W procesie budowy stacji demontażu pojazdów samochodowych wycofanych z eksploatacji niezbędnym elementem infrastruktury jest separator substancji ropopochodnych, w który musi być wyposażony każdy zakład SWE.
 
Dobór separatorów i osadników określa m.in. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełniać przy odprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska naturalnego (DzU z 2006 r. nr 137, poz. 984). Warunki określone zostały w paragrafie 19.1.
Wody opadowe i roztopowe ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne pochodzące:
1) z zanieczyszczonej powierzchni szczelnej terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, portów, lotnisk, miast, budowli kolejowych, dróg zaliczanych do kategorii dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych klasy G, a także parkingów o powierzchni powyżej 0,1 ha, w ilości, jaka powstaje z opadów o natężeniu co najmniej 15 l na sekundę na 1 ha,
2) z zanieczyszczonej powierzchni szczelnej obiektów magazynowania i dystrybucji paliw, w ilości, jaka powstaje z opadów o częstości występowania jeden raz w roku i czasie trwania 15 minut, lecz w ilości nie mniejszej niż powstająca z opadów o natężeniu 77 l na sekundę na 1 ha – wprowadzane do wód lub do ziemi nie powinny zawierać substancji zanieczyszczających w ilościach przekraczających 100 mg/l zawiesin ogólnych oraz 15 mg/l węglowodorów ropopochodnych.
§ 19.2. Wody opadowe lub roztopowe pochodzące z powierzchni innych niż powierzchnie, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzane do wód lub do ziemi bez oczyszczania.
§ 19.3. Odpływ wód opadowych i roztopowych w ilościach przekraczających wartości, o których mowa w ust. 1, może być wprowadzany do odbiornika bez oczyszczania, a urządzenie oczyszczające powinno być zabezpieczone przed dopływem o natężeniu większym niż jego przepustowość nominalna.
Przepisy nakładają obowiązek oczyszczania ścieków opadowych i procesowych odprowadzanych m.in. z zanieczyszczonych centrów miast, terenów przemysłowych, baz transportowych, stacji benzynowych, myjni, warsztatów samochodowych, parkingów itp. Przepisy te nie tylko nakładają obowiązek oczyszczania, ale podają również dopuszczalny stopień zanieczyszczenia wód wprowadzanych do odbiorników. Reguluje to przytoczone rozporządzenie.
Najważniejszą kwestią przy wyborze separatora substancji ropopochodnych jest zrozumienie, że urządzenie to nie będzie jedynie dodatkowym kosztem przy budowie stacji. Separatory to bardzo ważny element ochrony środowiska. Producent urządzenia odpowiada za sprawność separatora, który musi mieć określoną „sprawność nominalną”. Mogłoby się wydawać, że sprawa wyboru separatora jest niezbyt skomplikowana, a inwestor nie ma wielkich możliwości manewru, a tym samym szukania oszczędności. Tak jednak nie jest – budując stację demontażu pojazdów samochodowych wycofanych z eksploatacji, można wybrać materiał, z jakiego wykonany jest dany separator, a jak się okazuje, właśnie od materiału zależy bardzo wiele.
 
Co wybrać?
Właściwie tylko dwa materiały (beton i tworzywa sztuczne) są stosowane przy budowie separatorów. Wśród separatorów z tworzyw sztucznych można wyróżnić te wykonane z polietylenu (PE) oraz polietylenu o dużej gęstości (PE HD). Jak podkreślają eksperci, zarówno jedne, jak i drugie rozwiązanie ma swoje zalety i wady. Głównymi atutami urządzeń z tworzyw sztucznych są ich cena oraz waga. Jednak na ich niekorzyść przemawia skomplikowany montaż oraz łatwość uszkodzenia. Problemem jest również instalowanie takiego separatora w miejscach, gdzie jest wysoki poziom wód gruntowych. Natomiast w przypadku separatorów betonowych ich główną wadą może być ciężar oraz cena w porównaniu do polietylenowych odpowiedników. Niewątpliwie korzystną cechą jest ich łatwość montażu, gotowość przenoszenia wszelkich obciążeń, zarówno poziomych, jak i pionowych. Ponadto wykazują dużą odporność na związki chemiczne, bo wewnętrzne powłoki epoksydowe dodatkowo chronią środowisko przed przedostaniem się czegokolwiek na zewnątrz. Charakteryzują się też bardzo wysoką wodoszczelnością zbiorników, a także tym, że wyposażenie wewnętrzne wykonuje się ze stali nierdzewnej, która jest odporna na wszelkie związki chemiczne, jak również na występującą w środowisku wodnym korozję. Do najpopularniejszych separatorów ropopochodnych można zaliczyć separator: lamelowy, kasetowy z wkładami koalescencyjnymi oraz  koalescencyjny z wkładem gąbkowym.
Czołowe stacje paliw w Polsce stosują separatory z betonu, natomiast te z polietylenu są używane głównie tam, gdzie ma to uzasadnienie ekonomiczne lub jest wymuszone budżetem inwestycji. Rozwiązanie żelbetowe z reguły jest droższe od polietylenowego, chociaż po podsumowaniu ceny polietylenu i kosztu montażu, który często nie jest brany pod uwagę przez inwestorów, może się okazać, że rozwiązanie żelbetowe jest tańsze.
Separatory betonowe są zdecydowanie lepszej jakości niż te wykonane z tworzyw sztucznych. Rozwiązanie betonowe jest droższe, ale też korzystniejsze pod względem jakościowym, a jakość musi kosztować, chyba że komuś nie przeszkadzają częste remonty i modernizacje – uważa jeden z przedstawicieli firm mających w swej ofercie tego typu separatory. Aby właściwie dobrać separator i jego wielkość, należy skorzystać z pomocy fachowców. Wielkość separatora uzależniona jest od wielkości stacji, zlewni oraz źródeł pochodzenia ścieków koniecznych do podczyszczenia. Należy również zwrócić uwagę na przyszłe koszty serwisowania i jego częstotliwość, które uzależnione są niejednokrotnie od wielkości separatora i jego możliwości przetrzymania substancji ropopochodnej. Jak podkreślają eksperci, separator jest jednym z tych elementów infrastruktury, na których nie wolno oszczędzać. Duża liczba firm udziela pomocy oraz nieodpłatnych konsultacji w zakresie wyboru separatorów.
Obecnie większość firm zapewnia kompleksowe i fachowe doradztwo techniczno-projektowe, pomoc w doborze urządzeń oraz serwis. Ciekawym rozwiązaniem stosowanym przez jedno z przedsiębiorstw jest formularz doboru separatorów ropopochodnych wg PN 858. Uzyskując dokładne odpowiedzi na pytania z takich obszarów tematycznych jak: miejsca odpływu ścieków, substancje w ściekach, odprowadzanie ścieków, dobór wielkości, oznaczanie wielkości nominalnej separatora, ustalenie pojemności osadnika oleju, wykonanie separatora oraz wybrany system i zalecany separator, firma precyzyjnie może określić szczegółowe parametry separatora oraz warunki jego instalacji.
 
Prawidłowe funkcjonowanie
Separatory koalescencyjne służą do oddzielania substancji ropopochodnych z wód opadowych odprowadzanych do kanalizacji. Działają na zasadzie koalescencji, czyli łączenia drobnych kropli oleju w większe, tworzące w górnej części separatora warstwę oleju, której wypływ do kanalizacji blokuje automatyczne zamknięcie. 
Częstotliwość wykonywania przeglądów instalacji oczyszczających ścieki, stanowiących element kanalizacji deszczowej, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DzU z 2006 r. nr 137, poz. 984, z późn. zm.), została określona na raz na pół roku. Firma, która zajmuje się serwisem separatorów, musi posiadać pozwolenie na prowadzenie tego typu działalności w formie decyzji urzędu marszałkowskiego, zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, który nadaje jej uprawnienia wytwórcy odpadów. Zobligowana jest także do przekazania do urzędu informacji o sposobie postępowania z wytworzonymi odpadami.
Między innymi są to: odpady stałe z piaskowników i odwadniania olejów w separatorach, szlamy, szlamy z kolektorów, olej, zaolejona woda, mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach, szlamy i emulsje z odsalania oraz inne emulsje. Oczywiście wszystkie z określonym kodem odpadów.
Zdaniem specjalistów inwestowanie w tańsze rozwiązanie wiąże się nie tylko z ryzykiem ponoszenia dużo większych kosztów serwisowania urządzeń. W przypadku separatorów, nieumiejętne próby oszczędzania mogą być wyjątkowo szkodliwe dla środowiska naturalnego. Jak przypominają eksperci, przy wyposażaniu stacji w separator nie chodzi o to, żeby zadośćuczynić przepisom, tylko o to, aby prowadzona działalność nie wyrządzała szkody środowisku, w którym bądź co bądź żyjemy.
 
Źródła
  1. www.actum.pl.
  2. www.buderus-separatory.pl.
  3. www.kessel.pl.
  4. www.petrolnet.pl – Stacja Benzynowa, 2.06.2010 r.
  5. www.separator.pl.
 
Separatory w stacjach demontażu

Separatory substancji ropopochodnych w stacjach demontażu pojazdów spełniają swoją rolę, pod warunkiem, że są zamontowane we właściwym miejscu. Częstym problemem jest niestety to, że pojazdy wycofane z eksploatacji oraz części pochodzące z demontażu pojazdów zawierające substancje ropopochodne są przechowywane w miejscach nieobjętych infrastrukturą, w którą wbudowany jest separator substancji ropopochodnych. Przez to nie ma możliwości, by substancje te trafiły do separatora.
Adam Małyszko, Ambit, Łochów
* * * *
Prawidłowe funkcjonowanie stacji demontażu związane jest ze spełnieniem pewnych wymagań. Do takich obowiązków należy także posiadanie separatorów do olei i paliw typu benzyna i olej napędowy. Nasza stacja posiada odpowiednie separatory, które usprawniają prace, związane z recyklingiem aut. Separatory opróżniane są co jakiś czas przez wyspecjalizowane w tych czynnościach firmy.
Wojciech Szulc, Auto Szulc, Sierakowice