Ochotniczej Straży Pożarnej w Domuratach.
Pośrednio ochrona powietrza na terenie gminy Suchowola odbywa się poprzez etapową modernizację oświetlenia ulicznego. Do niedawna funkcjonujący system był przestarzały i nieekonomiczny. W 2001 r. w obrębie miasta Suchowola oraz wsiach Karpowicze i Domuraty przeprowadzono wymianę lamp rtęciowych i żarowych na energooszczędne – sodowe. Był to pierwszy etap realizacji kompleksowej modernizacji oświetlenia. W 2002 r. dokonano wymiany lamp w miejscowościach Chmielówka i Chmielniki, a rok później w Ostrówku, Drydze i Podostrówku. Wymiana opraw w pozostałych miejscowościach wykonywana jest systematycznie w kolejnych latach.
Działania te przyniosły również oszczędności w budżecie gminy. Na co przeznaczy Pan te kwoty?
Powstające oszczędności, wynikające z przeprowadzonych modernizacji, przede wszystkim zmniejszają koszty utrzymania obiektów publicznych. Wydając mniej na bieżące utrzymanie, gmina Suchowola przeznacza więcej funduszy na inwestycje infrastrukturalne, również te z zakresu ochrony środowiska i energetyki.
Czy uważa Pan, że Konkurs Krajowej Agencji Poszanowania Energii spowoduje większe zainteresowanie poszanowaniem energii?
Uważam, iż przykłady przedsięwzięć służących oszczędnościom energii są ze wszech miar godne prezentacji i promocji. Jednym ze sposobów na popularyzację dobrych rozwiązań jest niewątpliwie konkurs, który po raz pierwszy organizowała Agencja.
Myślę, iż samorządy są żywo zainteresowane zmniejszaniem wydatków na energię i w miarę swoich możliwości systematycznie będą inwestowały w tym kierunku.
Efektywność energetyczna wiąże się z wykorzystaniem energii odnawialnej. Jak to wygląda w Pana gminie?
Najlepszymi przykładami wykorzystania energii odnawialnej na terenie gminy Suchowola są nowoczesne kotłownie zasilane biomasą. Obecnie jest ich pięć i są one zainstalowane w obiektach użyteczności publicznej, w których zastosowano drewno jako źródło ciepła.
Ponadto w jednej ze szkół została zamontowana instalacja solarna do ogrzewania wody użytkowej, która zmniejsza zużycie opału na ten cel. Z naszych doświadczeń wynika, iż dla uzyskania efektu oszczędnościowego równie ważne jak termomodernizacja jest zastosowanie najtańszego na danym terenie odnawialnego źródła ciepła.
Jak Pana gmina wpisuje się w działania na poziomie międzygminnym? Czy będą wspólne inwestycje?
Gmina Suchowola stara się być aktywna, jeżeli chodzi o przynależność do stowarzyszeń, realizujących ciekawe i wartościowe działania gospodarcze i społeczne. Gmina jest obecnie członkiem Związku Komunalnego „Biebrza” – skupiającego 14 gmin dorzecza Biebrzy, którego priorytetem jest wypracowanie na jego obszarze właściwie funkcjonującej gospodarki odpadami. Należy też do Związku Gmin „Kumiałka – Biebrza” – skupiającego od 1996 r. trzy sąsiadujące ze sobą gminy (Suchowola, Janów, Korycin), którego głównym celem jest prowadzenie i podejmowanie działań zmierzających do szeroko rozumianej ochrony środowiska przyrodniczego. Ponadto jest członkiem Stowarzyszenia Gmin Biebrzańskich, Stowarzyszenia Samorządów Polskich „Euroregionu Niemen”, Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego oraz Związku Gmin Wiejskich Rzeczpospolitej Polskiej.
Największą wspólną inwestycją, zakończoną w ubiegłym roku, była realizacja I etapu Biebrzańskiego Systemu Gospodarki Odpadami. W jej wyniku w Dolistowie Starym powstała międzygminna sortownia surowców wtórnych wraz z niezbędnym wyposażeniem. Wartość przedsięwzięcia przekroczyła 6 mln zł.
Jest Pan burmistrzem gminy leżącej w samym środku Europy. Jaka jest historia określenia Geograficznego Środka Europy?
Z historią Suchowoli nierozerwalnie wiąże się fakt wyznaczenia w niej Geograficznego Środka Europy. Uczynił to w 1775 r. Szymon Antoni Sobiekrajski (astrolog i kartograf królewski), biorąc pod uwagę linie proste przecinające wzdłuż i wszerz kontynent europejski, a łączące najbardziej odległe punkty Europy. Miejsce to symbolizuje obecnie ogromny głaz narzutowy umieszczony w Parku Miejskim, w centrum miasteczka. Na kamieniu znajduje się herb Suchowoli oraz napis w języku łacińskim. Nieopodal umiejscowione są dwie kamienne tablice przybliżające najważniejsze wydarzenia w historii miasta.
Czy, Pana zdaniem, z tego właśnie wynika większe zainteresowanie gminą, obligujące do działań, do bycia przykładem dla innych?
Fakt umiejscowienia Geograficznego Środka Europy oraz bliskość Biebrzańskiego Parku Narodowego czynią Suchowolę miejscem szczególnym.
Zobowiązuje to władze samorządowe do wysiłków na rzecz ochrony środowiska i zachowania tych jakże unikalnych przyrodniczo obszarów. Urozmaicony krajobraz, bogactwo flory i fauny oraz czyste, niczym nieskażone powietrze to naturalne bogactwo gminy. Od wielu lat prowadzone są liczne inwestycje zmierzające do unowocześnienia infrastruktury technicznej, z zachowaniem procedur ochrony środowiska. Obecnie z fazie wdrażania jest Biebrzański System Gospodarki Odpadami. Działanie to realizowane jest we współpracy z 14 gminami Kotliny Biebrzańskiej oraz Biebrzańskim Parkiem Narodowym. Ma na celu m.in. wprowadzenie zasad selektywnej zbiórki odpadów komunalnych i ich racjonalne zagospodarowanie.
Prace na rzecz ochrony środowiska to również działalność edukacyjna, w szczególności wśród dzieci i młodzieży, która bierze udział w licznych akcjach i konkursach ekologicznych. Można tu wymienić chociażby Wojewódzki Happening Ekologiczny w Kurowie dla uczniów gminy Suchowola oraz konkurs „Zbiórka surowców wtórnych”, organizowany przez Związek Gmin „Kumiałka – Biebrza”.
Wysiłki władz samorządowych na rzecz środowiska naturalnego i zachowania jego najcenniejszych walorów zostały dostrzeżone, co potwierdzają liczne nagrody, wyróżnienia i tytuły. Do najważniejszych osiągnięć należą: nagroda NFOŚiGW za najlepszą realizację zadań zgłoszonych do I edycji konkursu na „Zagospodarowanie odpadów na terenach wiejskich” – w ramach Związku Gmin „Kumiałka – Biebrza” w 1997 r., nagrody prezesa NFOŚiGW w konkursach „Mała retencja na terenach wiejskich” i „Najlepiej rozwiązana gospodarka wodno-ściekowa” w 2001 r., tytuł „Lidera Polskiej Ekologii” w VI edycji Konkursu Ministra Środowiska w 2002 r., nagroda za działania na rzecz ochrony środowiska z NFOŚiGW za udział w I edycji konkursu „Nasza Gmina w Europie” w 2003 r., tytuł „Gmina Przyjazna Środowisku” w konkursie pod patronatem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w 2004 r. no i ta ostatnia – tegoroczna pierwsza nagroda w I edycji konkursu na „Najbardziej efektywną energetycznie gminę w Polsce”.
Jaka była droga do uzyskania tej ostatniej nagrody?
Aby sprostać wymogom prawodawstwa polskiego oraz dyrektywom UE w zakresie ochrony powietrza, Związek Gmin „Kumiałka – Biebrza” opracował audyt energetyczny „Analiza możliwości oraz kierunków modernizacji istniejących systemów grzewczych budynków komunalnych w Janowie, Korycinie i Suchowoli” oraz „Koncepcję modernizacji kotłowni węglowych z zastosowaniem odnawialnych źródeł energii wraz z termomodernizacją obiektów komunalnych”.
W 2003 r. zakończono największe przedsięwzięcie polegające na termorenowacji obiektów i wymianie kotłowni węglowych w budynkach szkół podstawowych w Suchowoli i Chodorówce Nowej (zasilanie biomasą – drewnem). Termomodernizacja polegała na wymianie stolarki okienno-drzwiowej, drewnianej, wewnętrznej instalacji C.O. oraz ociepleniu ścian zewnętrznych. Następnie modernizacji poddane zostały kotłownie. Kotły węglowe zostały wymienione na kotły opalane biomasą (drewnem) oraz został zamontowany układ solarny do ogrzewania wody (w szkole w Suchowoli). Gmina Suchowola na ten cel otrzymała dotację z EkoFunduszu oraz z Funduszu Przedakcesyjnego SAPARD. Zabiegi te pozwoliły na zmniejszenie zużycia energii cieplnej o ponad 50%. Efekty oszczędnościowe, uzyskane w wyniku przeprowadzenia modernizacji, zostały dostrzeżone i uhonorowane przez komisję konkursową pierwszą nagrodą w „Konkursie na najbardziej efektywną energetycznie gminę w Polsce”.
W następnych latach kompleksowym zabiegom termomodernizacyjnym zostały poddane obiekty: Ośrodka Kultury i Urzędu Miejskiego w Suchowoli, a także częściowo szkół podstawowych w Czerwonce i Wólce oraz remizy Ochotniczej Straży Pożarnej w Domuratach.
Pośrednio ochrona powietrza na terenie gminy Suchowola odbywa się poprzez etapową modernizację oświetlenia ulicznego. Do niedawna funkcjonujący system był przestarzały i nieekonomiczny. W 2001 r. w obrębie miasta Suchowola oraz wsiach Karpowicze i Domuraty przeprowadzono wymianę lamp rtęciowych i żarowych na energooszczędne – sodowe. Był to pierwszy etap realizacji kompleksowej modernizacji oświetlenia. W 2002 r. dokonano wymiany lamp w miejscowościach Chmielówka i Chmielniki, a rok później w Ostrówku, Drydze i Podostrówku. Wymiana opraw w pozostałych miejscowościach wykonywana jest systematycznie w kolejnych latach.
Działania te przyniosły również oszczędności w budżecie gminy. Na co przeznaczy Pan te kwoty?
Powstające oszczędności, wynikające z przeprowadzonych modernizacji, przede wszystkim zmniejszają koszty utrzymania obiektów publicznych. Wydając mniej na bieżące utrzymanie, gmina Suchowola przeznacza więcej funduszy na inwestycje infrastrukturalne, również te z zakresu ochrony środowiska i energetyki.
Czy uważa Pan, że Konkurs Krajowej Agencji Poszanowania Energii spowoduje większe zainteresowanie poszanowaniem energii?
Uważam, iż przykłady przedsięwzięć służących oszczędnościom energii są ze wszech miar godne prezentacji i promocji. Jednym ze sposobów na popularyzację dobrych rozwiązań jest niewątpliwie konkurs, który po raz pierwszy organizowała Agencja.
Myślę, iż samorządy są żywo zainteresowane zmniejszaniem wydatków na energię i w miarę swoich możliwości systematycznie będą inwestowały w tym kierunku.
Efektywność energetyczna wiąże się z wykorzystaniem energii odnawialnej. Jak to wygląda w Pana gminie?
Najlepszymi przykładami wykorzystania energii odnawialnej na terenie gminy Suchowola są nowoczesne kotłownie zasilane biomasą. Obecnie jest ich pięć i są one zainstalowane w obiektach użyteczności publicznej, w których zastosowano drewno jako źródło ciepła.
Ponadto w jednej ze szkół została zamontowana instalacja solarna do ogrzewania wody użytkowej, która zmniejsza zużycie opału na ten cel. Z naszych doświadczeń wynika, iż dla uzyskania efektu oszczędnościowego równie ważne jak termomodernizacja jest zastosowanie najtańszego na danym terenie odnawialnego źródła ciepła.
Jak Pana gmina wpisuje się w działania na poziomie międzygminnym? Czy będą wspólne inwestycje?
Gmina Suchowola stara się być aktywna, jeżeli chodzi o przynależność do stowarzyszeń, realizujących ciekawe i wartościowe działania gospodarcze i społeczne. Gmina jest obecnie członkiem Związku Komunalnego „Biebrza” – skupiającego 14 gmin dorzecza Biebrzy, którego priorytetem jest wypracowanie na jego obszarze właściwie funkcjonującej gospodarki odpadami. Należy też do Związku Gmin „Kumiałka – Biebrza” – skupiającego od 1996 r. trzy sąsiadujące ze sobą gminy (Suchowola, Janów, Korycin), którego głównym celem jest prowadzenie i podejmowanie działań zmierzających do szeroko rozumianej ochrony środowiska przyrodniczego. Ponadto jest członkiem Stowarzyszenia Gmin Biebrzańskich, Stowarzyszenia Samorządów Polskich „Euroregionu Niemen”, Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego oraz Związku Gmin Wiejskich Rzeczpospolitej Polskiej.
Największą wspólną inwestycją, zakończoną w ubiegłym roku, była realizacja I etapu Biebrzańskiego Systemu Gospodarki Odpadami. W jej wyniku w Dolistowie Starym powstała międzygminna sortownia surowców wtórnych wraz z niezbędnym wyposażeniem. Wartość przedsięwzięcia przekroczyła 6 mln zł.
Efekty oszczędnościowe, uzyskane w wyniku przeprowadzenia modernizacji, zostały dostrzeżone i uhonorowane przez komisję konkursową pierwszą nagrodą w “Konkursie na najbardziej efektywną energetycznie gminę w Polsce”. |
