Od momentu uchwalenia nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wszelkie wydarzenia związane z gospodarką odpadami skupiają się głównie na tej tematyce. Tak było również na I Międzynarodowym Forum Gospodarki Odpadami w Polsce SOSEXPO 2012. Odbyło się ono w dniach 25-26 kwietnia br. w Warszawie.

Organizacją tej inicjatywy zajęli się Zarząd Targów Warszawskich i Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP (FRZGiP RP), we współpracy z Krajową Izbą Gospodarki Odpadami. Przygotowane podczas SOSEXPO seminaria miały służyć – w założeniu organizatorów – poszerzeniu wiedzy i wymianie doświadczeń w zakresie zarówno zbiórki odpadów komunalnych, jak i ich segregacji czy recyklingu, w świetle nowych przepisów.
 
Dylematy i apele
W konferencji wzięło udział ponad 250 osób z kraju i z zagranicy. Spotkanie rozpoczęłaożywiona debata na temat znowelizowanej ustawy „czystościowej”. Otwierając konferencję, Kazimierz Barczyk, przewodniczący FRZGiP RP oraz Konwentu Przewodniczących Sejmików Województw RP, zwrócił uwagę na fakt, iż nowela nakłada na jednostki samorządu terytorialnego wiele nowych zobowiązań, i nie ukrywał zaniepokojenia samorządowców brakiem aktów wykonawczych do ustawy. Przewodniczący Federacji apelował także do rządu i Sejmu o zorganizowanie dla mieszkańców kampanii edukacyjnej dotyczącej ustawy (także w środkach masowego przekazu), do Ministerstwa Środowiska – o ustawowe dopracowanie systemu naliczania opłat za wywóz odpadów i przygotowanie wzorcowych uchwał gmin w zakresie wdrażania nowego systemu, a także o utworzenie linii konsultacyjnej, która umożliwi uzyskiwanie szybkich odpowiedzi na pojawiające się problemy.
 
Zdaniem KIGO, nie sposób nie zgodzić się z apelem Federacji, gdyż brak pilnego wprowadzenia powyższych rozwiązań rzutuje nie tylko na pracę samorządów, ale także na działalność przedsiębiorstw gospodarki odpadami. Izba popiera zatem postulaty FRZGiP RP, w szczególności te dotyczące jak najszybszego wprowadzenia aktów normatywnych, towarzyszących ustawie. Zdaniem Tomasza Ucińskiego, prezesa KIGO, sprawne wdrożenie ustawy nie tylko ułatwi przedsiębiorcom pracę, ale przede wszystkim wpłynie na standardy wykonywanych usług, co w dalszej perspektywie będzie miało niebagatelny wpływ na wywiązanie się naszego kraju z zobowiązań nałożonych na Polskę dyrektywami unijnymi, tj. osiągnięcie odpowiednich poziomów ograniczenia masy odpadów przekazywanych do składowania oraz poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku. – W dobie zagrożenia nałożeniem na Polskę kar unijnych za niewywiązywanie się z powyższych obowiązków powinniśmy, mając jasno określone standardy, jak najszybciej przystąpić do intensywnej  pracy – twierdzi szef Izby.
 
Bardzo duże zainteresowanie wzbudziło wystąpienie posła Tadeusza Arkita, który zwrócił uwagę na fakt, że praktycznie we wszystkich krajach UE gminy mogą zlecić realizację zadań związanych z gospodarką odpadami swoim spółkom – w trybie bezprzetargowym. – Mówię o tym dlatego, że nieprawdziwy jest zarzut o niszczeniu rynku zapisami tej ustawy – wręcz przeciwnie, zasady konkurencyjności są u nas wyżej postawione niż w innych krajach europejskich – stwierdził poseł. Odnosząc się do tych słów, prezes Uciński zwrócił się do niego z prośbą, aby został łącznikiem pomiędzy ustawodawcą, samorządami i przedsiębiorstwami gospodarki odpadami w konstruowaniu takich rozwiązań prawnych, które sprzyjać będą sprawnemu wdrażaniu „rewolucji śmieciowej”. Współpraca na tym szczeblu będzie mieć ogromny wpływ nie tylko na ogólne założenia systemowe, ale również na rozwiązania w poszczególnych gminach.
 
Dobre praktyki w cenie
W trakcie konferencji przybliżono także zebranym praktyczne zagadnienia i doświadczenia samorządów w tworzeniu systemów zagospodarowania odpadów. I tak np. Wojciech Kozak, wicemarszałek woj. małopolskiego, przedstawił zebranym tamtejsze doświadczenia w zakresie systemów zagospodarowania odpadów. Jeden z ciekawszych modeli zaprezentował Henryk Kultys, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania w Krakowie. Firma ta jest przygotowana do funkcjonowania w warunkach nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w charakterze zarówno operatora posiadanych instalacji i odbioru odpadów, jak i zarządzającego systemem w imieniu Miasta Krakowa i gmin, które swoje zadanie własne powierzą Gminie Miejskiej Kraków. Ustawa stwarza takie możliwości, stąd pomysł na wykorzystanie efektu skali, synergii i doświadczenia w realizacji zadań w nowym systemie.
 
W dalszej części spotkania dyskutowano o finansowaniu gminnych inwestycji w gospodarce odpadami i przyszłości tych projektów, realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.
Drugi dzień zdominowało – zorganizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – dziesiąte już Forum „Dobre praktyki w gospodarce odpadami”, poświęcone segregacji i recyklingowi odpadów komunalnych. Nie zabrakło też prezentacji doświadczeń z innych krajów europejskich: Weine Wiqvist, dyrektor Szwedzkiego Zrzeszenia Gospodarki Odpadami Avfall Sverige, oraz Gunnar Haglund, radca Ambasady Szwecji w Warszawie, porównali rozwiązania systemowe w zakresie gospodarki odpadami w Polsce i innych krajach UE, na przykładzie Hogdalen.
 
Na szczególne uznanie zasługuje także fakt utworzenia w trakcie konferencji punktu konsultacyjnego Ministerstwa Środowiska, gdzie uczestnicy mieli możliwość wyjaśnienia nurtujących ich problemów.
Burzliwe dyskusje podczas SOSEXPO 2012, rozmowy kuluarowe oraz wnioski płynące z podsumowania podjętych w trakcie tych spotkań tematów świadczą o bardzo dużym zainteresowaniu zmianami systemowymi w gospodarce odpadami w naszym kraju, wśród zarówno przedsiębiorców, jak i samorządów. Mamy nadzieję, że Forum wpisze się na stałe w kalendarz spotkań branży gospodarki odpadami, a przede wszystkim określi formy współpracy pomiędzy rządem, samorządami i przedsiębiorcami, co – jak udowodniło kwietniowe spotkanie w Warszawie – jest niezmierne ważne dla realizacji głównego celu zakładanego w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
 
Ewa Rakowska
dyrektor Biura Krajowej Izby Gospodarki Odpadami
Tytuł i śródtytuły od redakcji